Czym są olejki eteryczne? Jak wpływają na nas i gdzie znajdują zastosowanie?

Zapachy potrafią też przywoływać wspomnienia z dawnych lat, a nawet towarzyszące im pozytywne lub negatywne emocje.  Aromaty, są więc z nami przez całe życie. Zarówno te najpiękniejsze jak i te mniej przyjemne wpływają na nasze uczucia, komfort życia, a nawet na podejmowanie różnych codziennych decyzji.

Dlaczego czujemy zapachy?

Węch jest najczulszym spośród ludzkich zmysłów. Dzięki niemu człowiek odbiera zapachy, które może rejestrować nawet nieświadomie.  Zapachy potrafią w znacznym stopniu wpływać na samopoczucie i zachowanie ludzi. Wspomina o tym Biblia, Koran, egipskie papirusy czy starożytne księgi indyjskie.  Liczne wzmianki na temat zapachów świadczą o tym, jak ważną rolę pełniły one na przestrzeni wieków.

Zapachy wyczuwamy wskutek wdychania powietrza, w którym występuje jedna lub więcej wonnych substancji. Aby skutecznie poczuć zapach, zawartość substancji zapachowej w powietrzu musi być wyższa od jej stężenia minimalnego.

Poza tym, pierwiastek lub związek chemiczny jest wonny wówczas, gdy wykazuje określoną lotność oraz wysoką prężność pary. Powinien też charakteryzować się zdolnością do przenikania przez błonę śluzową narządu węchu, a także do tworzenia specjalnych kompleksów w połączeniu z białkami receptorowymi, umiejscowionymi w błonie komórek węchowych nabłonka. Komórki te transportują informacje o odebraniu bodźca do węchomózgowia i dalej do wyższych struktur centralnego układu nerwowego.

Czym zatem jest zapach?

Zapach (łac. Olfactus) to zdolność pierwiastków, związków chemicznych oraz ich mieszanin (odorantów), do pobudzania narządu węchu, za pośrednictwem bodźców wywołujących określone wrażenia.

Inaczej mówiąc, zapach jest wrażeniem węchowym, odbieranym wskutek działania chemicznego bodźca.

Zapach często identyfikujemy z przyjemną wonią (np. olejków eterycznych). Zwrotu tego używa się jednak również w odniesieniu do nieprzyjemnej czy obojętnej woni.

Zapachy oprócz zdolności do odczuwania przez człowieka określonych woni, mogą wspomagać zdrowie, poprzez oddziaływanie terapeutyczne. Dziedzina medycyny naturalnej wykorzystująca terapeutyczne działanie roślin, zwana jest aromaterapią.

Kluczową rolę odgrywają tu olejki eteryczne zawierające substancje czynne pochodzące z kwiatów, liści, korzeni, nasion czy kory. Olejki te stosuje się w formie inhalacji dróg oddechowych lub w postaci preparatów nanoszonych na skórę podczas masażu, kąpieli czy innych zabiegów kosmetycznych.

Ile bodźców zapachowych jest w stanie rozróżnić człowiek?

Według naukowców, człowiek potrafi rozróżnić kilka milionów kolorów i prawie pół miliona różnych tonów, ale liczba rozróżnialnych bodźców węchowych nie została dokładnie zbadana. Według dostępnej literatury, ludzie rozróżniają około 10 000 zapachów. Nie zostało to jednak nigdy potwierdzone empirycznie.

Naukowiec C. Bushdid wraz z zespołem innych naukowców, przeprowadził badania psychofizyczne polegające na określeniu rozdzielczości ludzkiego zmysłu węchu. Testował zdolność ludzi do rozróżniania mieszanek zapachowych o różnej liczbie wspólnych składników. Wyniki testów okazały się spektakularne, ponieważ wykazały, że ludzie potrafią rozróżnić co najmniej 1 bilion bodźców zapachowych. To znacznie więcej niż poprzednie szacunki. Wniosek z tego, że ludzki system węchowy, z setkami różnych receptorów węchowych, znacznie przewyższa inne zmysły pod względem liczby fizycznie różnych bodźców, które może rozróżniać.

Czym są olejki eteryczne i do czego się je stosuje?

Olejki eteryczne nazywane często „płynnym złotem”, to grupa związków chemicznych stanowiących źródło intensywnych i specyficznych zapachów. Substancje te wykorzystywane są w produkcji różnego rodzaju wyrobów, do których należą m.in.:

• perfumy, wody toaletowe, dezodoranty;
• kosmetyki białe i kolorowe;
• kosmetyki z grupy środków higieny osobistej;
• kosmetyki i akcesoria samochodowe;
• odświeżacze powietrza;
• detergenty;
• świece zapachowe;
• aromaty i artykuły spożywcze;
• preparaty farmaceutyczne;
• pasze i artykuły dla zwierząt;
• preparaty rolnicze.

Olejki eteryczne są wonnymi mieszaninami organicznych związków chemicznych. Występują one w postaci oleistej, zwykle bezbarwnej cieczy. W zależności od rodzaju i pochodzenia, mogą przybierać kolor zielony, niebieski i brunatny. Cechują się niższą gęstością w porównaniu do gęstości wody. Dlatego też praktycznie się w niej nie rozpuszczają. Bardzo dobrą rozpuszczalność wykazują natomiast w takich substancjach jak: alkohol etylowy, eter, chloroform, woski i tłuszcze, oleje roślinne i mineralne, a także inne związki eteryczne.

Olejki eteryczne powstają jako silnie skoncentrowane ekstrakty pozyskiwane z różnych części roślin (nasion, kwiatów, łodyg, liści, korzeni). W wyniku ich przetworzenia, powstają intensywnie aromatyczne, lotne substancje. Roślinne molekuły zapachowe oprócz swoich wonnych walorów uczestniczą w licznych procesach biochemicznych jako cząstki transportujące i regulujące. Inną ich rolą jest ochrona przed szkodnikami i patogenami chorobotwórczymi. Nie do przecenienia jest ich udział w procesie zapylania kwiatów przez owady.

Zawartość substancji zapachowych w roślinach zmienia się w zależności od wielu różnych czynników zewnętrznych. Ich ilość może zmienić się nawet na przestrzeni jednego dnia.

Sposoby pozyskiwania olejków eterycznych

Źródłem pozyskiwania olejków eterycznych są praktycznie wszystkie rośliny występujące w przyrodzie. Jednak tylko w niektórych występuje duża ilość związków zapachowych. Z tego powodu nazywa się je roślinami olejkowymi. Należą one głownie do rodzin takich jak: baldaszkowate, sosnowate, wargowe, różowate i rutowate.

Zależnie od rodzaju surowca, konkretne rodzaje olejków eterycznych pozyskuje się przy użyciu różnych metod i procesów. Najważniejsze z nich zostały opisane poniżej. Warto wiedzieć, że metoda pozyskiwania bezpośrednio wpływa na ostateczne właściwości olejku.

Destylacja

Destylacja jest jedną z najpopularniejszych metod pozyskiwania olejków eterycznych na dużą skalę. Najprościej mówiąc, destylacja polega na przemianie cieczy w stan pary, a w kolejnym etapie na  jej skropleniu.

Proces destylacji można przeprowadzić za pomocą trzech następujących metod:

Destylacja parą wodną – polega na zagotowaniu wody, a następnie przepuszczeniu powstałej pary przez części roślin oraz płatki kwiatów. W kolejnym etapie, para wodna wraz z lotnymi cząsteczkami zapachowymi poddawana jest skropleniu. Wówczas olejki zapachowe nierozpuszczalne w wodzie podlegają odseparowaniu od skroplonej wody.

Metoda destylacji parą wodną stosowana jest do pozyskiwania olejków eterycznych z płatków kwiatowych, liści i łodyg roślin o wysokiej odporności na wysokie temperatury.

Destylacja sucha – jest podobnym procesem, ale bez udziału pary wodnej. Polega na podgrzaniu surowca, z którego ma być izolowany olejek eteryczny, co w efekcie pozwala na uzyskanie różnorodnych nut zapachowych.

Frakcjonowanie – jest dodatkowym etapem procesu destylacji. Polega oddzieleniu składników mieszaniny, gdzie określona jej ilość podlega rozdzieleniu na mniejsze frakcje. Następnie nadaje się jej określone właściwości według konkretnych wytycznych. Metoda ta umożliwia wyodrębnienie konkretnych molekuł zapachowych wpływających na zmodyfikowanie cech olejku eterycznego.

Wytłaczanie

Wytłaczanie jest metodą stosowaną w produkcji olejków eterycznych ze skórek owoców cytrusowych. Olejki wyodrębnia się ręcznie albo mechanicznie za pomocą specjalnych pras. Skórki owoców cytrusowych poddawane są odwirowaniu lub też wyciskaniu na zimno. W ten sposób uzyskuje się niezwykle wonne olejki bergamotowe, cytrynowe lub pomarańczowe.

Ekstrakcja rozpuszczalnikami organicznymi

Ekstrakcja to metoda, która przebiega przy udziale różnych związków chemicznych z grupy organicznych rozpuszczalników. W tej metodzie, zastosowany rozpuszczalnik wiąże chemicznie dany olejek eteryczny pochodzący z materiału roślinnego zanurzonego w substancji chemicznej.

W następnym kroku, olejek oddziela się od rozpuszczalnika. Tutaj jednak istnieje prawdopodobieństwo, że pewna ilość rozpuszczalnika pozostanie w składzie olejku eterycznego. Dlatego też olejków pozyskiwanych metodą ekstrakcji nie stosuje się w aromaterapii. Tego tupu substancje zapachowe są dedykowane głównie do produkcji perfum.

Metoda enfleurage – absorpcja

Metoda enfleurage, oparta na procesie absorpcji, jest rzadko stosowanym i dość złożonym sposobem pozyskiwania substancji zapachowych. Dzięki tej metodzie wytwarza się olejki eteryczne z płatków kwiatowych.

Polega ona na naniesieniu tłuszczu na specjalne płyty, na których umieszcza się płatki kwiatowe. Tłuszcz rozpuszcza i wiąże olejki eteryczne zawarte w kwiatach. Kolejnym etapem jest oddzielenie olejku od tłuszczu. Jest to możliwe dzięki użyciu alkoholu.

Maceracja

Maceracja jest metodą podobną do absorbcji.  Wymaga ona jednak użycia wysokiej temperatury. Materiał roślinny moczy się w zbiornikach wypełnionych płynnym tłuszczem. Zbiorniki te z kolei umieszcza się w wodnej kąpieli podgrzanej do temperatury 50-70°C. Proces ten powinien trwać dwie doby.

W ten sposób uzyskuje się półprodukt nazywany konkretem. Rozpuszcza się go w alkoholu, który spełnia zadanie nośnika związków zapachowych.

W produkcji przemysłowej, do mieszanki kwiatów i tłuszczu, dodawane są związki chemiczne rozpuszczające zbędne cząsteczki roślinne. Ich zadaniem jest również zapobieganie rozwarstwianiu się półproduktu, co wpływa na wysoką klarowność uzyskanej cieczy.

Jak widać, metody pozyskiwania olejków są różne i zależą od materiału roślinnego, skali produkcji czy przeznaczenia. Warto pamiętać, że olejki eteryczne mogą przenikać do organizmu podczas oddychania lub przez skórę. Posiadają lecznicze i odprężające właściwości, ale nie należy przesadzać z ich stosowaniem. Olejki eteryczne używane w nadmiarze mogą bowiem powodować podrażnienia skóry lub wywołać inne niepożądane reakcje organizmu.

Popularne grupy olejków eterycznych w zależności od metody ekstrakcji

Wybór metody ekstrakcji jest bardzo istotny z punktu widzenia sposobu działania i przeznaczenia substancji eterycznych. W związku z tym wyróżniamy następujące grupy na bazie, których są one wytwarzane:

• monoterpeny – to silnie skoncentrowane związki charakteryzujące się antyseptycznym, antywirusowym oraz bakteriobójczym działaniem. Niewłaściwie ich wykorzystanie może prowadzić do poważnych podrażnień skóry. Najbardziej znana substancja zapachowa zawierająca te związki to olejek sosnowy.
• estry – sprawiają że olejki eteryczne cechują się zwykle bardzo przyjemną wonią. Warunkują one działanie kojące i uspokajające. Działają również grzybobójczo. Najpopularniejsze olejki wytwarzane przy udziale estrów to olejek bergamotowy, lawendowy i szałwiowy.
• aldehydy – to substancje charakteryzujące się doskonałym działaniem antyseptycznym i uspokajającym. Do grupy olejków wytwarzanych z ich udziałem należy olejek cytronelowy i olejek melisowy.
• ketony – są związkami o właściwościach stymulujących przekrwienie skóry. W grupie tej mogą występować także substancje toksyczne. Do powszechnie stosowanych, wonnych olejków opartych na ketonach, należą m.in. olejek hypozowy, szałwiowy i koperkowy.
• alkohole – to związki o doskonałych właściwościach antybakteryjnych i antywirusowych. Popularne substancje zapachowe zawierające alkohole to olejek różany oraz geraniowy.
• fenole – substancje o mocnym działaniu bakteriobójczym, a jednocześnie drażniącym. Podczas stosowania tych związków należy zachować ostrożność. Przy pomocy tych związków wytwarzane są : olejek tymiankowy, olejek oregano i goździkowy.
• tlenki – to związki działające wykrztuśnie i bakteriobójczo. W składzie substancji zapachowych wykazują doskonałe efekty w leczeniu chorób układu oddechowego. Olejki wytwarzane z ich udziałem to: olejek rozmarynowy i olejek pozyskiwany z drzewa herbacianego.

Warto zaznaczyć, że olejki eteryczne są bardzo wrażliwe na promieniowanie UV oraz niskie i wysokie temperatury. Są to zwykle substancje, które łatwo rozpuszczają się w alkoholach i olejach. Trudno rozpuszczają się w wodzie tworząc krótkotrwałe zawiesiny.

Wysoką jakość olejków determinuje przede wszystkim jakość materiału roślinnego. Warto zadbać więc o to, by pochodził on z ekologicznych, zrównoważonych źródeł.

Zastosowanie i działanie olejków eterycznych

Olejki eteryczne w branży kosmetycznej pełnią bardzo istotną rolę, nie tylko dzięki walorom zapachowym, ale także ze względu na zdolność przenikania przez skórę. Związki te, dzięki swoim właściwościom działają na organizm człowieka w różny sposób. Skutecznie wzmacniają skórę, mają zdolności uspokajające lub też pobudzające.

Zastosowanie olejków eterycznych w kosmetyce jest nie do przecenienia.  Wykorzystuje się je w aromaterapii jako odpowiednio spreparowane mieszanki zapachowe. Olejkami nasącza się kosmetyczne chusteczki zapachowe, ale przede wszystkim stosuje się je do produkcji perfum, dezodorantów, kremów, balsamów, środków higieny osobistej takich jak mydła, szampony, żele pod prysznic czy preparaty fryzjerskie.

Olejki eteryczne przynoszą także doskonałe efekty aromaterapeutyczne. Doskonale sprawdzają się podczas zabiegów SPA & Wellnes (masaże, maski, zabiegi kosmetyczne, inhalacje, kompresy, sauny).

Jak działają olejki eteryczne?

• poprawiają kondycję skóry – działają ujędrniająco, rozjaśniająco, wygładzająco;
• łagodzą i niwelują alergie i choroby skóry (łuszczyca, grzybica, egzemy);
• goją poparzenia;
• przyspieszają gojenie ran,
• stymulują skórę (usuwają toksyny, złuszczają naskórek);
• działają odprężająco i kojąco poprzez zmysł węchu.

Dobrej jakości olejki eteryczne są fenomenalną skarbnicą drogocennych składników pochodzenia roślinnego. Wykorzystuje się je nie tylko w kosmetyce, ale także w produkcji świec, wyrobów spożywczych, tekstyliów, detergentów, pasz, leków i wielu innych produktów. 

Przykłady działania olejków eterycznych w kosmetykach

Podstawowym atutem olejków eterycznych jest zapach. Czy jest to jednak najważniejsza cecha? Oczywiście związki zapachowe nadają produktom określoną woń, ale mogą także pełnić ważną rolę terapeutyczną w leczeniu różnych schorzeń. Poniżej kilka przykładów:

• olejek paczuli zapobiega starzeniu skóry pod wpływem promieniowania UV;
• olejek z drzewa herbacianego, lawendowy czy copaiba leczy trądzik i zapobiega powstawaniu wykwitów skórnych;
• olejek mirrowy (mirra) wykazuje kojące działanie na skórę wrażliwą;
• olejek sandałowy zapobiega powstawaniu zmarszczek, wygładza i ujędrnia skórę, zapobiega powstawaniu zmian skórnych;
• olejek lawendowy – uelastycznia, ujędrnia i wygładza skórę, działa kojąco i odprężająco, łagodzi i niweluje wykwity skórne;
• olejek rozmarynowy, miętowy i goździkowy – wspomaga porost włosów oraz wpływa na ich miękkość i sprężystość.

Powyższe przykłady to tylko niektóre spośród długiej listy dobroczynnych właściwości olejków eterycznych. Jednak walory zapachowe i terapeutyczne nie powinny przesłaniać kwestii bezpieczeństwa ich stosowania. Kluczowa jest tutaj kwestia doboru optymalnych stężeń związków zapachowych. Należy je dobierać i dozować z rozwagą, ponieważ niektóre z nich potrafią być alergenne lub fototoksyczne.  

Bezpieczeństwo stosowania olejków eterycznych w kosmetykach

Pomimo naturalnego pochodzenia olejków eterycznych, należy stosować je z zachowaniem ostrożności. Jest to specyficzna grupa składników kosmetycznych, które w dużym stężeniu mogą działać toksycznie, fotouczulająco lub alergennie.

W branży kosmetycznej i perfumeryjnej funkcjonują tzw. limity dermalne (ang. dermal limit), które można znaleźć na stronie internetowej Międzynarodowego Stowarzyszenia Substancji Zapachowych IFRA (The International Fragrance Association). Celem tej organizacji jest promowanie i zapewnianie bezpieczeństwa w zakresie stosowania związków zapachowych w kosmetykach, a także w detergentach, artykułach higienicznych, zabawkach i wielu innych produktach codziennego użytku.

IFRA publikuje zbiór standardów regulujących stosowanie substancji zapachowych. Ich bezpieczeństwo w pierwszej kolejności ocenia organizacja RIFM (Research Institute for Fragrance Materials). Zespół ekspertów RIFM składa się z wysokiej klasy specjalistów w zakresie dermatologii, patologii, toksykologii oraz naukowców i praktyków związanych z obszarem ochrony środowiska. Członkowie IFRA mają obowiązek przestrzegać standardów oraz Kodeksu Postępowania RIFM, które zawierają zasady produkcji i postępowania z substancjami zapachowymi. Warto wiedzieć, że 90% producentów zapachów działających na całym świecie należy do stowarzyszenia IFRA.

Oprócz standardów i wytycznych IFRA, przepisy dotyczące produkcji i stosowania związków zapachowych reguluje Unia Europejska opisując je w różnych publikacjach. Najważniejszą z nich jest „Essential Oils Safety” Tisseranda i Younga.

Co to są limity dermalne i dlaczego są one tak ważne?

Limity dermalne to maksymalne, dopuszczone dawki substancji zapewniające bezpieczeństwo stosowania przez ludzi.  Limity dermalne sprawiają, że do sprzedaży dopuszczane są jedynie produkty zawierające określone stężenia związków chemicznych, które w wyższych dawkach niż zalecane, mogą wywoływać podrażnienia, odczyny alergiczne i inne problemy zdrowotne. Limity dotyczą m.in. olejów eterycznych, które zawierają w składzie związki uznawane na szkodliwe dla zdrowia (substancje toksyczne, fototoksyczne, rakotwórcze itp.).

Producenci kosmetyków oferujący swoje produkty na terenie UE oraz w krajach respektujących jej dyrektywy (Brazylia, Chiny), są zobligowani do restrykcyjnego przestrzegania przepisów dotyczących limitów dermalnych.

Obowiązki producentów kosmetyków

Zgodnie treścią dyrektywy EU Cosmetics Regulations 1223/2009 producenci kosmetyków mają obowiązek ujawniać na etykietach nazwy alergizujących substancji zapachowe występujących w składzie produktu. Obecnie zarejestrowano 26 takich substancji, w przypadku, gdy ich zawartość w kosmetyku wynosi powyżej 0,001 % w produkcie pozostającym na skórze oraz 0,01% w produkcie zmywalnym.

Obecnie na rynku funkcjonuje około 3000 substancji zapachowych. Są one stosowane zarówno w produktach kosmetycznych jak i w detergentach, ale także w środkach czystości, odświeżaczach powietrza, środkach higienicznych czy też zabawkach. Powszechne stosowanie związków zapachowych wzmaga ekspozycję ludzi na ich działanie. Dlatego też rośnie ryzyko występowania reakcji alergicznych i podrażnień skóry.

Jak bezpiecznie stosować olejki eteryczne?

Powszechnie wiadomo, że „truciznę czyni dawka”.  Kluczową zasadą w przypadku używania olejków eterycznych jest więc umiar. Związki zapachowe stosowane w odpowiednich stężeniach są bezpieczne i wykazują terapeutyczne oraz zdrowotne działanie. Należy jednak pamiętać, że nadużywanie silnie skoncentrowanych ekstraktów może skutkować wykształceniem alergii lub innymi problemami skórnymi.

Aby bezpiecznie stosować olejki eteryczne należy przestrzegać następujących zasad:

• olejki eteryczne nie nadają się do spożycia. Przyjmowanie ich doustnie może spowodować oparzenia jamy ustnej, języka, przełyku i narządów wewnętrznych;
• nie należy aplikować skoncentrowanego olejku eterycznego bezpośrednio na skórę. Przed zastosowaniem trzeba rozcieńczać koncentrat eteryczny w oleju bazowym;
• olejki eteryczne należy przechowywać z dala od dzieci;
• olejki najlepiej przechowuje się w szczelnych, szklanych naczyniach o ciemnym zabarwieniu, z dala od światła słonecznego;
• olejki eteryczne zawarte w każdym kosmetyku muszą być odpowiednio rozcieńczone. Dotyczy to również kosmetyków wytwarzanych w warunkach domowych na własny użytek. Związki eteryczne to substancje nierozpuszczalne w wodzie, occie, alkoholu 40% i glicerynie. Rozpuszczą się natomiast w substancjach takich jak: spirytus lub alkohol perfumeryjny, tłuszcze, niektóre emulsje kosmetyczne, solubilizatory (mgiełki, spraye, płyny micelarne), surfaktanty (mydła, szampony, żele).

Lista alergizujących substancji zapachowych

Lista 26 substancji zapachowych, które zostały uznane przez UE za związki alergizujące, obejmuje następujące pozycje (według nazewnictwa INCI):

1. Amyl cinnamal,
2. Benzyl alcohol,
3. Cinnamyl alcohol,
4. Citral,
5. Eugenol,
6. Hydroxycitronellal,
7. Isoeugenol,
8. Amylcinnamyl alcohol,
9. Benzyl salicylate,
10. Cinnamal,
11. Coumarin,
12. Geraniol,
13. Hydroxyisohexyl 3-cyclohexene carboxaldehyde,
14. Anise alcohol,
15. Benzyl cinnamate,
16. Farnesol,
17. Butylphenyl methylpropional,
18. Linalool,
19. Benzyl benzoate,
20. Citronellol,
21. Hexyl cinnamal,
22. Limonene,
23. Methyl 2-octynoate,
24. alpha-Isomethyl ionone,
25. Evernia prunastri ex­tract,
26. Evernia furfuracea extract.

Istnieje spore prawdopodobieństwo, że na powyższą listę w przyszłości trafią kolejne substancje zapachowe, nad których bezpieczeństwem pieczę sprawuje unijna jednostka o nazwie Scientific Committee on Consumer Safety.

Olejki eteryczne zabronione w UE

Oprócz wytycznych organizacji IFRA, producenci kosmetyków mają obowiązek kontrolowania składu zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009, dotyczącego produktów kosmetycznych. Dyrektywa ta wręcz zakazuje wykorzystywania określonych olejków eterycznych i innych substancji uzyskiwanych z roślin aromatycznych.

Należą do nich m.in.:

• aminek większy (Ammi majus L.) i jego preparaty galenowe (w tym również olejek eteryczny);
• toina konopiowata (Apocynum cannabinum L.) i jej pochodne;
• komosa piżmowa (Chenopodium ambrosioides L.) (olejek eteryczny);
• rybitrutka indyjska (Anamirta cocculus) (przetwory z owocu);
• wymiotnica prawdziwa (Cephaelis ipecacuanha Brot.) oraz inne gatunki z rodzaju Cephaelis (korzenie, proszek i przetwory z nich);
• stroiczka wzdęta (Lobelia inflata L.) i jej preparaty;
• laurowiśnia wschodnia (Prunus lauroceraseus L.) i jej pochodne;
• jałowiec sawina (Juniperus sabina L.) (liście, ekstrakt oraz inne preparaty);
• sabadyla lekarska (Schoenocaulon officinale Lind) (nasiona i preparaty);
• złocień biały (Pyrethrum album L.) (surowiec i preparaty);
• wawrzyn szlachetny (Laurus nobilis L.) (olej z nasion);
• oman wielki (Inula helenium L.) (przetwory);
• figa pospolita (Ficus carica L.) (absolut z liścia);
• werbena cytrynowa (Lippia citriodora Kunth.) (przetwory inne niż absolut);
• kost (Saussurea lappa Clarke) (olejek).

Oprócz powyższych pozycji, restrykcyjne ograniczenia stosuje się także do innych olejków eterycznych i ekstraktów roślinnych. Przykładem mogą być następujące wytyczne:

• ekstrakty i olejki eteryczne uzyskiwane z takich roślin jak: jodła pospolita, jodła syberyjska, jodła biała, jodła balsamiczna, sosna kosodrzewina, sosna zwyczajna, sosna czarna, sosna długoigielna, sosna nadmorska, sosna limba i inne sosny, świerk czarny, żywotnik zachodni, cedr atlaski, cyprys wiecznie zielony i terpentyna, muszą charakteryzować się liczbą nadtlenkową wynoszącą poniżej 10 mmoli/l.
• dopuszczalna norma stosowania ekstraktów i destylatów balsamu peruwiańskiego wynosi 0,4%;
• dopuszczalna norma olejku i ekstraktów z kminu rzymskiego w produktach niespłukiwanych wynosi 0,4%;
• olejku i ekstraktów ze styraksu (Liquidambar orientalis i Liquidambrar styraciflua) nie należy stosować w dawce powyższej 0,6%;
• olejku i ekstraktu z żywicy opoponaks nie należy stosować w dawce większej niż 0,6%;
• żywica z gatunku opoponax chironium może być stosowana w stężeniu nie większym niż 0,6%;
• absolut werbeny cytrynowej (Lippia citriodora Kunth.) nie może być stosowany w stężeniu wyższym niż 0,2%.

Tematyka związana z olejkami eterycznymi jest dość obszerna. Z reguły, są to substancje o wyjątkowo skomplikowanym składzie chemicznym. Chociaż stanowią ogromne dobrodziejstwo natury, w nadmiarze mogą wykazywać szkodliwe działanie. Jeśli jednak stosujemy je z rozwagą, możemy czerpać z ich właściwości wiele korzyści. Nie bez przyczyny ludzie wykorzystują olejki eteryczne już od ponad 5 000 lat. Zarówno Egipcjanki jak i Greczynki stosowały je jako perfumy i afrodyzjaki. Co więcej, związki te wykorzystywano w starożytnym Egipcie do balsamowania ciał zmarłych.

Dziś olejki eteryczne znów przeżywają swój renesans. Magiczną moc doceni każdy, kto chociaż raz spróbował ich kojącego działania.

Literatura:

https://herbiness.com/olejki-eteryczne-w-kosmetykach/
https://ekosopot.pl/zdrowie/olejki-eteryczne-w-kosmetyce/
https://wylecz.to/kosmetyki/olejki-eteryczne-zastosowanie-w-kosmetyce/
https://pollenaaroma.pl/blog/ulubiony-zapach-wanilia/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zapach”>https://pl.wikipedia.org/wiki/Zapach