Zeepproductie – natuurlijke en synthetische grondstoffen

Wat zijn zepen? Hoe kunnen ze worden verkregen? Welke stoffen zijn nodig voor hun productie? Lees dit alles en meer in het artikel. Zepen worden beschouwd als hogere vetzuurzouten. Ze worden op industriële schaal verkregen door de verzeping van dierlijke vetten of plantaardige oliën met behulp van hydroxiden. Als gevolg van dit proces wordt naast de eigenlijke zeep ook glycerol gevormd, dat extra hydraterende eigenschappen heeft. Ze zijn opgebouwd uit een ‘kop’, die hydrofiel is – wat betekent oplosbaar in water – en een ‘staart’, die hydrofoob is – onoplosbaar in water. Dergelijke verbindingen, wanneer opgelost in water, organiseren zich op een karakteristieke manier op het grensvlak water-lucht, dat wil zeggen de ‘koppen’ naar water en ‘staarten’ naar de lucht. Zodra het gehele oppervlak is gevuld, leidt een verdere verhoging van de zeepconcentratie tot de vorming van karakteristieke structuren, micellen genaamd. Door hun amfifiele structuur heeft zeep in de vorm van micellen het vermogen om te interageren met vetdeeltjes door middel van zijn hydrofobe deel (de ‘staart’), terwijl het hydrofiele deel (de ‘kop’) de tegenovergestelde kant op draait, namelijk naar de waterige fase. Hierdoor worden eventuele vettige verontreinigingen van het te reinigen oppervlak verwijderd en dus eenvoudig uit het waterbad verwijderd. Tegenwoordig bieden winkelschappen een breed scala aan verschillende soorten zeep. Ze kunnen worden onderverdeeld in termen van het gebruikte hydroxide (natrium, kalium, magnesium, lithium, aluminium). Het gebruikte alkalimetaal beïnvloedt de uiteindelijke eigenschappen en functies van de zeep. Een andere divisie omvat de consistentie van het product en de pH van de waterige oplossingen.

Grondstoffen voor zeepproductie

Zepen die dagelijks worden gebruikt, bevatten tal van chemische verbindingen. Deze omvatten oliën, oplosmiddelen, etherische oliën, pigmenten, emulgatoren , oppervlakteactieve stoffen , stabilisatoren, verdikkingsmiddelen, conserveermiddelen en schuimstoffen. Velen worden beschouwd als schadelijk voor levende organismen. Is dit waar? Laten we dat eens van dichterbij bekijken.

Minerale oliën – zachte en gladde huid

Minerale oliën vervullen de functie van verzachtende middelen, wat betekent dat ze goede olie-eigenschappen hebben, waardoor de huid zachter en gladder is. Ze zijn perfect voor een droge of gevoelige huid. Bovendien zijn ze zeer stabiel en werken ze slechts oppervlakkig. Deze groep omvat paraffineolie en vaseline. Dit zijn de producten van de destillatie van ruwe olie, die eerst grondig wordt gezuiverd. Ze hebben een hydraterende werking en worden gebruikt door mensen met atopische dermatitis of allergieën. Er wordt ook ten onrechte aangenomen dat minerale oliën een toxisch effect hebben op de huid en dat ze zich ophopen in de inwendige organen, zoals de nieren en de lever. Houd er echter rekening mee dat elke grondstof een veiligheidsbeoordeling moet ondergaan. Als dergelijke meningen wetenschappelijk zouden worden bevestigd, zouden dergelijke stoffen niet worden goedgekeurd voor gebruik in cosmetica. Bovendien worden minerale oliën al vele jaren gebruikt bij de productie van zeep, waardoor hun toxicologische eigenschappen bekend zijn.

Pigmenten – een vleugje kleur

De zepen op de markt zijn verkrijgbaar in verschillende kleuren – van sneeuwwit via heldere en kleurrijke tinten tot enkele zeer donkere. Ze zijn gemaakt met pigmenten, die zijn gemarkeerd met Color Index (CI-symbool) en het bijbehorende nummer in de ingrediëntenlijst van de zeep. De beschikbare pigmenten kunnen natuurlijk (gemaakt van plantaardig materiaal; symbolen van CI 75100 tot CI 77947) of synthetisch zijn. Meestal verschijnen ze aan het einde van de ingrediëntenlijst van het product, wat betekent dat ze in kleine hoeveelheden worden gebruikt. Ze kunnen voorkomen in de vorm van poeder – als matte en parelpigmenten. Parelpigmenten worden gemaakt op basis van micaplaten, dit zijn verpulverde mineralen die additieven bevatten in de vorm van oxiden, bijvoorbeeld ijzer- of titaniumoxiden.

Etherische oliën – de magie van herinneringen

Net als pigmenten kunnen zepen ook verschillende essentiële oliën bevatten. Er zijn natuurlijke etherische oliën beschikbaar, evenals meer synthetische geurcomposities, de laatste die vaak worden gebruikt door personen die allergisch zijn voor plantenextracten. De wereld van geuren roept onze herinneringen op, beïnvloedt onze stemming en gevoelens, en is zo een populair additief voor cosmetica, inclusief zepen. De geuren die typisch aan zepen worden toegevoegd zijn: citrus, bloemen, musk, hout en kruiden. Zeepingrediënten bevatten ook allergenen, die aanwezig zijn in natuurlijke oliën en geurcomposities. Ze zijn niet schadelijk en niets om bang voor te zijn. Het is alleen informatie voor mensen die allergisch zijn voor een bepaald allergeen, waaruit blijkt dat het gegeven product niet voor hen geschikt is. Mensen met allergieën gebruiken meestal ongeparfumeerde zeep.

Conserveringsmiddelen – om pathogene microben te bestrijden

Zepen bevatten water, wat een natuurlijke omgeving is voor de groei van micro-organismen. Daarom worden conserveringsmiddelen gebruikt om een product te beschermen tegen het verschijnen en de verspreiding van bacteriën, schimmels of schimmels. Op deze manier kan de houdbaarheid van het product worden verlengd. Zonder de juiste productconservering is het mogelijk dat pathogene micro-organismen zich kunnen vermenigvuldigen, wat een negatief effect zou hebben op onze gezondheid. Het gebruik van conserveringsmiddelen wordt strikt wettelijk gecontroleerd. Er zijn lijsten beschikbaar van goedgekeurde conserveermiddelen die onderworpen zijn aan veiligheidsbeoordelingen. Een voorbeeldgroep van dergelijke verbindingen zijn de parabenen.

SLS (Sodium Lauryl Sulfate) en SLES (Sodium Laureth Sulfate) – feiten en mythen

Deze verbindingen worden gekenmerkt door zeer goede schuimvorming en reinigende eigenschappen. Ze vervullen de rol van emulgatoren in producten. Rond deze verbindingen zijn talloze mythen ontstaan. Een van die mythes betreft hun kankerverwekkende werking en accumulatie in de systemische weefsels. Er zijn echter geen studies of wetenschappelijke publicaties beschikbaar die deze aantijgingen bevestigen en alle gegevens zijn gebaseerd op onbetrouwbare bronnen. Hun irriterende werking op de huid is een even algemene overtuiging. Dit zou kunnen gebeuren als ze afzonderlijk zouden worden gebruikt in de vorm van een waterige oplossing, zonder toevoeging van andere stoffen, waardoor hun irriterende aard teniet wordt gedaan. Een dergelijk effect kan ook optreden bij gebruik in te hoge concentraties of bij blootstelling van de huid aan langdurig contact met deze verbindingen. Om deze reden worden ze altijd gebruikt in de vorm van een samengestelde mix. SLES wordt gekenmerkt door een lager irriterend effect dan SLS en wordt vaker gebruikt in producten voor persoonlijke hygiëne. Het aanbod van PCC Group omvat producten als SULFOROKAnol , dat is Sodium Laureth Sulfate (SLES), en ROSULfans , waaronder Sodium Lauryl Sulfate (SLS). Ze helpen bij het wassen van verontreinigingen van de huid en haaroppervlakken, waardoor het gemakkelijker wordt om water met vetachtige stoffen en grond te mengen. Ze behoren tot de best bestudeerde oppervlakteactieve stoffen en worden al tientallen jaren in cosmetica gebruikt. Stoffen die bijdragen aan het verlichten van de irriterende effecten van chemicaliën als SLS en SLES zijn betaïnes. Ze worden ingedeeld bij de amfotere oppervlakteactieve stoffen. Bovendien hebben ze verdikkende en schuimende eigenschappen.

Verdikkingsmiddelen – de perfecte consistentie

Dit is een belangrijke groep chemische verbindingen die wordt gebruikt in cosmetische formuleringen. Het maakt het mogelijk het natriumchloridegehalte in zepen te verlagen en een eindproduct te verkrijgen met de vereiste consistentie. Een dergelijke verbinding die wordt gekenmerkt door de bovenstaande eigenschappen is ROKAmid KAD , dat is Cocamide DEA , verkrijgbaar in het productassortiment van de PCC Group. Het verbetert de consistentie van zeep door de vorming van zogenaamde gemengde micellen. Bovendien is het gemakkelijk biologisch afbreekbaar en wordt het gekenmerkt door hoge prestaties, waardoor het zelfs bij lage concentraties efficiënt is.

pH-verlagende stoffen – voor de gevoelige huid

Zeepoplossingen met een basische pH kunnen een negatief effect hebben op de menselijke huid, die een licht zuur karakter heeft. Het gebruik ervan kan leiden tot uitdroging en irritatie. In dit geval worden pH-verlagers aan zeep toegevoegd. Dergelijke zepen worden vooral gebruikt door mensen met een gevoelige huid.

Oplosmiddelen – de basis voor zepen

Deze vormen een belangrijke groep verbindingen die nodig zijn om zeep te produceren. Ze worden gebruikt om andere grondstoffen in producten voor persoonlijke hygiëne op te lossen. Chemische stoffen die als oplosmiddel worden geclassificeerd zijn: water, glycerine, ethanol en glycolen.

Wat is het verschil tussen natuurlijke en ‘traditionele’ zepen?

Onlangs is een groeiende trend waargenomen voor het maken van natuurlijke cosmetica. De productie van natuurlijke zeep door kleine, lokale bedrijven wordt ook een steeds populairder en gewaardeerd ambacht. De samenstelling van natuurlijke zeep is gebaseerd op verzeepte oliën en bevat ook natuurlijke pigmenten en essentiële oliën, evenals andere kruidenadditieven om de verdere verzorgingseigenschappen te verbeteren. Het zeepproductieproces streeft naar een zo natuurlijk mogelijk product met waardevolle eigenschappen en is gebaseerd op de koude methode. Dit bestaat uit het mengen van oliën op een lagere temperatuur. Het is een eenvoudig, maar tijdrovend proces. De productie van natuurlijke zeep is gebaseerd op plantaardige of dierlijke vetten. Tegenwoordig worden zeepmassa’s op basis van plantaardige vetten steeds populairder. Hun variëteit is enorm, waardoor fabrikanten producten met de gewenste functies en hardheden kunnen verkrijgen. Afhankelijk van welke olie of boter wordt gebruikt, is het mogelijk om een zeep te verkrijgen met zorg, reinigende, schuimvormende en voedende eigenschappen.

Verdeling van vetten gebruikt in natuurlijke zepen

Vetten zijn onder te verdelen in hard en zacht. Zachte oliën nemen een vloeibare vorm aan bij kamertemperatuur, terwijl harde oliën vast blijven. Enkele typische voorbeelden van een harde olie zijn:

• Kokosnootolie

Dit is een van de meest populaire oliën en wordt in veel cosmetische producten gebruikt. Het is niet gevoelig voor hoge temperaturen, waardoor het zijn primaire, waardevolle eigenschappen behoudt. Het geeft producten uitgesproken schuimvormende, verzorgende, hydraterende, antibacteriële, desinfecterende en schimmelwerende eigenschappen. Bovendien heeft het regenererende en voedende effecten op de opperhuid. Houd er echter rekening mee dat het gehalte niet meer dan 50%mag zijn, anders kan het de huid uitdrogen.

• Shea boter

Dit geeft zepen bepaalde hydraterende en verzorgende eigenschappen en een aangename, romige consistentie. Het bevat ook vitamine A en E, waardoor de huid flexibeler is en het verouderingsproces wordt vertraagd door een proces van reconstructie en remming van de afbraak van huidweefsel. Net als kokosolie mag het niet in overmatige hoeveelheden worden gebruikt. In dit geval kan overmatig gebruik resulteren in een aanzienlijke vermindering van schuimvorming en een te zachte zeepconsistentie.

• Cacaoboter

Dit bevat antioxidanten. De antioxidatieve werking draagt bij aan het vertragen van het huidverouderingsproces. Het heeft ook voedende, kalmerende en ontstekingsremmende effecten, waardoor het kan worden gebruikt door mensen met een problematische huid. Enkele voorbeelden van een zachte olie zijn:

• Olijfolie

Dit is een van de eerste vetten die als grondstof wordt gebruikt bij de zeepproductie. Het mist sterke schuimvormende eigenschappen. Het is echter ingedeeld bij de vetten die zepen hun verzorgende, hydraterende en voedende eigenschappen geven. Bovendien werkt het als een filter en beschermt het de huid tegen de negatieve effecten van UV-straling. Het bevat ook een reeks vitamines in zijn structuur. Een daarvan is vitamine F, waardoor de huid niet wordt blootgesteld aan overmatig vochtverlies en zo wordt beschermd tegen uitdroging.

• Koolzaadolie

Dit geeft zeep hydraterende, voedende, antibacteriële en schimmelwerende eigenschappen. Bovendien bevat het vitamine E, dat vrije radicalen opruimt en de rol van antioxidant vervult. Vanwege deze eigenschappen wordt dit vet vaak gebruikt in zepen die bedoeld zijn voor mensen met huidproblemen. Zoals u kunt zien, kunt u dankzij de beschikbaarheid van een breed scala aan vetten, zepen met de gewenste eigenschappen verkrijgen. Er zijn echter nog enkele andere aspecten die van invloed zijn op het eindproduct. Een belangrijk element zijn de verhoudingen van de gebruikte oliën ten opzichte van de hydroxiden of vetcombinaties. Zepen bevatten doorgaans geen enkel vet maar een mengsel van geselecteerde oliën en boters, om de gewenste effecten van het eindproduct te maximaliseren.

Natuurlijke etherische oliën

Bovendien worden aan natuurlijke zepen geurstoffen in de vorm van natuurlijke etherische oliën toegevoegd. Dit zijn sterk geconcentreerde stoffen die worden gekenmerkt door een hoge vluchtigheid en een slechte oplosbaarheid in water. Ze worden verkregen uit plantaardige grondstoffen door middel van een proces van distillatie, centrifugeren van fruitschillen, persen of extractie. Naast zepen met een delicaat aroma, vertonen ze ook antibacteriële, antivirale en anti-aging effecten. Etherische oliën met variabele geuren en eigenschappen zijn op de markt verkrijgbaar. De meest populaire zijn: citrus-, kruidige en bloemoliën.

Natuurlijke pigmenten

Naast de oliebasis en essentiële oliën bevat de samenstelling van natuurlijke zeep ook pigmenten. Zonder deze krijgt de verkregen zeep typisch een romige kleur. Afhankelijk van de gebruikte olie kan het een lichtere of donkerdere tint zijn. Natuurlijke pigmenten die de kleur van het product veranderen, zijn onder meer: chlorofyl, carotenoïden, actieve kool, anthocyanines, curcumine en spiruline. Naast het veranderen van de productkleur, vormen ze bronnen van aanvullende, waardevolle voedingsstoffen.

Glycerine – een bijproduct van vetverzeping

Kijk of de zeepinhoud natuurlijke glycerine bevat. Het is een bijproduct van vetverzeping. Zonder deze chemische verbinding zou zeep zijn huidbevochtigende en verzorgende eigenschappen niet hebben. Deze stoffen zijn niet allemaal chemische verbindingen die als grondstof voor zeepproductie worden gebruikt. Zepen kunnen andere, verschillende stoffen bevatten die bedoeld zijn om de producten een uniek karakter te geven, zoals geitenmelk, honing en zelfs kastanjes.

Veiligheid van cosmetica

De zeepfabrikant is verantwoordelijk voor het leveren van een getest en volledig veilig product. Voordat een cosmetisch product wordt goedgekeurd voor marketing, moet het een reeks veiligheidsbeoordelingen ondergaan en onderworpen zijn aan de normen die zijn opgesteld door de Europese Unie. Ongeacht of het wordt ingedeeld bij natuurlijke of synthetische producten. Tijdens de veiligheidsbeoordeling worden bijvoorbeeld irriterende eigenschappen getest. Daarom moet u niet bang zijn voor de samenstelling van zepen die op de markt verkrijgbaar zijn, omdat ze moeten voldoen aan wettelijke voorschriften en ze geen gevaar opleveren voor de menselijke gezondheid bij gebruik zoals bedoeld. Het productportfolio van de PCC Group omvat de ROKO Hygiene -lijn, met een reeks vloeibare zepen en schuimzepen. Ze zijn onderworpen aan de Cosmetic Product Safety Assessment en zijn geregistreerd in het European Cosmetic Product Notification Portal (CPNP).