Jakie są rodzaje środków gaśniczych?

Czym jest pożar i co się dzieje, gdy gasimy go w nieodpowiedni sposób?

Pod pojęciem pożaru kryje się niekontrolowany proces spalania, który występuje w miejscu innym niż strefa wyznaczona w postaci kominków lub palenisk. Spalanie polega zaś na reakcji materiału palnego w postaci ciekłej, stałej lub gazowej z utleniaczem (powietrzem). Reakcji tej towarzyszy emisja światła i energii cieplnej.

Każdy materiał spala się we właściwy sobie sposób. Bardzo ważne jest dobranie właściwej metody eliminacji ognia. Zastosowanie nieodpowiedniego środka gaśniczego może mieć bowiem tragiczne skutki. Ogień szybko się rozprzestrzenia, a wraz z nim do atmosfery przenikają trujące gazy. Dzieła zniszczenia dopełnia zabójcza, ekstremalnie wysoka temperatura, której nie są w stanie znieść ani ludzie, ani zwierzęta czy rośliny.

Grupy pożarów i środki gaśnicze

Odpowiedzi na pytania: jakie są rodzaje pożarów i sposoby ich gaszenia (przeczytaj jak skutecznie gasić pożary) możemy znaleźć między innymi w polskiej normie PN-EN 2:1998/A1:2006 i w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. Oba dokumenty zawierają klasyfikację 5 grup pożarowych, wyodrębnionych ze względu na rodzaj palącego się materiału – są to:

• A: pożary materiałów stałych (najczęściej organicznych), takich jak drewno czy tekstylia,
• B: pożary substancji ciekłych lub topliwych, na przykład: plastiku, ropy;
• C: pożary gazów;
• D: pożary metali;
• F: pożary olejów i tłuszczów kuchennych (jest to najnowsza kategoria, wyodrębniona w zaktualizowanej normie PN-EN 2:1998/A1:2006).

Do każdej z wymienionych grup pożarów zostały przyporządkowane określone środki gaśnicze.

Jakie są środki gaśnicze?

Wraz z wynalezieniem ognia ludzie zaczęli intuicyjnie wyszukiwać różne metody jego regulowania lub wygaszania. Do grona najstarszych środków gaśniczych należą: woda i piasek. Obecnie istnieje znacznie więcej sposobów gaszenia pożarów. Producenci branży ochrony przeciwpożarowej stale tworzą nowe rozwiązania i technologie, umożliwiające bezpieczne pozbywanie się ognia.

Całą gamę dostępnych na rynku środków gaśniczych można podzielić na 3 główne grupy:

• wodę (w tym: aerozole, piany),
• gazy gaśnicze (obojętne gazy niepalne, halony),
• proszki gaśnicze.

Czym się kierować przy wyborze środków gaśniczych?

Wiedza z zakresu rodzajów i zastosowań środków gaśniczych może uratować nasze życie oraz mienie. Nie każdy pożar można gasić bowiem wodą i nie każda gaśnica nadaje się do zwalczania wszystkich źródeł ognia. Przy wyborze środków gaśniczych należy porozmawiać ze specjalistą w dziedzinie BHP lub z dostawcą sprzętu i artykułów przeciwpożarowych. Warto też zapoznać się z broszurą znajdującą się w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej  – Gaszenie pożarów oraz środki gaśnicze, by dowiedzieć się więcej na temat ochrony przeciwpożarowej. Niewielki informator dostępny jest online i zawiera wiele ważnych, praktycznych informacji, w tym wskazówki dotyczące doboru środków gaśniczych do rodzaju pożarów.

Ważne: każda chemiczna mieszanka, wykorzystywana do produkcji środków gaśniczych, powinna mieć certyfikat (świadectwo dopuszczenia) CNBOP, potwierdzający jej przydatność i jakość.

Czym należy gasić pożar gazów?

Niekontrolowane zapłony gazów należą do najbardziej skomplikowanych typów pożarów. Czym je gasić? W tym celu należy zastosować gaśnice proszkowe. Jeśli pożar ma miejsce w lakierni lub w składzie butli z gazem, najlepiej wówczas uruchomić instalację gaśniczą, dozującą dwutlenek węgla. W nowoczesnych zakładach przemysłowych włączenie tego typu systemu odbywa się zwykle automatycznie w momencie wykrycia pożaru.

Innym rozwiązaniem i metodą gaszenia pożarów gazów jest zastosowanie ekologicznych gaśnic halonowych, w których zamiast ozonu obecny jest gaz FE-36, pochodna propanu. Alternatywą dla halonów są zaś ręczne gaśnice śniegowe, dozujące skroplony dwutlenek węgla.

Pożary ciał stałych – środki gaśnicze

A czym ugasić palące się odpady komunalne, ubrania lub siano? Do gaszenia pożarów ciał stałych najlepiej zastosować:

• wodę (nie nadaje się do pożarów instalacji elektrycznych!),
• gaśnicę pianową lub proszkową,
• dwutlenek węgla,
• piasek,
• koc gaśniczy (jeśli pożar jest niewielki i nie rozprzestrzenia się szybko).

Gaszenie pożarów cieczy i substancji topliwych

Łatwopalne ciecze, takie jak: benzyna, ropa czy aceton oraz substancje topliwe (kleje, parafina) najlepiej gasić za pomocą gaśnic pianowych typu B. Piana, powstała w wyniku połączenia wody i czynnika pianotwórczego, studzi rozgrzane płyny i hamuje dostęp tlenu. W specjalistycznych hurtowniach i sklepach BHP dostępne są różne rodzaje środków gaśniczych do pożarów klasy B – różnią się one objętością, rodzajem i zawartością czynnika pianotwórczego oraz gęstością piany.

Produkcja środków gaśniczych to wyjątkowo istotna część przemysłu, która odpowiedzialna częściowo za nasze bezpieczeństwo. Dlatego też szukając odpowiednich surowców do ich wytwarzania warto postawić na sprawdzonych producentów, którzy oferują substancje wysokiej jakości. Oferta specjalistycznych produktów dedykowanych środkom gaśniczym dostępna jest na Portalu Produktowym Grupy PCC. Zachęcamy do zapoznania się ze szczegółami!