Kiedy słyszymy o środkach ochrony roślin, na myśl przychodzą nam zazwyczaj pestycydy. Nic w tym dziwnego, ponieważ to właśnie o nich mówi się najwięcej. Okazuje się jednak, że ich efektywne stosowanie możliwe jest dzięki substancjom pomocniczym, takim jak adiuwanty. Co to takiego, jak należy je stosować i czy ich formuła ma znaczenie? Na te pytania odpowiadamy w poniższym artykule.
Co to są adiuwanty?
Zapewne wiesz, czym są chemiczne środki ochrony roślin — klasyfikacja tych produktów opiera się na ich właściwościach i zastosowaniu. Wyróżniamy wśród nich m.in. wspomniane już pestycydy, czyli substancje, które pomagają nam zwalczać różnego rodzaju szkodniki i grzyby. Stosuje się je nie tylko w przypadku roślin uprawnych, ale także w małych ogródkach. Pestycydy dzielimy na syntetyczne i naturalne. Mogą wpływać na zwiększenie plonów, poprzez ograniczanie rozwoju chorób czy namnażanie bakterii oraz wydłużać trwałość wielu produktów. Aby jednak tak się stało, konieczne jest wsparcie różnych rodzajów adiuwantów.
Adiuwanty to agrochemikalia, zwane niekiedy wspomagaczami, które stanowią wsparcie dla substancji aktywnych w środkach ochrony roślin. Dodawane do pestycydów wzmacniają ich właściwości. Podobne działanie wykazują w cieczach użytkowych, dzięki czemu możliwe jest bezpośrednie wprowadzanie ich do opryskiwaczy.
- Do adiuwantów należą m.in. surfaktanty oraz oleje roślinne. Ich rodzaje opisujemy w dalszej części tekstu.
- Stosowanie adiuwantów jest konieczne, ponieważ grzyby i bakterie potrafią wytwarzać mechanizmy obronne, do których należą biofilmy oraz ich woskowe powierzchnie. Utrudniają one przenikanie pestycydów. To właśnie adiuwanty umożliwiają pokonanie barier wytwarzanych przez szkodliwe drobnoustroje.
Choć adiuwanty to jedynie środki pomocnicze, to wszystkie środki ochrony roślin należy stosować z rozwagą, uwzględniając warunki panujące w danym otoczeniu.
W jakim celu stosuje się adiuwanty?
Adiuwanty do oprysków oraz inne rodzaje tych substancji pełnią wiele funkcji. Do najważniejszych z nich należy:
- obniżanie napięcia powierzchniowego roztworu, co wzmacnia efektywność ochrony roślin,
- zwiększenie przyczepności preparatu,
- ułatwienie rozprowadzania produktu po powierzchni rośliny,
- działanie niszczące względem szkodliwych organizmów,
- zwiększanie mieszalności preparatu i zapewnienie jednorodności powstałej mieszaniny,
- wzrost efektywności wnikania pestycydów w głąb chwastów.
Adiuwanty warto stosować przede wszystkim wtedy, gdy zmagamy się z niesprzyjającymi warunkami wzrostu roślin, np. kolonizacją trudnych do wyeliminowania chwastów i mikroorganizmów lub nadmiernymi opadami deszczu.
Na co warto zwrócić uwagę, wybierając środki ochrony roślin? Chemia w ogrodzie powinna być stosowana rozsądnie, dlatego upewnij się, że kupujesz preparaty od zaufanego producenta. Pamiętaj również o tym, aby dobrać produkty do potrzeb Twoich roślin i gleby. Nieodpowiedni adiuwant może bowiem wyrządzić więcej szkody niż pożytku, a tym samym zmniejszyć plony.
Poznaj zalety korzystania z adiuwantów
Wróćmy na chwilę do tematu pestycydów. Wcześniej skupiliśmy się na tym, dlaczego należy je stosować. Z pewnością natknąłeś się jednak również na negatywne opinie na ich temat. Niestety, wiele z nich ma swoje uzasadnienie: pestycydy często niszczą bowiem nie tylko szkodliwe, ale także pożyteczne organizmy. W połączeniu z ich zdolnością do przemieszczania się, np. za sprawą wiatru, mogą one negatywnie wpłynąć na ekosystem i bioróżnorodność. Ponadto patogeny stają się coraz bardziej odporne na działanie wielu środków ochrony roślin. Dlaczego te informacje są tak istotne w kontekście adiuwantów doglebowych? Ponieważ to właśnie one sprawiają, że w wielu przypadkach, możliwe staje się ograniczenie ilości używanych pestycydów, co zmniejsza naszą ingerencję w środowisko naturalne. Wśród ich zalet możemy wymienić również m.in.:
- wzmocnienie działania środków ochrony roślin, np. poprzez wzrost ich przyczepności (dzięki temu pestycydy nie spływają wraz z deszczem),
- zwiększenie wydajności oprysków,
- biodegradowalność i niski poziom ingerencji w środowisko naturalne.
W asortymencie Grupy PCC znajdziesz produkty z serii EXOwet i EXOemul. Wykazują one świetne właściwości zwilżające i umożliwiają produkcję adiuwantów opartą o substancje roślinne oraz mineralne.
Zobacz także: wapno nawozowe.
Rodzaje adiuwantów — Czy wybór ma znaczenie?
Adiuwanty możemy podzielić ze względu na ich właściwości i pochodzenie. Najpopularniejsza klasyfikacja obejmuje adiuwanty olejowe, mineralne i surfaktanty.
Surfaktanty, czyli środki powierzchniowo-czynne
Wykazują one wiele przydatnych właściwości, od zwilżających i myjących, po pianotwórcze lub antypienne (w zależności od zastosowania finalnego produktu) oraz emulgujące. Surfaktanty stosowane w środkach ochrony roślin posiadają właściwości antypienne (nie generują piany). Zwilżanie oznacza natomiast, że dzięki adiuwantom na powierzchni rośliny pozostaje większa ilość preparatu. Ta właściwość sprawdza się nie tylko w chemii ogrodowej, ale także w detergentach piorących. Środki powierzchniowo-czynne wykazują również działanie emulgujące. Dodatek emulgatorów jest szczególnie istotny w przypadku naturalnych adiuwantów, takich jak oleje roślinne.
Adiuwanty olejowe
Te substancje mają zdolność do zmniejszania stopnia parowania cieczy użytkowej oraz zwiększenia przylegania preparatu do jej powierzchni (adhezji). Rozpuszczają herbicydy, wspomagając ich działanie i zwiększając poziom wchłanialności substancji aktywnych do komórek szkodliwych organizmów. Najczęściej stosuje się je w rolnictwie w celu zwalczania chwastów.
Adiuwanty olejowe znajdują wielu zwolenników ze względu na swoje naturalne pochodzenie. W tych produktach wykorzystuje się wyciągi roślinne. Zwiększają one m.in. plony rzepaku i ziemniaków, chroniąc je przed szkodnikami.
Adiuwanty mineralne
To preparaty oparte na związkach azotowych. Zmiękczają twardą wodę i poprawiają wnikanie herbicydów do komórek chwastów. Najczęściej można spotkać je w składzie nawozów, będzie to m.in. siarczan amonu.
- Wyróżniamy również adiuwanty wielokomponentowe, czyli wspomagacze, które zawierają składniki z kilku wymienionych powyżej grup. Wykazują się kompleksowym działaniem i znacznie zwiększają skuteczność środków ochrony roślin.
- Możesz spotkać się również z określeniami takimi jak adiuwant doglebowy lub adiuwant do oprysków. Te nazwy podpowiedzą Ci, w jaki sposób dozować wybraną substancję. Bez względu na to, jaką formę preparatu wybierzesz, pamiętaj, aby dobrać rodzaj adiuwantu do warunków panujących w otoczeniu oraz typu rośliny.
Zrównoważona produkcja adiuwantów, a także zakupy dokonywane u rzetelnych producentów mają olbrzymie znaczenie dla wielkości plonów, zdrowia ludzi i zwierząt oraz stanu środowiska naturalnego. Grupa PCC stawia na zieloną chemię i biodegradowalność proponowanych produktów, co potwierdzają liczne certyfikaty. Zaufały nam już setki klientów. Możesz do nich dołączyć, wybierając produkty z szerokiej oferty lub kontaktując się z naszym zespołem!
- Adamczewski K., Matysiak R., "Adiuwanty do środków ochrony roślin-podział i klasyfikacja", Ochrona Roślin, nr 41 (1997), s. 16-18
- Matysiak R., et al. "Adiuwanty do herbicydów-mechanizm działania", Materiały Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin, nr 31 (1995), s. 67-72
- https://wiescirolnicze.pl/uprawy/adiuwanty-kiedy-i-jak-stosowac/
- https://psor.pl/czym-sa-srodki-ochrony-roslin/
- https://www.wir.org.pl/archiwum/raporty/adiuwanty.htm