Poziom produkcji odpadów komunalnych w Polsce wynosi zaledwie 329 kg na osobę rocznie. To dwa razy mniej niż w Danii! Niestety, wciąż nie potrafimy segregować śmieci. Według danych EU za rok 2017 wskaźnik recyklingu i kompostowania wyniósł u nas zaledwie 34%. Tymczasem, zgodnie z zaleceniami unijnymi, do 2030 r. gminy powinny poddawać recyklingowi nawet 65% odpadów!
Podstawowe zasady segregacji śmieci w Polsce
Obowiązującym przepisem prawnym regulującym metody selektywnej zbiórki odpadów jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 29 grudnia 2016 r. Określa ono pięć podstawowych kategorii, według których należy segregować śmieci w domu. Należą do nich:
- papier, obejmujący również tekturę i papierowe opakowania, zbierany do niebieskich pojemników;
- szkło zbierane do zielonych pojemników – z fakultatywną opcją sortowania bezbarwnego szkła w białych pojemnikach;
- metale i tworzywa sztuczne, w tym opakowania wielomateriałowe, umieszczane zbiorczo w żółtych pojemnikach;
- odpady ulegające biodegradacji zbierane w brązowych pojemnikach.
Ponadto odpady zmieszane wyrzuca się do czarnych pojemników. Powinny lądować w nich wyłącznie odpadki nienależące do żadnej z powyższych kategorii – w rzeczywistości przez nieświadomość, nieostrożność i ignorancję zapełniane są również materiałami nadającymi się do recyklingu.
Jak prawidłowo rozpoznać rodzaj odpadów?
Mimo dobrych chęci nie zawsze udaje się efektywnie segregować śmieci w domu. Trudności wynikają przede wszystkim z powodu złożonego składu odpadów. Nie każdy potrafi też zdecydować, czy dane opakowanie jest papierowe, czy raczej plastikowe.
Ułatwieniem dla konsumentów ma być stosowne oznakowanie produktów. Międzynarodowe symbole określają nie tylko, czy dany odpad nadaje się do recyklingu (przeczytaj o tym, które tworzywa sztuczne nadają się do recyklingu), ale także materiał, z jakiego jest złożony. Dla przykładu „PAP” to oznaczenie papieru, „PP” polipropylenu, „PET” polietylenu itd. Uważne czytanie etykiet na pewno pomoże Ci prawidłowo segregować śmieci.
Drugie życie odpadków organicznych
W każdym domu powstają kilogramy odpadów, które łatwo się rozkładają i tym samym nie stanowią zagrożenia dla środowiska naturalnego. Należą do nich przede wszystkim pozostałości warzyw i owoców, gałązki i kwiaty, skoszona trawa, trociny czy skorupki jaj. Zgodnie z obowiązującymi zasadami powinieneś je sumiennie segregować i wyrzucać do brązowych pojemników.
Jeśli jesteś jednak szczęśliwym właścicielem przydomowego ogródka, możesz wykorzystać bioodpady inaczej. Gromadzone w prostym kompostowniku po około roku przekształcą się w organiczny nawóz, idealny dla kwiatów na rabatach i uprawianych warzyw.
Najczęstsze błędy popełniane podczas sortowania odpadów
Z obserwacji poczynionych w sortowniach i spalarniach opadów wynika, że wciąż nie umiemy poprawnie segregować śmieci. Tymczasem im lepsza segregacja u źródła, tym wyższy poziom recyklingu.
Jakie błędy popełniamy najczęściej? O jakich zasadach szczególnie warto pamiętać podczas segregacji śmieci w domu?
- Opakowania papierowe i plastikowe powinny być przed wyrzuceniem dokładnie zgniecione, aby ograniczyć objętość odpadów.
- Do żółtych pojemników nie wolno wrzucać puszek po farbach i lakierach, butelek po oleju silnikowym, sprzętu elektrycznego ani baterii.
- Pieluchy, ręczniki papierowe i inne artykuły higieniczne nie kwalifikują się jako odpady papierowe. Podobnie jak zabrudzony i zatłuszczony papier powinny one trafić do czarnego pojemnika.
- W pojemnikach na szkło nie powinny znaleźć się żarówki, kawałki lustra, szyby okienne czy szkło żaroodporne.
- Opakowania nie muszą być myte, powinny jedynie zostać opróżnione z resztek żywności.
- Bioodpadów nie należy wyrzucać w plastikowych workach na śmieci.
- Do brązowych pojemników nie kwalifikuje się drewno impregnowane, oleje jadalne ani odchody zwierząt.
- Leki są szczególnie niebezpieczne dla środowiska naturalnego i z tego powodu powinno się oddawać je do aptek lub Punktów Selektywnej Zbiórki Opadów Komunalnych.
Wiele gmin wydaje własne przewodniki objaśniające, jak prawidłowo segregować śmieci i gdzie wywozić odpady niespełniające podstawowych kryteriów sortowania. W niektórych broszurach znajdują się specyficzne wskazówki dotyczące lokalnych zasad segregacji, np. mycia opakowań. Znacząco ułatwiają one zaznajomienie wszystkich domowników z dobrym praktykami. Zapytaj o nie w lokalnym urzędzie czy punkcie informacyjnym!
Jak najefektywniej segregować śmieci w domu?
Segregacja odpadów zaczyna się w domu i tam też napotyka często na wąskie gardło. Jak bowiem skutecznie oddzielać plastik, papier, metale i bioodpady na ograniczonej zwykle przestrzeni? Czy można zorganizować pięć oddzielnych pojemników na odpadki bez poświęcania estetyki wnętrz?
Najpopularniejszym rozwiązaniem są gotowe zestawy koszy na śmieci montowane w szafkach kuchennych. Ich wielkość i liczba powinna wynikać z dostępnego miejsca, ale także proporcji odpadów powstających w domu. Niestety, choć schludne i kompaktowe, nie są tanie, a ich rozkład może nie odpowiadać indywidualnym potrzebom rodzinnym.
Można również segregować śmieci w domu według źródeł ich powstawania czy codziennej praktyczności. Kosz na papier znajdzie się wówczas w pracowni lub pokoju dziecięcym, pojemnik na bioodpady pod zlewem, a szkło może być gromadzone w przedpokojowej szafie czy garażu. Co do zasady odpady zmieszane, plastik i resztki zielone wynoszone są najczęściej, ze względu na ryzyko powstawania nieprzyjemnego zapachu.
Dlaczego warto segregować śmieci?
Sortowanie odpadków wciąż jest postrzegane jako uciążliwość. Nie wszyscy też wierzą w jego sens, wskazując na bezmyślność ludzi mylących pojemniki czy rzekome praktyki mielenia wszystkich śmieci razem. Te mity i wymówki nie są jednak usprawiedliwieniem.
Rachunek jest prosty. Im mniej sortujesz, tym więcej produkujesz odpadów zmieszanych, które kończą na wysypiskach śmieci. W procesie ich powolnego rozkładu dochodzi do uwalniania się niebezpiecznych gazów i przenikania niepożądanych związków chemicznych do gleby i wód powierzchniowych. Skutki mogą być katastrofalne nie tylko dla roślin i zwierząt, ale także ludzkiego zdrowia.
Segregując śmieci w domu, aktywnie chronisz lokalną społeczność i środowisko naturalne!