Alkil eter sulfat (AES) adalah salah satu daripada tiga kumpulan surfaktan anionik yang paling penting. Bahagian hidrofilik surfaktan ini ialah kumpulan sulfat dan rantai polietilena. Bahagian hidrofobik biasanya merupakan rantai karbon yang diperoleh daripada alkohol berlemak. Bentuk komersial alkil eter sulfat yang paling biasa ialah garam natriumnya, seperti Sodium Laureth Sulfate (SLES).

Bahan mentah permulaan untuk sintesis alkil eter sulfat ialah alkohol asal oleokimia (dihasilkan daripada minyak sayuran atau lemak haiwan) dan petrokimia (daripada bahan mentah petrokimia). Yang paling biasa untuk tujuan ini ialah alkohol dengan panjang rantai dari 12 hingga 14 atau dari 12 hingga 15 atom karbon. Pada peringkat pertama pengeluaran, alkohol ditukar kepada alkil eter, yang kemudiannya tertakluk kepada tindak balas sulfat menggunakan sulfur trioksida, asid klorosulfonik atau oleum, iaitu campuran sulfur oksida (VI) dengan asid sulfurik. Lazimnya, terdapat daripada 2 hingga 3 bahagian oksida dalam rantai polioksietilena, walau bagaimanapun, bilangan ini boleh mencapai sehingga 10 molekul EO bergantung pada aplikasi.

sifat AES

Salah satu sifat terpenting kumpulan surfaktan ini ialah keupayaan untuk mencipta buih yang tinggi dan stabil. Di samping itu, bahan-bahan kumpulan AES dicirikan oleh keterlarutan air yang sangat baik, yang meningkat secara berkadar dengan panjang rantai polioksietilena dalam molekul. Pada masa yang sama, nilai kepekatan misel kritikal (CMC), iaitu kepekatan surfaktan dalam fasa pukal, di atasnya agregat molekul tegang – yang dipanggil misel – mula terbentuk, juga meningkat. Manakala hidrofobisiti zarah alkil eter sulfat meningkat dengan pertambahan panjang rantai karbon alkohol. Pada masa yang sama, aktiviti permukaan mereka meningkat. Alkil ester sulfat dicirikan oleh keupayaan untuk menebal di bawah pengaruh garam bukan organik. Kesan ini bergantung kepada kepekatan garam dan struktur alkil eter sulfat. Semakin kecil jumlah garam dan semakin banyak rantai alkil bercabang dalam molekul, semakin rendah kelikatan meningkat. Satu lagi kelebihan surfaktan anionik ini ialah keserasiannya dengan semua jenis surfaktan dan juga dengan enzim.

Aplikasi alkil eter sulfat

Kebolehbasahan, kebolehemulsian dan rintangan air keras yang baik digabungkan dengan pembentukan buih tinggi dan kapasiti pembubaran dalam air menyumbang kepada pelbagai aplikasi untuk kumpulan surfaktan anionik ini. Alkil eter sulfat biasanya tidak muncul bersendirian dalam formulasi, tetapi sebaliknya digunakan dengan surfaktan anionik atau bukan ionik yang lain. AES digunakan antara lain untuk penghasilan gel pencuci badan dan syampu kerana kesannya yang lebih ringan pada kulit berbanding SLS. Lebih banyak kumpulan oksida ditemui dalam molekul AES, lebih halus kesannya. Alkil ester sulfat juga dicirikan oleh sifat pencuci dan detergen yang sangat baik. Atas sebab ini, ia digunakan secara meluas dalam mencuci cecair dan serbuk. Ia juga merupakan sebahagian daripada formulasi pencuci dan penyahgris yang digunakan dalam cucian kereta dan industri kulit. Sebatian kumpulan ini juga digunakan sebagai pengemulsi dalam aplikasi seperti cecair pemprosesan dan pempolimeran emulsi. Mereka juga boleh bertindak sebagai agen pemadam udara dalam bahan kimia pembinaan (cth dalam pengeluaran dinding kering) dan bahan bantu yang menyokong tindakan produk perlindungan tumbuhan.