Rekultywacja gleby od A do Z. Na co musisz się przygotować?

Rekultywacja gleby – co to takiego?

Aby dowiedzieć się, na czym polega rekultywacja gleby, warto najpierw pochylić się nad przyczynami jej degradacji (pogorszenia jakości i odżywczości). Niestety, wciąż pojawia się ich coraz więcej. Najczęściej dzielimy je na te wywołane działalnością człowieka oraz te, za którymi stoją naturalne procesy.

Rekultywacja gleby jest konieczna ze względu na zjawiska takie jak:

• długotrwałe susze, które prowadzą do pustynnienia gleby,
• ograniczenie różnorodności biologicznej,
• powodzie i erozje wodne,
• nadmierne stosowanie nawozów mineralnych,
• zakwaszenie gleby, wywołane m.in. przez zanieczyszczenia rzek i kwaśne deszcze,
• zbyt intensywne uprawy,
• nadmierny rozrost patogenów w glebie.

Znane nam sposoby rekultywacji gleby mają zatem na celu przywrócić jej wartość użytkową. Prawidłowo przeprowadzony proces prowadzi do użyźnienia ziemi, odbudowy jej struktury, wzrostu różnorodności biologicznej i składników odżywczych, a w konsekwencji do zwiększenia plonów.

Jakie są metody rekultywacji gleby?

Istnieje kilka metod rekultywacji gleby. Planując ten proces, należy uwzględnić stopień jej degradacji, rodzaj, warunki atmosferyczne i inne czynniki. Przede wszystkim warto jednak pamiętać, że żadne jednorazowe działanie nie przyniesie nam długotrwałych efektów, jeśli nie zadbamy o podstawy. W skład całorocznej pielęgnacji gleby powinno wchodzić:

• zapobieganie zanieczyszczeniom,
• racjonalne używanie nawozów (chemia w ogrodzie powinna być stosowana zgodnie z zaleceniami producenta i specjalistów),
• dokonywanie regularnych pomiarów pH gleby.

Takie działania pozwolą nam na bieżąco monitorować stan ziemi, a następnie odpowiednio zaplanować rekultywację gleby. Możemy wybierać spośród metod technicznych, mechanicznych i biologicznych. Czasami najskuteczniejsze okazuje się połączenie kilku sposobów.

• Techniczna rekultywacja gleby polega na umacnianiu ziemi, osuszaniu lub nawadnianiu (wedle potrzeby) oraz kształtowaniu rzeźby terenu.
• Rekultywacja mechaniczna obejmuje m.in. przekopywanie ziemi, w tym tzw. głęboką orkę oraz spulchnianie głębokich warstw gleby.
• Biologiczna rekultywacja gleby oznacza jej odpowiednie uprawianie i nawożenie. Przykładem jest wapnowanie pola, które przeprowadzamy w celu odkwaszenia ziemi o zbyt niskim wskaźniku pH.

Rekultywacja gleby w ogrodzie musi zostać odpowiednio zaplanowana. Poniżej przedstawimy Ci kilka wskazówek, które zwiększą jej efektywność.

Poszczególne etapy rekultywacji gleb

Działania naprawcze należy przeprowadzić w odpowiedniej kolejności. Zanim przejdziemy do rekultywacji technicznej i biologicznej, powinniśmy wdrożyć przygotowania. Oznacza to przede wszystkim oczyszczenie terenu (usunięcie zbędnej roślinności, zanieczyszczeń, gruzu itp.) oraz zmierzenie pH gleby. Nie wystarczy nam pomiar wykonany jedną z domowych metod. Tylko oddanie próbki do laboratorium zagwarantuje Ci dokładny wynik. Na jego podstawie ocenisz, czy konieczne jest odkwaszanie gleby. Jeśli tak, jednym z kolejnych etapów będzie jej wapnowanie. W tym celu należy zakupić dobrej jakości produkt, taki jak wapno nawozowe 20W oferowane przez Grupę PCC.

Po etapie przygotowań możesz przejść do technicznej rekultywacji gleby. Kluczowe będzie poprawne ukształtowanie rzeźby terenu, w tym skarpy oraz odtworzenie gleby, która uległa uszkodzeniu podczas pierwszej fazy prac.

Dopełnieniem metody technicznej jest metoda biologiczna (znacznie rzadziej są one praktykowane osobno). To ostatni etap, polegający na odpowiednim nawożeniu gleby i wprowadzeniu do środowiska nowych roślin.

Korzyści płynące z rekultywacji gleby

Trudno wymienić wszystkie zalety wynikające z procesu rekultywacji gleby. Jest ich bowiem bardzo wiele, zarówno w odniesieniu do rolników, jak i konsumentów oraz środowiska naturalnego. Oto najważniejsze z nich:

• ograniczenie szkodliwych substancji, m.in. metali ciężkich,
• przeciwdziałanie namnażaniu szkodliwych mikroorganizmów przy jednoczesnym wspieraniu pożytecznej materii organicznej,
• zwiększenie plonów,
• zmniejszenie podatności gleby na erozję,
• zwiększenie zdolności gleby do gromadzenia wody,
• zwiększenie poziomu wchłanialności substancji odżywczych przez rośliny.

Warto dodać, że zgodnie z prawem przeprowadzenie rekultywacji gleby jest konieczne, jeśli uległa ona degradacji w wyniku działań pozarolniczych. Zalecamy wówczas wdrożenie wszystkich wymienionych działań w odpowiedniej kolejności, aby zwiększyć żyzność gleby, dbając tym samym o swoje plony i środowisko.