Chlorek wapnia – skuteczny sprzymierzeniec w walce ze śniegiem i lodem

Okres zimowy wiąże się z wieloma utrudnieniami zarówno dla pieszych, jak i kierowców. Oblodzone ulice i chodniki stanowią duże zagrożenie i mogą stać się źródłem wypadków bądź opóźnień komunikacyjnych. Sprzymierzeńcami w corocznych, zimowych wyzwaniach są substancje, które pomagają w utrzymaniu nawierzchni podjazdów, dróg oraz chodników w stanie umożliwiającym bezpieczne przemieszczanie się.  Wśród popularnych związków chemicznych stosowanych do rozmrażania dróg można wyróżnić między innymi chlorek wapnia.

Opublikowano: 19-02-2021

Chlorek wapnia – co powinieneś o nim wiedzieć?

Chlorek wapnia należy do nieorganicznych związków chemicznych z grupy chlorków. Jest to biała, bezwonna sól kwasu solnego i wapnia. Powstaje jako produkt uboczny procesu otrzymywania węglanu sodu metodą Solvaya. Charakteryzuje się silną higroskopijnością i to głównie, dzięki tej właściwości jest stosowany na szeroką skalę jako sól drogowa. Podczas pochłaniania wilgoci z otoczenia wytwarza ciepło, co przyczynia się do roztopienia śniegu oraz lodu. Oprócz rozmrażania przeciwdziała również powstawaniu śliskich nawierzchni. Chlorek wapnia po dodaniu do wody obniża jej temperaturę krzepnięcia, dzięki czemu nawet przy kilkudziesięciu stopniach Celsjusza na minusie woda nie zamarza. Podczas tworzenia się lodu cząsteczki wody wytwarzają między sobą wiązania i przechodzą z rozproszonej formy do krystalicznej struktury. Natomiast chlorek wapnia zapobiega powstawaniu nowych wiązań, co zatrzymuje proces lodowacenia. Może zastępować tradycyjną sól drogową pod postacią mieszanki 80% piasku kwarcowego i 20% chlorku wapnia.

Jest również stosowany w okresie letnim jako środek przeciw pylny na nieutwardzonych drogach. Dzięki wnikaniu w ich głąb i właściwościom wiążącym zmniejsza ilość emitowanego kurzu. W tym przypadku chlorek wapnia przygotowywany jest zazwyczaj w formie 30% roztworu wodnego.

Wyróżnia się dwa sposoby stosowania chlorku wapnia: metoda mokra i sucha. W przypadku metody suchej chlorek wapnia rozprowadzany jest w formie płatków za pomocą solarek i rozsiewaczy, natomiast w metodzie mokrej aplikowany jest w postaci roztworu przy użyciu polewaczek oraz opryskiwaczy.

Jednak zastosowanie tego związku nie kończy się jedynie na walce z mrozami, opadami śniegu, czy pyłami na drodze. Chlorek wapnia, dzięki szerokiemu wachlarzowi właściwości jest chętnie stosowanym związkiem chemicznych również w innych branżach.

Swoje miejsce znalazł m.in. w przemyśle spożywczym (jako regulator kwasowości, substancja wiążąca oraz stabilizująca), kosmetycznym, górnictwie (wiąże pyły węglowe, przeciwdziałając wybuchom), w suplementach diety, lekach, czy też podczas zabiegów fizjoterapeutycznych. Ponadto przyspiesza wchłaniane wapnia przez organizm oraz służy do osuszania gazów i cieczy w syntezach chemicznych. Wykorzystywany jest również w rolnictwie jako dolistny nawóz wapniowy, dzięki któremu owoce i warzywa posiadają odpowiedni poziom wapnia.

W Polsce występują głównie gleby o kwasowym odczynie. Ze względu na to zjawisko chlorek wapnia wprowadza się do gruntów, aby uzyskać wyższe pH, w celu poprawy struktury gleby. Został uznany przez Światową Organizacje Zdrowia za substancję całkowicie bezpieczną.

Chlorek wapnia czy chlorek sodu – jaka substancja jest lepszym wyborem?

Chlorek sodu uznawany za tradycyjną sól drogową od lat wykorzystywany jest do odladzania nawierzchni jezdni, podjazdów, czy też chodników. Podobnie jak chlorek wapnia obniża temperaturę krzepnięcia wody. Jednak istnieją pewne różnice pomiędzy wymienionymi solami.

Chlorek sodu może posiadać różne wielkości ziaren i występować w postaci sypkiej, solanki lub soli zwilżonej. Przyczynia się do uszkadzania nawierzchni drogowych i mostów oraz korozji rur instalacyjnych. Powoduje także degradacje środowiska przyrodniczego, co objawia się zahamowaniem wzrostu roślin rosnących w pobliżu jezdni, a także wymieraniem organizmów żywych. Jego negatywne działanie można zmniejszyć za pomocą dodatków w postaci fosforanów. W wielu miastach podejmowane są także kroki, które mają na celu zapobieganie przed negatywnymi skutkami stosowania chlorku sodu. Przykładami takich działań jest ustawianie specjalnych osłon wzdłuż pasów zieleni oraz okrywanie siatką szkółkarską korony młodych drzew. Obecnie coraz częściej zastępuje się klasyczną sól drogową technicznym chlorkiem sodu, który jest znacznie bardziej przyjazny dla środowiska.

W przeciwieństwie do chlorku sodu, który działa tylko do temperatury -6°C, chlorek wapnia jest skuteczny przy mrozach sięgających nawet -30°C. Cechuje go również szybkie i długotrwałe działanie. Ponadto chlorek wapnia nie wpływa negatywnie na środowisko naturalne, nie powoduje korozji pojazdów oraz nie niszczy nawierzchni dróg i obuwia.

Szczególnie delikatnym materiałem jest kostka brukowa, która podatna jest na wszelkie działania mechaniczne spowodowane skuwaniem lodu metalowymi narzędziami oraz na działania chemiczne związane z zastosowaniem chlorku sodu. W wyniku tych czynników kostka narażona jest na odbarwienia oraz pęknięcia. Znacznie skuteczniejszym i efektywniejszym środkiem służącym do walki ze śniegiem i lodem na takiej powierzchni jest chlorek wapnia. Co prawda, jest droższy niż chlorek sodu, ale jednocześnie posiada więcej korzystnych właściwości zapewniających wysoki poziom bezpieczeństwa kierowcom oraz pieszym. Preparaty oparte na chlorku wapnia są obecnie uznawane za jedne z lepszych substancji w przeciwdziałaniu skutkom wywołanymi czynnikami atmosferycznymi.

Pozostałe środki odladzające

Oprócz chlorku wapnia oraz chlorku sodu, zaliczanych do środków chemicznych istnieją jeszcze inne substancje, które również wykorzystywane są w przeciwdziałaniu niepożądanym skutkom opadów śniegu oraz niskich temperatur. Można je podzielić na:

Nie chemiczne:

  • piasek – luźna skała osadowa. Jest to tani i ogólnodostępny materiał wykorzystywany do rozmrażania śniegu i lodu. Jednak negatywnie wpływa na infrastrukturę miasta i środowisko, zanieczyszczając ulice, drogi, samochody oraz przyrodę.
  • kruszywo naturalne – przykładem jest grys granitowy, stosowany często w krajach skandynawskich. Uznawany za doskonały materiał antypoślizgowy.

Chemiczne:

  • Chlorek magnezunadaje się m.in. do usuwania zmarzniętego śniegu i lodu z różnego rodzaju nawierzchni. Środek wytwarza ciepło, które sprawia, że lód roztapia się w sposób naturalny, jednocześnie na wiele godzin zabezpiecza drogę przed ponownym oblodzeniem. Preparat bardzo dobrze przylega do nawierzchni. Jest bezpieczniejszy dla kostki brukowej od soli kamiennej. Wykazuje także 10-krotnie większą skuteczność niż chlorek sodu. Działa nawet przy temperaturze -20 stopni.
  • Sole kwasu lewulinowego – kolejne substancje, zaliczane do alternatywnych sposobów odladzania jezdni. Działają szybko i skutecznie do temperatury ‒12°C, są mało korozyjne oraz nie wpływają negatywnie na organizmy żywe. Ze względu na wysoki koszt produkcji sole kwasu lewulinowego nie są popularnymi środkami do walki z zaśnieżonymi oraz oblodzonymi drogami.

Mieszanki środków nie chemicznych i chemicznych:

Częściej niż pojedyncze substancje stosuje się mieszaniny chlorku sodu i chlorku wapnia oraz chlorku sodu i chlorku magnezu. Takie mieszaniny powstają najczęściej w następujących proporcjach:

  • 80% NaCl i 20% CaCl2 (MgCl2),
  • 75% NaCl i 25% CaCl2 (MgCl2),
  • 67% NaCl i 33% CaCl2 (MgCl2).

Środki w postaci mieszanin szybko i skutecznie zwalczają skutki niskich temperatur oraz opadów śniegu. Ich zaletą jest niski koszt w porównaniu do środków bazujących jedynie na chlorku wapnia bądź chlorku magnezu.

Źródła:
  1. Lide DR, ed. (2009). CRC Handbook of Chemistry and Physics (90th ed.). Boca Raton, Florida: CRC Press
  2. Seidell A, Linke WF (1919). Solubilities of Inorganic and Organic Compounds (second ed.). New York: D. Van Nostrand Company. p. 196
  3. https://www.britannica.com/science/calcium-chloride
  4. https://echa.europa.eu/registration-dossier/-/registered-dossier/15461

Komentarze
Dołącz do dyskusji
Brak komentarzy
Oceń przydatność informacji
- (brak)
Twoja ocena