Tworzywa sztuczne to bardzo szeroka gama wyrobów, obejmująca wiele produktów o zróżnicowanych właściwościach. Brak szczegółowej wiedzy i znajomości zastosowania poszczególnych gatunków powoduje, że wiele osób wszystkie tego rodzaju materiały nazywa po prostu plastikiem. Tymczasem, w ramach tej kategorii wyróżnia się wyroby i substancje o niezwykle bogatym zastosowaniu oraz równie odmiennych parametrach. Jednym z tych, które wyróżniają się najszerszym i zarazem bardzo uniwersalnym wykorzystaniem, jest polipropylen. Co warto o nim wiedzieć, jakie wyroby produkowane są z tego tworzywa i dlaczego cieszą się tak wielką popularnością? Zapraszamy do lektury!
Czym jest polipropylen?
Polipropylen (PP) to związek chemiczny zaliczający się do tworzyw sztucznych. Należy do grupy poliolefin i jest uzyskiwany w procesie polimeryzacji propenu. Ze względu na swoją ponadprzeciętną wytrzymałość oraz twardość, wyroby z polipropylenu znajdują zastosowanie w bardzo wielu branżach i gałęziach przemysłu.
Właściwości fizyczne i chemiczne polipropylenu
Jak już wspomnieliśmy, polipropylen doceniany jest w wielu sektorach gospodarki ze względu na swoje fizyczne oraz chemiczne parametry. Jakie właściwości tej substancji są szczególnie pożądane z punktu widzenia przemysłu?
Jednym z nich jest z pewnością wysoka odporność chemiczna na różnego rodzaju związki i substancje. W szczególności polipropylen wykazuje wysoką neutralność na działanie agresywnych chemicznie kwasów, zasad czy rozpuszczalników. Nie jest z kolei odporny na działanie cieczy niepolarnych, m.in. benzenu, chlorku metylu czy czterochlorku węgla.
Kolejną właściwością polipropylenu jest niska przepuszczalność pary wodnej. Oprócz dobrych parametrów izolacyjnych materiał ten cechuje się również dużą przepuszczalnością powietrza, a także brakiem absorpcji wody. Dzięki temu produkowane z niego kanistry, butelki, walizki oraz różne inne produkty wykazują optymalną odporność na wilgoć.
Polipropylen jest również bezzapachowy i stosunkowo łatwy do przetwarzania. Szczególnie termoplastyczne właściwości PP czynią z niego chętnie wybierane tworzywo do produkcji wyrobów o różnych kształtach i wymiarach. Po przestygnięciu związek odzyskuje swoją pierwotną twardość. Nie należy jednak zapominać o tym, że przy temperaturze powyżej 270°C ulega degradacji.
Warto przy tym dodać, że polipropylenowe produkty produkowane są z regranulatu polipropylenu pozyskiwanego w procesie recyklingu (przeczytaj również o upcyklingu) . Z całą pewnością, udoskonalana nieustannie technologia produkcji PP stanowi istotny krok w kierunku minimalizowania szkodliwego wpływu przemysłu chemicznego na środowisko.
W jakich sektorach przemysłu PP znajduje zastosowanie?
Ze wspomnianych wyżej zalet samego polipropylenu oraz powstających na jego bazie tworzyw korzysta szereg gałęzi współczesnego przemysłu. W zasadzie ciężko byłoby znaleźć i wskazać te branże, które nawet w niewielkim procencie nie wykorzystują potencjału tego uniwersalnego, trwałego i bezpiecznego tworzywa. Najpopularniejsze i zarazem główne obszary wykorzystania PP we współczesnej gospodarce obejmują:
- przemysł spożywczy i produkcję opakowań, gdzie polipropylen wykorzystywany jest m.in. do produkcji butelek, pojemników i kanistrów, artykułów gospodarstwa domowego, wykładzin, a nawet niektórych zabawek,
- branżę chemiczną i farmaceutyczną, w szczególności produkcję rurociągów i przewodów do przesyłu wody oraz mediów agresywnych chemicznie. Poza tym, z PP produkowane są także naczynia laboratoryjne, filtry, akcesoria medyczne oraz sprzęt diagnostyczny, jednorazowe naczynia i strzykawki,
- produkcję walizek, kontenerów, wiader oraz niewielkich zbiorników, np. do przydomowych oczyszczalni ścieków,
- przemysł włókienniczy, m.in. produkcję wykładzin, dywanów, tkanin, włókien syntetycznych oraz niektórych narzędzi,
- branżę meblową oraz budowlaną, np. izolowanie konstrukcji budowlanych, wyposażenie łazienek, przewody w instalacjach C.O. i gazowych, produkcja mebli oraz akcesoriów meblowych,
- przemysł samochodowy, w szczególności produkcja części karoserii, zderzaków, elementów lusterek, wyposażenia kokpitów.
Oprócz tego z PP wytwarzane są m.in.: palety i artykuły transportowe, baseny kąpielowe niewielkie oczka wodne, obudowy przemysłowe, akcesoria do maszyn produkcyjnych, a także artykuły elektryczne i elektrotechniczne.
Walizki ABS vs walizki z polipropylenu
W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny wzrost popularności produktów produkowanych z innego tworzywa sztucznego, mianowicie terpolimeru akrylonitrylo-butadieno-styrenowego, nazywanego w skrócie ABS. Jedną z jego podstawowych zalet jest duża wytrzymałość na obciążenia mechaniczne, dzięki której ABS często określany jest jako twardy lub bardzo twardy plastik. Szczególnie popularne stały się walizki produkowane z tego materiału. Terpolimer akrylonitrylo-butadieno-styrenowy jest twardym tworzywem, które charakteryzuje bardzo niewielki stopień sprężystości. Oznacza to, że przy odpowiednio silnym nacisku, walizka z ABS – nawet najbardziej prestiżowej marki – może po prostu pęknąć.
W przypadku walizek produkowanych z PP ryzyko takie jest minimalne lub nie istnieje w ogóle. Wszystko z uwagi na znacznie wyższą sprężystość. Wyroby z polipropylenu są bardziej elastyczne od innych tworzyw sztucznych, co przekłada się na ich lepszą wytrzymałość, nawet w trudnych warunkach. ABS jest jednocześnie bardziej podatny na zarysowania niż PP, dlatego stojąc przed wyborem walizki, która ma posłużyć nam przez minimum kilka lat, warto sięgnąć po sprawdzone produkty z polipropylenu.
Technologia Heat-Set
Innym, niezwykle ciekawym przykładem zastosowania PP jest wytwarzanie włókien syntetycznych, będących doskonałą alternatywą dla naturalnej wełny. Wymieniony materiał pochodzenia zwierzęcego uznawany jest za najlepsze tworzywo do produkcji m.in. wykładzin czy dywanów. Panuje obiegowa opinia, że wyłącznie runo dywanu z owczej wełny gwarantuje najwyższy komfort oraz uczucie miękkości.
Tymczasem, z roku na rok coraz większą popularnością cieszą się dywany syntetyczne, produkowane w technologii HEAT-SET. Co to za technologia? Zakłada ona wykorzystanie ulepszonych włókien polipropylenowych, które pod względem trwałości, komfortu oraz estetyki w niczym nie odbiegają od naturalnego włosia zwierząt. Każde z pojedynczych włókien wykorzystywanych w metodzie HEAT-SET podlega procesowi termicznej stabilizacji. To sprawia, że jego końcówki stają się otwarte, przez co wierzchnia warstwa dywanu staje się puszysta i przyjemna w dotyku, doskonale imitując owczą wełnę.
Butelki i kanistry PP
Przemysł opakowaniowy również szeroko wykorzystuje fizyczne i chemiczne właściwości PP, czego najlepszym przykładem są dostępne na rynku w bogatej gamie kształtów i pojemności kanistry oraz butelki. To właśnie z polipropylenu produkowane są opakowania o pojemności od kilkudziesięciu mililitrów do kilku lub kilkunastu litrów, służące do przechowywania m.in.: środków czyszczących, płynów do dezynfekcji, kosmetyków, odczynników chemicznych czy niektórych leków. Tworzywa na bazie polipropylenu wykorzystywane są również do produkcji kanistrów do magazynowania i transportu paliw, a także dużych beczek i zbiorników przemysłowych. Te ostatnie służą zarówno do przechowywania gotowych substancji, jak i koncentratów, czy substancji czynnych, stanowiących główny składnik różnego rodzaju produktów chemicznych, np. rozpuszczalników, pian czyszczących czy klejów.
Inhibitory korozji, a odporność polipropylenu
Jednym z powodów, dla których wyroby z PP odznaczają się tak dużą wytrzymałością, jest zastosowanie inhibitorów korozji, czyli specjalnych substancji, które spowalniają lub całkowicie hamują reakcje korozyjne w procesach produkcji tworzyw sztucznych. Inhibitory chronią metale oraz ich stopy przed postępowaniem korozji biologicznej, mikrobiologicznej, galwanicznej czy szczelinowej. Na skutek reakcji z metalem, inhibitor, np. Chemstat CL-1020, tworzy na powierzchni cienki, tlenkowy tlenków film ochronny. Powłoka ta pełni funkcję zabezpieczającej bariery, chroniącej przed wilgocią oraz niszczeniem materiału.
Produkty z polipropylenu w ofercie Grupy PCC
Polipropylen stał się tak powszechnie wykorzystywanym materiałem chemicznym, że obecnie trudno wyobrazić sobie poszczególne dziedziny życia bez produktów powstających na jego bazie. Na potrzeby wielu sektorów współczesnego przemysłu w pełni odpowiada Grupa PCC, mająca w swoim katalogu produktowym bogate portfolio zarówno gotowych wyrobów z polipropylenu, ale też różnego rodzaju inhibitorów, np. z serii Chemax lub Chemstat, oraz emulgatorów i dyspergatorów ROKAmer, wykorzystywanych jako dodatki do polipropylenu, a także innych tworzyw sztucznych. W ofercie marki dostępne są również polipropylenowe opakowania i kanistry, a także bogata gama innych rozwiązań, w pełni odpowiadających potrzebom branż produkujących tworzywa sztuczne.
Szeroka oferta dodatków do tworzyw sztucznych, takich jak stabilizatory termiczne, antyutleniacze czy środki smarujące, to gwarancja optymalnej plastyczności polimerów oraz ich odpowiedniej wytrzymałości. Zachęcamy do zapoznania się z naszą bogatą gamą dodatków do tworzyw sztucznych oraz do kontaktu w celu uzyskania szczegółowych informacji dotyczących parametrów poszczególnych półproduktów i wyrobów gotowych: pojemników, butelek czy kanistrów.
Zobacz archiwalną wersję tego artykułu.
Jakie są właściwości i zastosowania polipropylenu?
Polipropylen to jedno z najczęściej stosowanych w przemyśle tworzyw sztucznych. Jest łatwy w przetwarzaniu i doskonale nadaje się do produkcji wyrobów o złożonych kształtach. To tylko jedna z cech, które decydują o różnorodnym zastosowaniu polipropylenu. Dowiedz się, gdzie i dlaczego jest wykorzystywany!
Tworzywo polipropylenowe – jakie właściwości decydują o jego szerokim zastosowaniu?
Polipropylen to organiczny związek chemiczny, który powstaje w wyniku procesu polimeryzacji propenu. Na produktach z niego wykonanych oznaczony jest symbolem PP. Obok polietylenu jest jednym z najczęściej stosowanych w przemyśle tworzyw sztucznych. Jakie właściwości polipropylenu decydują o jego różnorodnym zastosowaniu?
W branży przemysłowej ceniony jest przede wszystkim za łatwość przetwarzania, która wynika z jego termoplastyczności. Pod wpływem wysokiej temperatury tworzywo polipropylenowe staje się elastyczne, a po przestygnięciu odzyskuje pierwotną twardość. Dzięki temu może być wykorzystywane do wytwarzania produktów o różnych kształtach.
O szerokim zastosowaniu polipropylenu decyduje również jego wysoka odporność chemiczna na rozpuszczalniki organiczne, większość kwasów i zasad. Jest on podatny jedynie na działanie wybranych utleniaczy (głównie kwasu siarkowego i azotowego), zasad bielących oraz cieczy niepolarnych (np. benzenu, czterochlorku węgla).
Oprócz termoplastyczności i wysokiej odporności chemicznej polipropylen wyróżnia się innymi właściwościami m.in.:
● niepalnością,
● brakiem zapachu i barwy,
● przepuszczalnością powietrza,
● odpornością na wysokie ciśnienie,
● niską przepuszczalnością pary wodnej,
● bardzo małą gęstością (ciężarem) w porównaniu do pozostałych polimerów.
Ponadto tworzywo polipropylenowe jest nietoksyczne i nieszkodliwe dla ludzi, przez co znajduje zastosowanie m.in. w branży spożywczej i farmaceutycznej.
Zastosowanie polipropylenu w różnych gałęziach przemysłu
Tworzywo polipropylenowe wykorzystywane jest w branży elektrotechnicznej i elektronicznej, budowlanej, chemicznej, spożywczej, farmaceutycznej, a także w przemyśle samochodowym i meblarskich. Używa się go do produkcji:
● obudowy urządzeń elektrycznych,
● kabli,
● sprzętu medycznego,
● zbiorników,
● przewodów do transportu cieczy agresywnych,
● części samochodowych,
● opakowań,
● zabawek.
Przemysł spożywczy
Duża elastyczność polipropylenu oraz fakt, że jest bezpieczny w kontakcie z żywnością, sprawiają, że bardzo często używa się go w przemyśle spożywczym. Ponadto opakowania wykonane z tworzywa polipropylenowego są lekkie, a zarazem wytrzymałe. Dzięki temu w czasie transportu zabezpieczają łatwo psującą się żywność (m.in. ryby, mięso, także nabiał).
Z polipropylenu wykonane są również pojemniki do lodów oraz innych produktów mrożonych, opakowania służące do transportu produktów spożywczych, a także jednorazowe pojemniki wykorzystywane w cateringach.
Przemysł meblarski
Ze względu na dużą wytrzymałość, a także łatwość czyszczenia, polipropylen wykorzystuje się też do produkcji mebli. Jest odporny na wodę i promieniowanie UV. Dzięki temu jest najczęściej używany do tworzenia mebli ogrodowych. Polipropylen znajduje zastosowanie także w produkcji designerskich mebli. Dzięki termoplastyczności można stworzyć z niego nawet bardzo skomplikowane wzory i elementy.
Przemysł samochodowy
Właściwości polipropylenu pozwalają na wytworzenie z niego elementów, które są szczególnie odporne na związki chemiczne i promieniowanie UV. Dlatego w przemyśle samochodowym wykorzystuje się go do produkcji zderzaków, akumulatorów, czy spojlerów.
Przemysł medyczny i farmaceutyczny
Polipropylen jest odporny na rozpuszczalniki, środki czyszczące oraz dezynfekujące. W związku z tym używa się go do tworzenia wyrobów medycznych, opakowań, a także systemów do przechowywania płynnych i stałych farmaceutyków. Z polipropylenu wykonane są m.in. strzykawki, pojemniki na tabletki, a także fiolki medyczne.
Przedmioty codziennego użytku wykonane z polipropylenu
Tworzywo polipropylenowe można spotkać niemal na każdym kroku. Powstaje z niego wiele produktów codziennego użytku. Mowa tu nie tylko o meblach, pojemnikach na żywność oraz elementach samochodowych.
Z polipropylenu wykonane są również zabawki, sprzęt sportowy, torby na zakupy, walizki, dywaniki i maty, czy pojemniki do kuchenek mikrofalowych. Elementy z niego zrobione znajdują się także w sprzętach domowych (np. pralkach, zmywarkach).
Zastosowania tego polimeru są tak różnorodne, że dziś po prostu trudno wyobrazić sobie życie bez niego. Przedmioty wykonane z polipropylenu znajdziemy dosłownie wszędzie.
Oferowane przez nas produkty to gwarancja odpowiedniej wytrzymałości i plastyczności odpowiadającej na potrzeby branż produkujących tworzywa sztuczne. Zapoznaj się już dziś z bogatą ofertą naszych gotowych produktów i dodatków do tworzyw sztucznych!
- Koszkul J., Polipropylen i jego kompozyty, Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 1997
- https://www.britannica.com/science/polypropylene
- https://www.bpf.co.uk/plastipedia/polymers/PP.aspx