Produkcja olejów smarowych – co warto o niej widzieć?

Wymagania dla produkcji olejów smarowych

Oleje mineralne i naftenowe są produktami bezpośredniej przeróbki ropy naftowej. W wyniku procesów rafinacji do pewnego stopnia można sterować parametrami końcowymi baz olejowych. Dodatkowo w produktach końcowych na bazie olejów mineralnych i naftenowych niezbędne są pakiety dodatków, które stanowią nawet do 20% składu gotowej formulacji.

Coraz wyższe wymagania stawia się wobec produkcji olejów bazowych i olejów smarowych jako produktów końcowych przeznaczonych do użytku. Wynika to z postępu technicznego oraz dążenia do redukcji negatywnego wpływu na środowisko. W odpowiedzi na te problemy rozwijana jest cała grupa syntetycznych olejów bazowych, których parametry są regulowane w toku procesu produkcyjnego. Gotowe produkty w zależności od aplikacji muszą spełniać wymagania biodegradowalności (np.: ISO 10708) czy dopuszczenia do kontaktu z żywnością (Federal Regulations of the FDA). W podstawowy skład syntetycznych olejów bazowych wchodzą między innymi polialfaolefiny (PAO, szacowana na 2021 rok wielkość produkcji wynosi 624 tys. ton), poliizobuteny (PIB, szacowna wielkość produkcji w 2021 wynosi 1 204 tys. ton), poliaklilenoglikole (PAG, szacowana wielkość produkcji w 2021 roku 657 tys. ton) czy estry fosforowe (PE, szacowana wielość produkcji to 151 tys. ton).

Oferta Grupy PCC dedykowana branży olejów smarowych

Grupa PCC jest największym w Europie Wschodniej producentem polialkilenoglikoli (PAG) oraz estrów fosforowych dedykowanych do szeregu różnych aplikacji. Obie grupy produktów PAG i estry fosforowe pod wspólną nazwą Rokolub znajdują zastosowanie na rynku syntetycznych olejów bazowych i środków smarowych.

Produkty Rokolub dedykowane do branży olejów smarowych można podzielić na dwie grupy: oleje bazowe oraz dodatki uszlachetniające (Rysunek 1 i Rysunek 2).

Rokoluby typu PAG, zarówno bazy jak i dodatki, dzielimy na pięć klas w zakresie ISO VG od 20 do 1000, natomiast Rokoluby będące estrami fosoforowymi występują w ISO VG od 32 do 68. Poniżej znajduje się szczegółowy opis rodzajów Rokolubów ze względu na ich parametry fizykochemiczne i aplikacyjne.

Rokolub PAG rozpuszczalne w wodzie

Produkty Rokolub rozpuszczalne w wodzie z serii 50-B- dostępne są w klasach lepkości od 20 do 1000. Ich głównymi zaletami są wysoki wskaźnik lepkości oraz niska temperatura płynięcia. Polecane są w aplikacjach gdzie ważne jest łatwe usunięcie środka smarującego np. w przemyśle włókienniczym. Produkty Rokolub 50-B-150, Rokolub 50-B-330, Rokolub 50-B-460, Rokolub 50-B-680 oraz Rokolub 50-B-1000 znajdują zastosowanie jako przemysłowe oleje przekładniowe, natomiast 50-B-20, Rokolub 50-B-32, Rokolub 50-B-46, Rokolub 50-B-100 oraz Rokolub 50-B-120 i Rokolub 50-B-150 mogą być wykorzystane jako oleje do kompresorów oraz płyny hydrauliczne.

Analogicznie, Rokoluby serii 60-D- dostępne są w klasach lepkości od 68 do 1000. Produkty te wyróżniają się, oprócz wysokiego wskaźnika lepkości oraz niskich temperatur płynięcia, wysokimi temperaturami zmętnienia. Posiadają świetne właściwości smarne i obniżoną charakterystykę zużycia. Pozwalają utrzymać czystość maszyn i urządzeń, nie pozostawiając osadów olejowych. Produkty Rokolub 60-D-150, Rokolub 60-D-220, Rokolub 60-D-320, Rokolub 60-D-460 oraz Rokolub 60-D-1000 wykorzystywane są jako przemysłowe oleje przekładniowe a także jako ciecze do obróbki metali. Rokoluby 60-D-68 i Rokolub 60-D-150 znajdują zastosowanie jako oleje do kompresorów oraz płyny hydrauliczne.

Rokolub 60-D-680, Rokolub 60-D-1000, Rokolub 50-B-330, Rokolub 50-B-1000 znajdują również zastosowanie jako wiskozatory, dodatki poprawiające lepkość wodnych formulacji.

Rokoluby 50-B-100 oraz Rokolub 50-B-150, a także Rokolub 60-D-460 oraz Rokolub 60-D-1000 są zarejestrowane przez NSF w kategorii HX-1 jako oleje bazowe dedykowane do formulacji środków smarowych mających incydentalny kontakt z żywnością.

Częściowo rozpuszczalne w wodzie Rokolub PAG

Produkty Rokolub 32, Rokolub 100, Rokolub 220, Rokolub 680 charakteryzują się różnymi stosunkami tlenków oraz zazwyczaj dwoma lub trzema grupami hydroksylowymi na końcu łańcucha alkilenowego. Ich właściwości są dobrze znane i są chętnie stosowane jako oleje smarowe w aplikacjach przemysłowych gdzie rozpuszczalność w wodzie nie jest kluczowym parametrem produktu. Szczególnie ważnym produktem w portfolio PCC jest Rokolub 320F stosowany jako gotowy olej do kompresorów typu LDPE. Rokolub 320F znajduje się na liście produktów dopuszczonych do stosowania przez Burckhardt Comperssion AG.

Rokolub PAG nierozpuszczalne w wodzie

Seria Rokolub P-B- oraz PO-D- należy do grupy produktów nierozpuszczalnych w wodzie. W tych grupach produktowych możemy otrzymać oleje bazowe o klasie lepkości ISO VG od 20 do nawet 10.000. Posiadają one znakomite właściwości smarne, a dzięki wysokiemu wskaźnikowi lepkości mogą być stosowane w szerokim spektrum temperaturowym. Polecane są do wszystkich bezwodnych systemów. Oleje o lepkości od Rokolub P-B-20, Rokolub P-B-46, Rokolub P-B-68, Rokolub P-B-100, Rokolub P-B-120, Rokolub P-B-220 i Rokolub P-B-320 są stosowane jako płyny hydrauliczne, a także oleje do kompresorów oraz bazy do formulacji przemysłowych olejów przekładniowych. Rokolub P-B-50, Rokolub P-B-100 i Rokolub P-B-120 są zarejestrowane przez NSF w kategorii HX-1.

Rysunek 1. Oleje bazowe typu PAG i PE

Rysunek 2. Dodatki uszlachetniające typu PAG i PE

 

Mieszalne z olejami mineralnymi Rokolub PAG

Rokolub MOS to mieszalne z olejami mineralnymi polialkilenoglikolowe bazowe oleje smarowe, co stanowi ogromną zaletę w porównaniu z konwencjonalnymi olejami typu PAG.  Zapewniają one wszystkie zalety PAG, takie jak wysoki wskaźnik lepkości, niską temperaturę płynięcia, czy dobrą stabilność hydrolityczną. Kompatybilność z węglowodorowymi olejami bazowymi Grupy I-IV pozwala tworzyć nowe generacje produktów na bazie PAG. Rokolub MOS dobrze mieszają się z olejami mineralnymi w różnym zakresie temperatur, co czyni je przydatnymi w zmiennych warunkach pracy. Nasze produkty są dostępne w siedmiu klasach lepkości (ISO VG), w zakresie od 32 do 680. Mogą być stosowane jako podstawowe oleje bazowe, a także jako dodatki poprawiające właściwości formulacji. Rokolub MOS 32, Rokolub MOS 46, Rokolub MOS 68, Rokolub MOS 100 i Rokolub MOS 220 znajdują zastosowanie głównie jako płyny hydrauliczne oraz oleje do sprężarek powietrza. Natomiast Rokolub MOS 460 i Rokolub MOS 680 (a także Rokolub MOS 220) stosowane są jako przemysłowe oleje przekładniowe. Szerokie zastosowanie wymienionych produktów jako dodatki odpowiadające za poprawianie właściwości smarowych czy wiskozatory do formulacji opartych na olejach mineralnych, umożliwia cecha jaką jest mieszalność z olejami mineralnymi.

Rokochemy PAG o wysokiej czystości

Rokochemy to nowa linia Rokolubów PAG. W oparciu o selektywną technologię Rokochemy charakteryzują się wysoką czystością, spełniającą najwyższe wymagania rynku. Produkty tej serii to syntetyczne komponenty dedykowane jako surowce do zastosowań przemysłowych, takich jak produkcja surfaktantów na bazie silikonu, środków zwilżających, środków spieniających czy olejów dedykowanych dla branży tekstylnej. Produkty serii Rokochem oferowane są w dwóch wariantach: rozpuszczalne w wodzie oraz nierozpuszczalne w wodzie. Dostępne są produkty o różnych masach cząsteczkowych, liczbach hydroksylowych i lepkościach. Produkty serii Rokochem znajdują zastosowanie jako oleje do kompresorów oraz płyny hydrauliczne, a także w dalszych syntezach jako półprodukty. Rokochemy 1133 i Rokochem 11150 mogą być stosowane dodatkowo jako płyny do obróbki metali, z kolei Rokochemy 11150 oraz Rokochem 2240 i Rokochem 2210 jako lubrykanty w branży tekstylnej.

Rokolub FR – oleje bazowe typu estry fosforowe

Seria specjalistycznych produktów Rokolub FR bazuje na arylowych estrach fosforowych, które znajdują zastosowanie w bezwodnych, trudnopalnych cieczach hydraulicznych, jako syntetyczne oleje bazowe. Używanie płynów trudnopalnych w miejscach szczególnie narażonych na kontakt oleju z gorącymi powierzchniami oraz otwartym ogniem znacząco zmniejsza ryzyko powstawania pożaru. Rozwiązania tego rodzaju rekomendowane są przede wszystkim jako płyny hydrauliczne do maszyn pracujących w przemyśle energetycznym oraz metalurgicznym. Znakomite właściwości samogasnące i unikalna odporność na ogień produktów z serii Rokolub FR sprawiają, że są one doskonałymi rozwiązaniami dla obu wspomnianych branż. Wymienione rozwiązania, oferowane przez grupę PCC, posiadają takie klasy lepkości jak: ISO VG: 68 (Rokolub FR T-68), 46 (Rokolub FR T-46, Rokolub FR T-46 ultra), 32 (Rokolub FR T-32). Klasyfikowane jako typ HFDR według normy ISO 6743-4 k. Najistotniejsze właściowści produktów z serii Rokolub FR:

• duża odporność na wysokie temperatury,
• zdolność do samogaśnięcia oraz ognioodporność,
• brak zagrożeń fizycznych i brak klasy zagrożenia dla zdrowia człowieka,
• odporność na wysokie temperatury,
• świetne właściwości smarne.

Rokolub AW – oleje bazowe typu estry fosforowe

Rokolub AD to seria specjalistycznych dodatków posiadająca doskonałe właściwości przeciwzużyciowe (AW) oraz przeciwzatarciowe (EP). Produkty z tej serii (Rokolub AD 122, Rokolub AD 132, Rokolub AD 232, Rokolub AD 246, Rokolub AD 246 plus, Rokolub AD 246 ultra, Rokolub AD 268) są przeznaczone dla szerokiego zakresu baz olejowych, od olejów mineralnych do olejów syntetycznych, w tym również olejów typu POE. Główną rolą dodatków z Rokolubów serii AD jest zmniejszenie tarcia pomiędzy elementami urządzania w miejscach styku powierzchni,  tym samym zmniejszanie zużycie ciernego materiały z którego jest wykonane urządzanie. Dzięki zdolności do tworzenia wytrzymałej warstwy smarującej, ruchome elementy są efektywnie chronione przed uszkodzeniom. Produkty są klasyfikowane jako bezpopiołowe dodatki uszlachetniające, co oznacza że nie przyczyniają się do tworzenia się niebezpiecznego szlamu, ani zatorów w układach hydraulicznych i zaworach.

Ponadto Rokolub AD 246 Ultra i Rokolub AD 268 są produktami niewymagającymi dodatkowego oznakowania według Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (GHS), co oznacza że są bezpieczne dla środowiska i zdrowia ludzkiego.

Zachęcamy do zapoznania się z pełną ofertą dedykowaną branży olejów smarowych dostępną na Portalu Produktowym Grupy PCC.

Karolina Grzeszczak
Base Stocks and Additives Business Manager
PCC Rokita SA