W celu ochrony ludzkiego zdrowia oraz środowiska przed różnego rodzaju zagrożeniami, Unia Europejska nakłada na przemysł szereg obowiązków, które mają ograniczać ryzyko ich wystąpienia. Jednym ze zbiorów takich zarządzeń jest rozporządzenie REACH. Jaki ma ono wpływ na branżę chemiczną? Do czego zobowiązuje producentów substancji chemicznych? O tym przeczytasz w poniższym artykule.
Główne zasady rozporządzenia REACH
Rozporządzenie REACH dotyczy rejestracji (Registration), oceny (Evaluation), autoryzacji (Authorisation) i ograniczeń chemikaliów (Restriction of Chemicals). Jeśli firma produkuje bądź importuje co najmniej tonę substancji chemicznej rocznie w obrębie EOG (Europejskiego Okręgu Gospodarczego), powinna zgłosić to do bazy danych REACH. Substancje, które nie są zarejestrowane nie mogą być wprowadzane do obrotu, ale także wykorzystywane. Rozporządzenie dotyczy zarówno chemikaliów, które są niezbędne do procesów przemysłowych, ale także tych które stosujemy na co dzień.
Przepisy, które narzuca REACH dotyczą:
- producentów, którzy wytwarzają chemikalia, ale także sprzedają je bezpośrednio czy też dostarczają innym firmom,
- importerów, którzy kupują poza granicami Unii Europejskiej pojedyncze substancje, mieszaniny bądź gotowe wyroby, takie jak wyroby z tworzyw sztucznych, meble czy ubrania,
- dystrybutorów odpowiedzialnych za przechowywanie i późniejsze wprowadzanie chemikaliów do obrotu,
- użytkowników, którzy chemikalia bądź mieszaniny substancji chemicznych stosują w pracy bądź procesie produkcyjnym.
REACH odpowiada za nowe zasady pozwalające na wprowadzanie pojedynczych substancji, mieszanek substancji czy substancji wykorzystywanych w wyrobach do obrotu. Zasady te i związane z nimi przepisy mają gwarantować, że przemysł odpowiedzialny jest za:
- zarządzanie wszelkiego rodzaju ryzykiem dla zdrowia i środowiska, które wiąże się z wykorzystywaniem substancji chemicznych,
- zapewnienie szczegółowych informacji dotyczących bezpieczeństwa dla wszystkich użytkowników łańcucha dostaw.
Na czym polega działanie REACH?
Rozporządzenie REACH ustanawia procedury, które narzucają gromadzenie oraz ocenę informacji o właściwościach, ale także zagrożeniach, które wiążą się z substancjami chemicznymi. Firmy dokonują rejestracji w ECHA (Europejskiej Agencji Chemikaliów). To tu przyjmowane są i oceniane poszczególne rejestracje pod kątem zgodności z przepisami. Natomiast państwa członkowskie UE oceniają wybrane chemikalia by wyjaśnić początkowe obawy w związku z zagrożeniami dla zdrowia ludzi oraz środowiska. Komitety naukowe i organy ECHA oceniają czy dopuszczalne jest zarządzanie ryzykiem związanym z tymi substancjami. Jeśli zaś jest to niemożliwe, to właściwe organy mogą narzucić zakaz stosowania substancji niebezpiecznych. Możliwe jest także jedynie ograniczenie ich stosowania bądź uzależnienie go od wcześniejszego uzyskania specjalnej zgody.
Funkcje firm w ramach rozporządzenia REACH
Rozporządzenie REACH a wpływ na funkcjonowanie firm z wielu różnych sektorów, nie tylko chemicznego.
REACH wskazuje firmom możliwość pełnienia jednej z następujących ról:
- producent – wytwórca chemikaliów na użytek własny lub innych ludzi (również eksport),
- importer – firmy prowadzące zakupy towarów spoza UE/EOG, prawdopodobnie mogą podlegać niektórym obowiązkom wynikającym z rozporządzenia. Mogą one też dotyczyć pojedynczych chemikaliów, mieszanin czy też produktów gotowych, kierowanych do dalszej sprzedaży,
- dalsi użytkownicy – osoby, które w swojej działalności przemysłowej czy też zawodowej mają kontakt z chemikaliami i mają obowiązek sprawdzić jakie przepisy REACH ich dotyczą,
- przedsiębiorstwa z siedzibą poza UE – są to przedsiębiorstwa, których nie dotyczą obowiązki wynikające z REACH, nawet w przypadku eksportu swoich produktów na obszar celny Unii Europejskiej. W tym wypadku obowiązki związane z rejestracją, która wynika z rozporządzenia, przechodzą na importerów z siedzibą Unii europejskiej bądź też na wyłącznym przedstawicielu nieunijnego producenta z siedzibą w Unii Europejskiej.
Wszelkie przepisy wynikające z rozporządzenia REACH i zastosowanie się do nich przez przedsiębiorstwa to kluczowy warunek dla zachowania ochrony przed niepożądanym wpływem chemikaliów na zdrowie ludzi oraz na środowisko. Ważną rolę odgrywa tutaj niesiona wartość edukacyjna, która pozwala na bezpieczne wykorzystywanie substancji chemicznych, które są istotne dla funkcjonowania całego przemysłu.
- https://www.gov.pl/web/chemical/reach
- https://echa.europa.eu/pl/regulations/reach/understanding-reach