Alkilfenol ialah sekumpulan sebatian yang berasal daripada fenol, di mana satu atau lebih atom hidrogen dalam cincin aromatik digantikan dengan kumpulan alkil. Dalam industri, sebatian daripada kumpulan ini disintesis dalam fasa cecair dengan kehadiran resin penukar ion yang berfungsi sebagai pemangkin. Hasil tindak balas terutamanya isomer para , yang mempunyai kumpulan alkil dalam kedudukan para, berbanding dengan kumpulan hidroksil, dan sejumlah kecil isomer orto . Hasil sampingan juga terbentuk semasa tindak balas sintesis, terutamanya dialkilfenol dan sejumlah kecil alkilfenol yang lebih rendah dan lebih tinggi.
Proses pengeluaran dijalankan secara berterusan pada suhu yang sesuai, menggunakan lebihan fenol untuk memberi kesan selektiviti tinggi dan mengehadkan penjanaan produk sampingan. Campuran selepas tindak balas tertakluk kepada pemisahan melalui penyulingan vakum. Kelebihan kaedah pengeluaran ini ialah penggunaan bahan mentah dan utiliti yang rendah, serta tiada air buangan, jadi tiada kerosakan kepada alam sekitar disebabkan. Proses ini dicirikan oleh kelebihan berikut:
kualiti produk yang tinggi,
selektiviti dan kecekapan tindak balas yang tinggi,
hayat pemangkin yang panjang,
jumlah bahan buangan, air buangan dan gas ekzos yang rendah.
Contoh dan aplikasi alkilfenol
Bergantung kepada alkena yang digunakan dalam proses, adalah mungkin untuk mendapatkan terbitan fenol dengan rantai alkil pendek atau panjang. Alkilfenol rantai panjang adalah, sebagai contoh, nonylphenol dan dodecylphenol.
Nonylphenol dan aplikasinya
Nonylphenol (CAS: 84852-15-3) ialah cecair tidak berwarna dan berminyak dengan ciri bau. Ia adalah campuran isomer, mengandungi terutamanya p-nonilphenol. Nonylphenol larut dalam alkohol alifatik, keton, ester, dan hidrokarbon alifatik, dan sangat sukar larut dalam air. Nonylphenol didapati digunakan dalam pengeluaran cat dan pengikat, dakwat cetakan, varnis dan cat berasaskan serbuk, dan sebagai produk separuh siap dalam pembuatan kalis api. Ia juga digunakan sebagai produk separuh siap dalam pengeluaran etoksilat, yang seterusnya digunakan untuk mengeluarkan agen aktif permukaan bukan ionik. Ia sesuai untuk pengeluaran resin epoksi dan fenol, sebagai bahan tambahan kepada gris, dalam pengeluaran agen perlindungan tumbuhan, dan dalam industri tayar dan pengekstrakan. Ia juga merupakan produk separuh siap dalam pembuatan propoksilat, yang digunakan untuk membuat buih tegar.
Sifat dan aplikasi dodecylphenol
Dodecylphenol (CAS: 121158-58-5) ialah cecair pekat, likat dengan warna kekuningan ringan dan bau yang khas. Ia adalah campuran isomer, mengandungi terutamanya p-dodecylphenol, yang larut dalam alkohol alifatik, keton, ester, dan hidrokarbon alifatik, dan pada masa yang sama sangat larut dalam air. Dodecylphenol juga didapati digunakan sebagai bahan tambahan untuk minyak dan bahan api, pelbagai jenis resin pakar, cat, varnis, resin salutan, dan sebagai komponen aditif untuk industri pengekstrakan.
