Nawozy wapniowe: Dlaczego i kiedy należy je stosować?

Czym są nawozy wapniowe?

Wapnowanie pola przy użyciu specjalistycznych środków to popularny proces, który ma na celu przywrócenie odpowiedniej wartości pH gleby. Wapno ma zdolność jej odkwaszania. Jest to szczególnie istotne, ponieważ większość gleb w naszym kraju ma kwaśny odczyn, niekorzystny dla wielu upraw. Znaczna część roślin, w tym hodowane w naszym kraju warzywa, potrzebują do wzrostu gleby o właściwościach zasadowych, neutralnych lub lekko kwaśnych.

Stosowanie nawozów wapniowych często okazuje się konieczne, ponieważ nawet gleba o wysokim pH może z czasem ulec zakwaszeniu. Przyczyniają się do tego zarówno naturalne procesy, jak i działalność człowieka. Do kwaśnego odczynu gleby doprowadzają:

• intensywne uprawy, które zakwaszają glebę,
• nieumiejętnie dobrane lub stosowane w nadmiernej ilości chemiczne środki ochrony roślin,
• zanieczyszczenia emitowane do atmosfery i spływające do rzek,
• szkodliwe mikroorganizmy,
• kwaśne deszcze i zmiany klimatyczne.

Dzięki nawozom wapniowym jesteśmy w stanie zniwelować skutki tych procesów. Należy jednak pamiętać, że nawet najlepszy środek nie pomoże nam raz na zawsze. Każdy rolnik musi zadbać o podstawową ochronę gleby, aby nie dopuścić do jej zakwaszenia.

Ważnym krokiem jest wykonywanie cyklicznych pomiarów pH gleby. Aby to zrobić, należy oddać próbki ziemi do laboratorium. Tylko taki wynik będzie dokładny i podpowie nam, czy wapno nawozowe będzie dobrym wyborem. Być może odczyn okaże się prawidłowy, a gleba będzie potrzebowała innego rodzaju wsparcia.

Nawóz wapniowy do trawników i innych roślin jest bardzo cennym środkiem, ponieważ niedobory wapnia w ziemi mogą powodować:

• ograniczenie wchłanialności składników odżywczych przez rośliny,
• rozpad struktury ziemi,
• zahamowanie rozwoju systemu korzeniowego rośliny,
• zakwaszenie gleby.

Wysokiej jakości nawozy wapniowe są w stanie użyźnić glebę, wzbogacić ją o niezbędne minerały, a także zapobiegać rozwojowi drobnoustrojów chorobotwórczych.

Charakterystyka nawozów wapniowych

Nawozy wapniowe powstają najczęściej na skutek prażenia wapienia w wysokiej temperaturze. W wyniku tego procesu otrzymujemy reaktywny środek rozpuszczalny w wodzie (powstaje wówczas tlenek wapnia, a wyniku „gaszenia” go wodą – wodorotlenek wapnia). Ta zasada dotyczy nawozów tlenkowych. Nawozy wapniowe węglanowe powstają natomiast poprzez kruszenie materiału skalnego. Występowanie węglanowych skał wapiennych w naszym kraju jest dość powszechne, dlatego nawozy wapniowe oferuje wielu producentów. Część z tych środków stanowi również produkt uboczny procesów przemysłowych. Uzyskane w ten sposób nawozy wapniowe są tanie, ekologiczne i bezpieczne. Zanim zostaną dopuszczone do użytku, muszą spełnić odgórnie narzucone kryteria.

Poznaj rodzaje nawozów wapniowych

Możemy wyróżnić kilka rodzajów nawozów wapniowych:

1. Nawozy wapniowe węglanowe, czyli rozdrobnione skały. Polecane do gleb lekkich i suchych, stosowane najczęściej jesienią, po zbiorach. Dzięki temu możemy mieć pewność, że nawóz spełni swoje zadanie przed kolejnym sezonem.
2. Nawozy wapniowe tlenkowe, których stosowanie poleca się przede wszystkim na glebach wilgotnych. Ten rodzaj środków mineralnych rolnicy stosują najczęściej wiosną, przed zasianiem zbóż. Tak jak wspomnieliśmy, nawozy tlenkowe są reaktywne i żrące: te właściwości umożliwiają im niszczenie szkodliwych mikroorganizmów. Podczas ich stosowania należy jednak ściśle trzymać się zaleceń producentów, ponieważ w nadmiarze mogą one uszkodzić glebę.
3. Wieloskładnikowe nawozy, np. z domieszką magnezu lub siarki. Na rynku dostępne są także środki węglanowo – tlenkowe, łączące obie formy.

Nawozy te możemy podzielić również wedle innej klasyfikacji: wyróżniamy nawozy wapniowe granulowane, płynne i sypkie. To, jaką formę preparatu wybierzemy, powinno być podyktowane m.in. porą roku. Wapno sypkie wchłania się szybko i możemy zastosować je wiosną, natomiast granulat potrzebuje znacznie więcej czasu, aby połączyć się z glebą.

Wybierając produkt, zwracaj uwagę na jego procentową zawartość CaO. Powinna być ona dostosowana do stopnia zakwaszenia gleby.

Kiedy stosować nawozy wapniowe?

Kiedy stosować wapno do odkwaszania gleby? Wiesz już, że należy robić to tylko w uzasadnionych przypadkach, ponieważ pomimo wielu cennych właściwości może ono okazać się szkodliwe – jak wszystko używane w nadmiarze lub w niewłaściwy sposób. Podstawową rekomendacją jest oczywiście zbyt niskie pH gleby, ujawnione w trakcie pomiaru. Pamiętajmy, że zmiany mogą następować z sezonu na sezon, m.in. pod wpływem opadów atmosferycznych, nawożenia gleby, upraw, dzikich gatunków roślin czy drobnoustrojów.

Specjalistyczne i dokładne pomiary oraz badania podpowiedzą nam nie tylko odczyn gleby, ale także jej niedobory. W ziemi najczęściej brakuje magnezu, potasu i fosforu. Każdy z tych niedostatków może wynikać właśnie z zakwaszenia i wówczas należy usunąć źródło problemu, jednak wybierając nawóz, warto zwrócić uwagę na to, aby był on wzbogacony o poszczególne składniki.

• Jeśli spoglądasz w kalendarz i zastanawiasz się, kiedy zastosować nawozy wapniowe, aby były one jak najbardziej efektywne, zarezerwuj czas jesienią lub wiosną. Uwzględnij wybraną formułę wapna, aby zdążyło ono zadziałać na wybranym przez Ciebie obszarze.
• Stosując nawozy wapniowe, musisz uwzględnić także warunki atmosferyczne. Wapnowanie pola należy przeprowadzić w pogodny i suchy dzień, ponieważ opady i nadmierna wilgoć mogą sprawić, że działanie nie przyniesie oczekiwanych rezultatów.
• Zabieg wapnowania można przeprowadzać raz do roku, jednak zawsze powinny poprzedzać go odpowiednie pomiary.

Jeśli szukasz wskazówek dotyczących wapnowania pola i wyboru odpowiednich nawozów wapniowych, zapoznaj się z pozostałymi artykułami dostępnymi na blogu Grupy PCC.