Ludzie, zwierzęta i rośliny nie są w stanie funkcjonować bez wody. Jest ona bez wątpienia najważniejszą, życiodajną substancją, której niedobór powoduje osłabienie i choroby. Na jakość wód, które pijemy na co dzień, wpływa wiele czynników. Jednym z nich jest kwasowość, czyli odczyn, który oznaczamy liczbą pH. W naszym artykule poszukamy odpowiedzi na pytanie: jakie pH wody pitnej jest optymalne i w jaki sposób kwasowość wody wpływa na funkcjonowanie ludzkiego organizmu?
Czym jest woda?
Zacznijmy od najważniejszej kwestii i zastanówmy się, czym właściwie jest woda? To bezbarwna ciecz i rozpuszczalnik, pozbawiony zapachu i smaku. Chemicy opisują wodę wzorem sumarycznym H2O, co oznacza, że każdą jej cząsteczkę tworzą dwa atomy wodoru i jeden atom tlenu. Temperatura wrzenia wody wynosi 99,97°C. Ta popularna ciecz zamarza w temperaturze 0°C i pod wpływem niskiej temperatury zwiększa swoją objętość, co stanowi fenomen wśród substancji chemicznych.
Istnieją różne rodzaje wód, które można podzielić ze względu na:
- pochodzenie (wody gruntowe, wody opadowe, ścieki itp.),
- stopień zasolenia (wody słodkie, wody słone),
- przeznaczenie (wody naturalne, użytkowe),
- zawartość minerałów (wody nisko-, średnio- i wysokozmineralizowane).
Woda pitna należy do kategorii wód użytkowych. Jest to słodka woda, zdatna do spożycia na surowo lub po przegotowaniu, która nie powoduje żadnych skutków ubocznych i pozwala utrzymać dobrostan organizmu.
Czym jest pH wody pitnej?
Termin pH pochodzi od łacińskich słów: pondus hydrogenii i oznacza zawartość jonów wodorowych w różnych substancjach. Im wyższe jest stężenie tych jonów, tym większa kwasowość roztworów. Skala pH ma formę liczbową i wynosi od 0 do 14. Substancje bliskie wartości 0 są silnymi kwasami. Związki z wysokim stężeniem jonów wodorotlenowych, sięgające wartości 14 w skali pH nazywane są zasadami. Odczyn pH wody pitnej wskazuje zatem poziom kwasowości cieczy. Jest to jednocześnie cenna informacja na temat jakości wody oraz możliwości jej spożywania.
Przeczytaj również: wskaźniki pH
Jaki powinien być odczyn pH wody pitnej?
Skąd czerpać informacje na temat właściwości i pH, jakie powinna mieć woda pitna? Szczegółowe wytyczne, dotyczące tych kwestii, można znaleźć między innymi w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. (Akt ten dotyczy jednak wyłącznie wody spożywczej, nie obejmuje wód naturalnych źródlanych i mineralnych).
Rozporządzenie wskazuje jasno, że woda zdatna do picia powinna mieć pH w granicach 6,5–9,5. Wyjątek od tej reguły stanowią:
- wody butelkowane niegazowane – ich kwasowość może wynosić 4,5 jednostek,
- wody gazowane dwutlenkiem węgla – mogą mieć pH niższe niż 4,5.
Pomiary kwasowości wody pitnej są obecnie standardem. Próbki cieczy są pobierane z wodociągów, punktów czerpalnych i indywidualnych ujęć wody. W razie wykrycia przez sanepid odchylenia norm pH woda zostaje poddana procesowi uzdatniania.
Jaką wodę najlepiej pić?
Jakie pH wody jest idealne dla ludzkiego organizmu i jaką wodę najlepiej spożywać? Wybierając wodę pitną, warto zwrócić uwagę na to, by była ona możliwie najlepiej dostosowana do potrzeb organizmu i do pH najważniejszego płynu ustrojowego, jakim jest krew. Współczesne normy pH krwi wskazują, że jej wartość powinna wynosić od 7,35 do 7,45 – taka również powinna być kwasowość wody, którą pijemy na co dzień.
Na jakość i właściwości zdrowotne wody wpływa zarówno jej pH, jak i inne czynniki, takie jak:
- czystość wody (idealna woda nie ma w sobie żadnych zanieczyszczeń organicznych lub nieorganicznych),
- temperatura wody (organizm najlepiej reaguje na wodę o temperaturze pokojowej),
- stopień zmineralizowania (najlepiej, jeśli ilość i rodzaj minerałów odpowiada indywidualnym potrzebom, na przykład: woda wysokozmineralizowana jest dobra dla osób aktywnych fizycznie lub mających niedobory minerałów).
Jaki wpływ na ludzki organizm ma zmiana pH wody pitnej?
Każdego dnia powinniśmy wypijać minimum 1,5 l do 2,5 l wody dziennie. Woda wpływa korzystnie na pracę wszystkich narządów, ponieważ współtworzy ponad 60% ludzkiego ciała. Jakość wody pitnej decyduje o tym, jak się czujemy! Jeśli zbyt często sięgamy po bardzo kwaśną lub alkaliczną wodę, zaburzamy gospodarkę kwasowo-zasadową. Następstwem tego zaburzenia jest zakwaszenie organizmu, skutkujące powstawaniem licznych chorób i dolegliwości, takich jak:
- dna moczanowa,
- nadciśnienie tętnicze,
- stany zapalne narządów układu pokarmowego,
- choroby skóry i utrata włosów.
Zachwianie gospodarki kwasowo-zasadowej jest stanem wyjątkowo niebezpiecznym, który w skrajnych przypadkach może doprowadzić do wystąpienia nowotworów.
Jak uzdatnić wodę z kranu?
Bardzo często w gospodarstwach domowych woda, płynąca z kranu jest wykorzystywana bezpośrednio do picia. Jak sprawdzić, czy jej pH jest odpowiednie? Co zrobić, by poprawić jakość wody w domu? Warto zakupić tester pH elektroniczny – to proste w obsłudze urządzenie, które w kilka sekund wskazuje poziom kwasowości wody. Jeśli okaże się, że jest ona zbyt kwaśna lub nadmiernie alkaliczna, można ją uzdatnić za pomocą:
- dzbanków filtrujących (z filtrem alkalizującym, aktywnym węglem, filtrami magnezowymi itd.).
- jonizatorów (są to urządzenia nablatowe lub podumywalkowe przepływowe, które alkalizują wodę).
Jakie środki służą do dezynfekcji i uzdatniania wody w wodociągach?
Profesjonalna dezynfekcja i uzdatnianie wody w wodociągach i w komercyjnych ujęciach wodnych wymaga zastosowania specjalistycznej chemii przemysłowej. Niezmiennie od dziesięcioleci do odkażania instalacji i usuwania mikroorganizmów stosuje się:
- chlor – wykazuje silne działanie bakteriobójcze, oczyszcza wodę pitną,
- podchloryn sodu – (sól sodowa kwasu podchlorawego) działa podobnie jak chlor, utlenia wodę i usuwa nagromadzone w niej drobnoustroje,
- wodorotlenek sodu (inaczej: ług sodowy) reguluje kwasowość wody pitnej i ułatwia czyszczenie instalacji wodnych.
Oczywiście ilość i sposób użycia wskazanych wyżej chemikaliów regulują zasady i normy, ustalane przez GIS i Polski Komitet Normalizacyjny. Mowa między innymi o: Normie Europejskiej PN-EN 15975-2:2013-12, Normie Międzynarodowej PN-EN ISO 14189:2016-10 i PN-EN ISO 17994:2014-04. Ponadto, każda substancja, która ma styczność z instalacją wodociągową lub bezpośrednio z wodą pitną, musi spełniać restrykcyjne wymogi bezpieczeństwa, określane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego.
Woda płynąca z wodociągów trafia bezpośrednio do mieszkańców, dlatego istotne jest także dopilnowanie jakości substancji wykorzystywanych do odkażania. Ofertę wysokiej jakości dedykowanych produktów znajdziemy na Portalu Produktowym Grupy PCC. Wśród dostępnych propozycji znajdziemy min. szeroko wykorzystywany podchloryn sodu, wodorotlenek sodu czy też chlor. Zachęcamy do zapoznania się z całą ofertą!
- https://cdn.who.int/media/docs/default-source/wash-documents/wash-chemicals/ph.pdf?sfvrsn=16b10656_4
- https://www.healthline.com/health/ph-of-drinking-water