Wybierając żywność w sklepie, coraz częściej sprawdzamy, czy pochodzi ona z ekologicznych upraw. Jednym z podstawowych założeń zrównoważonego gospodarowania jest minimalizowanie udziału chemikaliów zawartych m.in. w nawozach, na rzecz produktów pochodzenia organicznego. Naturalne nawozy możemy przygotowywać samodzielnie, używając w tym celu wielu produktów dostępnych w naszych gospodarstwach domowych. Co warto wykorzystać do nawożenia gleby, chcąc zmniejszyć udział środków chemicznych lub całkowicie wyeliminować je ze swoich upraw?
Dlaczego warto stosować naturalne nawozy?
Istnieje wiele powodów, dla których warto stawiać na organiczne nawozy przy uprawach warzyw, owoców czy kwiatów. Pierwszą korzyścią, która niejako wynika z samej nazwy, jest naturalny charakter tego rodzaju środków. Nawozy produkowane na bazie organicznych substancji czy odpadów, pozwalają zmniejszyć udział chemikaliów w uprawach, co z punktu widzenia ekologicznego gospodarowania jest nie do przecenienia.
Kolejną zaletą ekologicznych nawozów jest ich darmowy charakter – możemy je produkować na własne potrzeby, wykorzystując odpady wytwarzane w gospodarstwach domowych. Wiele osób reaguje niemałym zaskoczeniem, słysząc, że do nawożenia roślin doskonale nadają się… fusy z kawy lub rosnące na działce pokrzywy.
Zamieniając domowe odpady, ale także stare liście, trawy czy gałęzie w cenny nawóz, jesteśmy w stanie wymiernie ograniczyć ilość śmieci zalegających w naszych gospodarstwach domowych. Wiele odpadów, zamiast lądować w koszu, może zyskać „drugie życie”, przyczyniając się do lepszego wzrostu naszych roślin.
Ekologiczne nawozy: rodzaje i zastosowania
Do najczęściej stosowanych, naturalnych nawozów, które bez większych problemów możemy produkować na własny użytek, należą m.in.:
- obornik,
- kompost,
- fusy z kawy i herbaty,
- zeszłoroczne liście,
- popiół z kominka,
- pokrzywy.
Każdy z wyżej wymienionych materiałów może posłużyć nam do zasilania rozmaitych upraw. Poniżej znajdziesz przydatne wskazówki dotyczące tego, jak produkować ekologiczne nawozy z wymienionych tutaj materiałów.
Obornik: popularny i bardzo wartościowy nawóz
Wielu osobom to właśnie obornik jako pierwszy nasuwa się na myśl, gdy słyszą o ekologicznym nawożeniu. Nic dziwnego – ten naturalny odpad, będący produktem ubocznym hodowli drobiu oraz trzody chlewnej, ale także bydła czy koni, charakteryzuje się bogatą zawartością substancji odżywczych oraz pierwiastków – przede wszystkim azotu, niezbędnego do efektywnego wzrostu roślin. Skuteczne nawożenie obornikiem zakłada rozrzucanie go po terenie uprawy, a następnie mieszanie z glebą poprzez jej przekopanie.
Kompost – cenne źródło próchnicy
Kolejnym w pełni naturalnym nawozem, którego nie trzeba w specjalny sposób przygotowywać, jest kompost, czyli mieszanina liści, skoszonej trawy, gałęzi, skorupek jak, przegniłych warzyw czy obierek. Dzięki dodaniu go do gruntu w glebie zwiększa się ilość naturalnej próchnicy, dochodzi także do zatrzymywania wilgoci. Kompost bardzo dobrze sprawdza się jako nawóz pod warzywa, drzewka owocowe, uprawy rabatowe czy kwiaty.
Popiół w służbie lepszego wzrostu
Magnes, wapń, fosfor oraz sód – to najważniejsze pierwiastki, których cennym źródłem jest popiół drzewny, pozyskiwany m.in. ze spalania drewna w kominku. Warto jednak pamiętać, że jest to nawóz o wysokim pH, przez co nie należy stosować go razem z wapnowaniem gleby.
Nawozy z kawy i herbaty
Odpadem, który z powodzeniem możemy wykorzystać przy uprawie roślin, są również fusy z kawy lub herbaty. Taki nawóz szczególnie polecany jest do zasilania kwiatów: róż, azalii, rododendronów czy hortensji, ale również marchwi, borówki amerykańskiej czy jagód.
Przesuszone fusy należy zmieszać z glebą w proporcji 1:3, a następnie tak przygotowaną mieszaniną podsypać rośliny. Nawożenie nie powinno odbywać się częściej niż raz na miesiąc.
Zeszłoroczne liście jako ekologiczny nawóz
Jeśli na terenie naszej posesji rosną drzewa liściaste, warto zebrać spadające jesienią liście, by w następnym roku przygotować z nich wartościowy nawóz. Liście należy zmielić, zalać wodą i gotować przez ok. 5 godzin, do uzyskania jednolitej, gęstej masy. Po wystudzeniu można ją podkładać np. pod pelargonie.
Gnojówka z pokrzyw idealna pod rośliny
Kolejnym pomysłem na ekologiczny nawóz pod domową uprawę jest gnojówka z pokrzywy, stanowiąca cenne źródło żelaza, azotu, fosforu oraz wielu innych, cennych substancji. Sposób przygotowania: 1 kg świeżych pokrzyw (lub 200 g suszonych) zalej 10 l wody i odstaw na minimum 2 tygodnie, codziennie mieszając. Po zakończeniu fermentacji gnojówkę stosuj do nawożenia warzyw, krzewów owocowych czy bylin, rozcieńczając ją w wodzie w proporcji 1:10.
Czy da się produkować naturalne nawozy na skalę przemysłową?
Wykorzystanie wielu domowych odpadów do zasilania warzyw, upraw owocowych czy kwiatów pozwala znacznie ograniczyć, a czasem nawet całkowicie zrezygnować ze stosowania środków chemicznych. Założenia zrównoważonego gospodarowania niezwykle bliskie są również producentom nawozów, którzy coraz częściej włączają do swojej oferty produkty tworzone na bazie organicznych składników. Przykładem jest, chociażby obornik, który w sklepie możemy nabyć w formie suchego i pozbawionego przykrego zapachu granulatu.
Zaletą stosowania naturalnych nawozów – oczywiście poza ograniczeniem stężenia syntetycznych związków, jest także wprowadzanie do gruntu próchnicy oraz materii organicznej, będącej niezwykle istotnym składnikiem każdej gleby. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że wiele organicznych nawozów w swoim składzie ma bezpieczne dla roślin substancje, dzięki czemu ryzyko przenawożenia jest tu znacznie niższe niż w przypadku stosowania chemikaliów.