Ropa naftowa jest jednym z podstawowych surowców używanych w światowej gospodarce. Wydobywa się ją na dużą skalę zarówno na lądzie, jak i na wodach mórz i oceanów. Pomimo rozwoju technologii, dochodzi do awarii mających fatalny wpływ na środowisko. Jak mogą wyglądać takie awarie i jak można zwalczać ich skutki?
Czarne złoto
Ropa naftowa często nazywana jest czarnym złotem. Stanowi jeden z najważniejszych surowców na świecie. Szacuje się, że odpowiada za pokrycie 36% światowego zapotrzebowania na energię pierwotną (czyli taką która pozyskiwana jest bezpośrednio z zasobów naturalnych). Ropa jest także podstawowym surowcem w przemyśle rafineryjnym odpowiedzialnym m.in za produkcję paliw takich jak benzyna. Ponadto stanowi jedno z podstawowych źródeł dochodów wielu państw, m.in. Arabii Saudyjskiej, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Kataru czy Wenezueli. Ropa naftowa jest też jednym z głównych surowców w procesach produkcyjnych takich produktów jak: tworzywa sztuczne, olej napędowy, asfalty czy oleje opałowe. Produkty powstałe w wyniku procesów destylacji, rafinacji i etoksylacji używane są do wytwarzania np. surfaktantów. Ze względu na liczbę zastosowań ropy naftowej trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie wielu gałęzi przemysłu bez niej.
Duże zagrożenie
Wydobycie ropy naftowej niesie za sobą także ryzyko. Jest ona toksyczna i potrafi wyrządzić duże szkody w środowisku. Szczególnie niebezpieczne są wycieki z platform wiertniczych. Zarówno wycieki jak i same awarie mogą być niezwykle ciężkie do usunięcia. Związane jest to z głębokością odwiertów (sięgającą od kilkudziesięciu do nawet ponad 1000 metrów pod powierzchnią wody) jak i z łatwością rozprzestrzeniania się ropy na powierzchni wód. Największą katastrofą w historii, związaną z wyciekiem ropy naftowej, był wybuch platformy wiertniczej Deepwater Horizon z kwietnia 2010 roku. W wyniku wybuchu do wód zatoki meksykańskiej dostało się ponad 750 milionów litrów ropy. Szacuje się, że wyciek pozbawił życia ok. 82 tys. ptaków reprezentujących 102 różne gatunki, ponad 6 tys. żółwi morskich, prawie 26 tys. ssaków morskich i niezliczoną ilość mniejszych organizmów takich jak ryby, kraby czy koralowce. Równie groźne co awarie platform wiertniczych mogą być katastrofy tankowców przewożących ropę naftową, benzynę i inne niebezpieczne, szkodliwe dla środowiska substancje. Za największą katastrofę tankowców w historii uznaje się zderzenie Atlantic Empress z Aegan Captain nieopodal wybrzeża Tobago w lipcu 1979 roku. W jego efekcie doszło do wycieku prawie 350 milionów litrów ropy i zatonięcia tankowca Atlantic Empress.
Trudna walka
Podane przykłady pokazują, że wycieki ropy są niezwykle niebezpieczne dla środowiska, a niwelowanie ich skutków jest bardzo trudne. W przypadku katastrofy w zatoce meksykańskiej wykorzystano różne sposoby walki z postępującą katastrofą. Zastosowano między innymi metalowe kopuły mające zatamować wyciek. Próbowano też przepompowywać ropę do innych platform oraz tankowców. Dodatkowo podjęto nieudaną próbę zatamowania wycieku i uszczelnienia rurociągu specjalnie przygotowanymi w tym celu odpadami. Oprócz tego użyto także chemikaliów mających neutralizować ropę. To właśnie ta metoda jest uznawana obecnie za jedną z najskuteczniejszych w walce z morskimi wyciekami ropy.
Grupa PCC jako producent różnego rodzaju produktów przeznaczonych dla przemysłu rafineryjnego, posiada w swojej ofercie także substancje wspomagające walkę z wyciekami niebezpiecznych chemikaliów. Np. produkt EXOdis OS6, to alkaliczna mieszanina surfaktantów, której zadaniem jest niwelowanie zanieczyszczeń wody spowodowanych wyciekami m.in. ropy naftowej. Skutecznie dysperguje plamy ropopochodne, posiada obniżoną temperaturę krzepnięcia i dobrze rozpuszcza się w wodzie. Ponadto może być zastosowany jako środek do czyszczenia i odtłuszczania w przemyśle stoczniowym. Więcej informacji o tym produkcie znaleźć można na Portalu Produktowym, gdzie dostępna jest pełna oferta produktów i formulacji chemicznych od Grupy PCC.
Źródła:
http://2dox.pl/atlantic-empress-aegean-captain/
https://www.biologicaldiversity.org/programs/public_lands/energy/dirty_energy_development/oil_and_gas/gulf_oil_spill/a_deadly_toll.html
http://www.aknet.biz.pl/pn/01_07_pl.pdf
https://oceanservice.noaa.gov/facts/oilimpacts.html
http://large.stanford.edu/courses/2010/ph240/riley2/docs/EIA-0484-2010.pdf