Czy samochody elektryczne są ekologiczne?

Z tego artykułu dowiesz się:

• jaki jest udział branży transportowej w globalnej emisji CO2,
• jakie są najważniejsze zalety samochodów elektrycznych z punktu widzenia ekologii,
• czy samochód elektryczny jest ekologiczny w porównaniu z autami spalinowymi,
• jakie jest znaczenie recyklingu zużytych akumulatorów w samochodach elektrycznych,
• o ile mniej szkodliwych gazów cieplarnianych generują auta elektryczne,
• jaki jest ślad węglowy samochodów elektrycznych,
• na jakim etapie zaawansowania jest elektromobilność w Polsce względem innych państw,
• o ile mniej „czyste” od elektryków są auta z napędem hybrydowym,
• czy twierdzenie, że samochody elektryczne nie są ekologiczne to fakt czy mit.

Na te i wiele innych pytań w kwestii: samochody elektryczne a ekologia odpowiadamy, powołując się na aktualne badania oraz raporty. Życzymy przyjemnej lektury!

Transport, a emisje CO2 i gazów cieplarnianych

Choć kolejne, coraz bardziej restrykcyjne normy emisyjności dla samochodów osobowych oraz ciężarowych wymuszają na branży motoryzacyjnej stosowanie najnowocześniejszych technologii obniżających emisję spalin, liczby odsłaniają brutalną prawdę. W 2016 roku odnotowano, że prawie 30% łącznej emisji dwutlenku węgla w Unii Europejskiej generowane jest przez transport, z czego za ponad 70% odpowiada transport drogowy. Dla porównania lotnictwo cywilne emitowało tyle samo dwutlenku węgla co transport wodny – nieco ponad 13%^[1].

Zestawiając to z faktem, że na świecie z roku na rok zwiększa się liczba produkowanych samochodów, widzimy, że ograniczenie emisyjności w transporcie staje się obecnie jednym z najważniejszych wyzwań cywilizacyjnych. Przyjazne środowisku ekologiczne samochody wydają się rozwiązaniem, które pod warunkiem globalnego upowszechnienia, może pozwolić na wymierne zmniejszenie zanieczyszczenia generowanego przez transport samochodowy.

Samochód elektryczny ekologia – poznaj kluczowe korzyści

Abstrahując od tego, że w Europie nadal większość poruszających się po drogach samochodów stanowią te z napędem spalinowym, wzrost popularności elektryków staje się widoczny i z roku na rok coraz intensywniejszy. Wpływ na to, że auta elektryczne, często określane jako najbardziej ekologiczne samochody, są spotykane na naszych ulicach coraz częściej, mają ich liczne zalety, takie jak m.in.:

• brak spalin – silnik napędzany energią elektryczną nie generuje praktycznie żadnych zanieczyszczeń, w dodatku do ładowania akumulatora można wykorzystać odnawialne źródła energii, np. własną instalację fotowoltaiczną,
• lepsze osiągi – elektryczne jednostki w wielu przypadkach przewyższają silniki spalinowe pod względem wydajności,
• prosta konstrukcja oraz dłuższa żywotność – samochody elektryczne uchodzą nie tylko za przyjazne środowisku, ale także mniej awaryjne od swoich spalinowych odpowiedników. Dodatkowo serwis takiego pojazdu również przebiega znacznie szybciej,
• komfortowa, cicha praca,
• niezależność od rosnących cen paliw oraz ograniczeń w ich dostawach,
• bezpieczeństwo – zdaniem wielu ekspertów, konstrukcja samochodów elektrycznych, m.in. brak zbiornika z paliwem, znacznie zwiększa bezpieczeństwo użytkowania tego rodzaju pojazdów.

Oczywiście, to nie wszystkie powody, dla których warto wymienić swój wysłużony samochód spalinowy na auto napędzane energią elektryczną. Inne korzyści to m.in.: możliwość wjazdu do stref ograniczonej emisyjności (po których coraz częściej nie mogą poruszać się np. auta z silnikiem Diesla), szansa uzyskania dopłaty do zakupu ekologicznego samochodu elektrycznego czy możliwość korzystania z darmowego parkowania.

Wpływ samochodów elektrycznych na środowisko? Nawet 3 razy mniej CO₂!

Prowadzone od lat badania potwierdzają pozytywny wpływ samochodów elektrycznych na środowisko.   Jak wynika z dostępnych analiz, w całym cyklu życia pojazdów, to faza eksploatacji wiąże się z najwyższym zanieczyszczeniem środowiska. Pod tym względem auta z silnikiem elektrycznym dystansują pozostałe modele samochodów, m.in. generując znacznie niższy ślad węglowy.

Warto zaznaczyć, że ekologiczna efektywność e-samochodów jest wprost proporcjonalna do charakterystycznego dla danego kraju miksu energetycznego. Mimo tego nawet w krajach, w których energetyka opiera się na paliwach kopalnych, wpływ samochodów elektrycznych na środowisko i tak jest znacznie niższy, niż ma to miejsce w przypadku aut spalinowych.

W najbardziej rozwiniętych krajach UE, gdzie procent pozyskiwanej energii odnawialnej jest najwyższy, samochód elektryczny w trakcie całego cyklu użytkowania generuje aż o 50% mniej CO₂ w porównaniu z autem napędzanym silnikiem Diesla. Dla porównania, w Polsce, średnio elektryczne auta emitują o 25% mniej dwutlenku węgla niż pojazdy z jednostkami wysokoprężnymi^[2].

Z raportu przygotowanego przez Europejską Fundację na Rzecz Klimatu oraz fundację Fondation pour la Nature et pour l’Homm we współpracy z partnerami, m.in. WWF, firmą Renault oraz producentami akumulatorów z 2016 roku, jednoznacznie wynika, że najmniejsze samochody elektryczne w warunkach miejskich są w stanie emitować nawet o 63% mniej gazów cieplarnianych, a więc trzykrotnie mniej niż diesle^[3].

Samochody a ekologia – recykling baterii wyzwaniem

Wiele osób zapytanych o to, czy samochody elektryczne są eko, wyraża swoją wątpliwość, wynikającą nie z samego sposobu eksploatacji aut na prąd, ale z technologii ich produkcji. Przede wszystkim uwagę zwraca się na proces konstrukcji baterii zasilających tego rodzaju pojazdy. Z reguły montuje się w nich ogniwa litowo-niklowo-kobaltowo-manganowe, których produkcja wiąże się z emisją dużych ilości dwutlenku węgla. Badania wykazują, że 1 kWh pojemności akumulatora może „kosztować” środowisko nawet 200 kg uwalnianego CO₂ ^[4].

Producenci nieustannie poszukują rozwiązań, które wytwarzanie baterii do samochodów elektrycznych uczynią bardziej przyjazną dla środowiska. Równie wiele uwagi poświęca się obecnie recyklingowi tego rodzaju akumulatorów, by uczynić z niego siłę równoważącą zanieczyszczenia w trakcie produkcji. Według raportu Greenpeace, do 2030 roku na całym świecie wyeksploatowanych zostanie blisko 13 mln ton baterii niklowo-jonowych pochodzących ze samochodów elektrycznych^[5].

Na szczęście recykling wyeksploatowanych akumulatorów jest możliwy. Do ponownego wykorzystania nadaje się większość jego elementów. Przykład daje Tesla, która deklaruje, że żaden z uszkodzonych lub wycofanych z użycia akumulatorów stosowanych w jej pojazdach nie trafia na wysypisko, a sprawnie prowadzony recykling pozwala odzyskać nawet 92% komponentów.

Ślad węglowy: elektryki vs. auta spalinowe

O tym, czy samochody elektryczne są ekologiczne, informuje nas również ślad węglowy, czyli całkowita suma emisji gazów cieplarnianych emitowanych przez produkt w trakcie pełnego cyklu jego eksploatacji. Jak wynika z raportu przygotowanego przez ICCT (International Council of Clean Transport), ślad węglowy samochodów elektrycznych napędzanych energią ze źródeł odnawialnych jest nawet o 81% niższy niż w przypadku ich odpowiedników z napędem spalinowym. Im więcej kilometrów będzie pokonywało auto elektryczne, tym szybciej zredukowany zostanie „dług węglowy” zaczerpnięty m.in. na etapie produkcji akumulatora^[6].

Hybrydy jednak nie tak „czyste”?

W porównaniu z autami wyposażonymi wyłącznie w jednostkę elektryczną również samochody z napędem hybrydowym okazują się znacznie mniej ekologiczne. To zrozumiałe – oprócz silnika zasilanego prądem, mają przecież także napęd spalinowy. To sytuuje je o poziom wyżej niż auta napędzane wyłącznie benzyną lub olejem napędowym, jednak w dalszym ciągu nie są to pojazdy tak „czyste”, jak stuprocentowe elektryki.

Elektromobilność w Polsce – jak to wygląda nad Wisłą?

Najświeższe dane pokazują, że na koniec 2021 roku samochody elektryczne w Polsce zarejestrowane były w liczbie ponad 38 000 egzemplarzy. Warto dodać, że jedynie prawie połowa z nich to auta napędzane wyłącznie jednostkami elektrycznymi – pozostałe to pojazdy z napędem hybrydowym. Tylko w 2021 roku w naszym kraju przybyło ponad 20 000 aut „z wtyczką”, co pokazuje, że elektromobilność może stać się silnym trendem nawet w kraju, którego energetyka w tak ogromnym stopniu oparta jest na węglu^[7].

Ekologiczne samochody elektryczne – mit czy fakt?

Przytoczone powyżej wyniki badań i analiz jasno dowodzą, że choć elektromobilność to branża, która dopiero rozwija się na całym świecie, to już dziś wpływ samochodów elektrycznych na środowisko jest znacznie niższy niż aut spalinowych. W kolejnych latach, wraz z rozwojem nowych technologii możemy spodziewać się jeszcze lepszych efektów w zakresie zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.

Wyzwaniem, przed którym stają firmy z branży motoryzacyjnej, bez wątpienia jest zwiększenie nacisku na recykling zużytych baterii. Przyczyni się on do zmniejszenia ilości odpadów oraz pozwoli ograniczyć eksploatację naturalnych złóż surowców. Niemniej, biorąc pod uwagę liczne, cytowane w tym artykule raporty dotyczące m.in. emisyjności oraz śladu węglowego elektryków, należy wyraźnie zaznaczyć, że przyjazne środowisku, ekologiczne samochody to obecnie najczystsza i najmniej emisyjna forma transportu drogowego, na jaki możemy sobie pozwolić.

Źródła:

[1] https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/society/20190313STO31218/emisje-co2-z-samochodow-fakty-i-liczby-infografika

[2] https://www.cire.pl/artykuly/elektromobilnosc-materialy-problemowe/czy-samochody-elektryczne-sa-ekologiczne

[3] https://www.autocentrum.pl/newsy/samochody-elektryczne-bardziej-ekologiczne-nawet-dwu-trzykrotnie/

[4] https://www.katowice.eu/SiteAssets/dla-mieszka%C5%84ca/eko-artyku%C5%82y/Czy%20samoch%C3%B3d%20elektryczny%20jest%20bardziej%20ekologiczny%20%E2%80%93%20katowice%20dla%20odmiany%20klimatu.pdf

[5] https://www.auto-swiat.pl/wiadomosci/aktualnosci/zasypia-nas-miliony-ton-zuzytych-baterii-z-aut-strasza-eksperci/j4nhefk

[6] https://www.auto-swiat.pl/wiadomosci/aktualnosci/slad-weglowy-aut-spalinowych-i-elektrycznych/6xj3j8j

[7] https://www.wyborkierowcow.pl/samochody-elektryczne-w-polsce-2022/