Fluorek wapnia (Calcium Fluoride, fluszpat) niewątpliwie należy do grona najbardziej znanych i cenionych związków nieorganicznych. Ze względu na swoje specyficzne właściwości znalazł on różnorodne zastosowania zarówno w gospodarstwach domowych, jak i w zakładach przemysłowych. Czym charakteryzuje się fluorek wapnia i gdzie się go stosuje? Sprawdźmy.
![](https://bcdn.products.pcc.eu/wp-content/uploads/2022/08/miniatura-fluorek.png)
Czym są fluorki?
Związki, takie jak fluorek wapnia czy fluorek potasu należą do grupy zwanej zbiorczo fluorkami. Są to sole nieorganicznego kwasu fluorowodorowego, zawierające fluor. Przeciętny konsument kojarzy fluorki wyłącznie z zabiegami fluoryzacji, stosowanymi profilaktycznie w szkołach i przedszkolach. I rzeczywiście, ze względu na obecność fluoru związki te zyskały największą popularność właśnie jako składnik past do zębów, płukanek oraz preparatów wzmacniających szkliwo.
Fluorek wapnia: otrzymywanie i właściwości
Co to jest fluorek wapnia? Wzór sumaryczny tego związku to: CaF2, a jego nazwa systematyczna brzmi: difluorek wapnia. Substancja ma postać drobnych, błyszczących, szklistych kryształków i powstaje w wyniku reakcji beztlenowego kwasu fluorowodorowego z węglanem wapnia. W środowisku naturalnym CaF2 występuje jako popularny minerał – fluoryt. Kryształy fluorytu mają różne barwy, od różowej po zieloną i niebieską.
A jakie są fizyczne i chemiczne właściwości fluorku wapnia? Rozpuszczalność tego związku w wodzie jest niewielka. W kwasach nie rozpuszcza się on prawie wcale i słabo przewodzi prąd. Masa cząsteczkowa fluorku wapnia wynosi 78,08 g/mol, a gęstość 3,18 g/cm³ (20 °C). Kryształy CaF2 zaczynają wrzeć w temperaturze 2500ºC i topią się w 1418ºC. Jest to substancja, która wywołuje korozję różnych materiałów i wchodzi w reakcje z kwasem siarkowym (VI). Fluorek wapnia ulega dysocjacji na kationy wapnia i aniony fluoru.
Zastosowania fluorku wapnia
Fluorek wapnia znalazł szerokie zastosowania w przemyśle i nie tylko. Ten chemiczny związek przydaje się głównie do produkcji fluorowodoru – wykorzystywanego między innymi w procesie trawienia szkła i w produkcji drożdży. CaF2 przydaje się jako odczynnik w laboratoriach chemicznych. Jest to również ceniony surowiec, stosowany do produkcji:
- filtrów i szkieł optycznych,
- powłok antyrefleksyjnych,
- kosmetyków,
- azotniaków (nawozów azotowo-wapniowych), wykorzystywanych w rolnictwie,
- preparatów i lakierów stomatologicznych.
Zastosowania fluoru i jego związków: fluorku wapnia i fluorku sodu, w profilaktyce próchnicy są bardzo szerokie. Powstają z nich żele, płukanki i pasty wzmacniające szkliwo oraz chroniące przed działaniem kwasów. Substancje te są wykorzystywane w stomatologii i medycynie estetycznej.
Fluorek wapnia – szkodliwość
Czy fluorek wapnia jest szkodliwy? Jak każda inna substancja chemiczna, nieodpowiednio stosowany fluorek wapnia może spowodować wiele nieprzyjemnych dolegliwości układu oddechowego i pokarmowego. W warunkach laboratoryjnych wdychanie pyłów CaF2 powoduje poparzenia organów wewnętrznych, prowadzi nawet do obrzęków płuc. A czym grozi spożycie fluorku wapnia? Kryształ powoduje rozległe zatrucie, przejawiające się bólem brzucha, biegunkami i mrowienie kończyn. Kontakt fluorku wapnia ze śluzówką oka powoduje zaś jej zaczerwienienie oraz poparzenia.
Warto jednak zaznaczyć, że CaF2 w niewielkich dawkach, stosowany według zaleceń producentów, nie powoduje skutków ubocznych.
Kilka ciekawostek na temat fluorku wapnia
Występujący w przyrodzie fluoryt występuje pod wieloma nazwami. Górnicy nazywają go szpatem lub spatem rzecznym.
Fluorek wapnia wykorzystywany jest do produkcji suplementów diety, wzmacniających pracę wszystkich organów ciała, a zwłaszcza mięśni oraz kości. Proszki zawierające CaF2 służą do kuracji stymulujących układ odpornościowy, poprawiają również jakość gospodarki wodno-elektrolitowej całego organizmu.
- https://chemicalsafety.ilo.org/dyn/icsc/showcard.display?p_lang=pl&p_card_id=1323&p_version=2
- https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Calcium-Fluoride
- https://www.britannica.com/science/calcium-fluoride