Testy na zwierzętach w branży kosmetycznej. Co warto o tym wiedzieć?

Co oznacza pojęcie „testowanie na zwierzętach”?

Popularne określenie „królik doświadczalny” budzi negatywne skojarzenia. Odnosi się ono do eksperymentów dokonywanych na bezbronnych i nieświadomych zagrożenia zwierzętach. Równie niepochlebna opinia dotyczy terminu „testowanie na zwierzętach”. Oznacza on wykorzystywanie pewnych gatunków zwierząt (ssaków, ptaków, płazów) do określonych celów naukowych lub badawczych. Testy na zwierzętach wykonuje się zarówno w branży kosmetycznej, jak i w innych branżach, min. farmaceutycznej, medycznej , biochemicznej czy chemicznej.

Testowanie produktów na zwierzętach jako czynność długotrwała i powtarzalna, wiąże się najczęściej z:

• koniecznością przetrzymywania w izolacji przedstawicieli poszczególnych gatunków,
• poczuciem dyskomfortu i cierpieniem zwierząt,
• wysokim prawdopodobieństwem utraty zdrowia lub życia przez osobniki poddawane testom.

W wieku dwudziestym i dziewiętnastym zwierzęta na szeroką skalę były wykorzystywane przez wchodzące na rynek firmy kosmetyczne. Aktualnie jesteśmy świadkami znaczących zmian w podejściu do kwestii ochrony zwierząt ich obecności w laboratoriach doświadczalnych.

Co na temat testowania różnych produktów na zwierzętach mówi polskie i unijne prawo?

Testowanie kosmetyków na zwierzętach w świetle prawa

Wciąż trwają poszukiwania alternatywnych, bezpiecznych metod przeprowadzania testów produktów kosmetycznych i ich składników. W Polsce i na terenie Unii Europejskiej obowiązuje bowiem całkowity zakaz przeprowadzania testów kosmetycznych na zwierzętach. Przepisy, regulujące kwestie ochrony zwierząt można znaleźć między innymi w:

• znowelizowanej Ustawie z dnia 15 stycznia 2015 r. o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych,
• Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/63/UE z dnia 22 września 2010 r. w sprawie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych,
• Komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zakazu przeprowadzania testów na zwierzętach z 2013 r..

W Europie nie wolno sprzedawać ani dystrybuować kosmetyków testowanych na zwierzętach. Wysokie kary obowiązują też nieuczciwych producentów i importerów, którzy usiłują wprowadzić na rynek niedozwolone składniki.

Jak wynika z danych, udostępnionych przez Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego, już ponad 40 państw na świecie stworzyło regulacje prawne, zakazujące obrotu kosmetykami testowanymi na zwierzętach.

Czym jest certyfikat Cruelty Free?

W celu oznaczenia bezpiecznych i legalnych kosmetyków, amerykańska organizacja PETA (People for the Ethical Treatment of Animals) wprowadziła certyfikaty Cruelty Free.

Zaświadczenie z charakterystycznym symbolem króliczka otrzymują te firmy, które przeszły restrykcyjną kontrolę jakości i dowiodły, że ich wyroby nie są testowane na zwierzętach. Certyfikat obowiązuje na całym świecie – może go otrzymać każda firma, przestrzegająca przepisów prawa i zasad etycznych, dotyczących traktowania zwierząt.

Na jakich zwierzętach testuje się kosmetyki?

W laboratoriach kosmetycznych na świecie wykorzystywane są określone gatunki zwierząt. Na których najczęściej testuje się kosmetyki? Do grona najczęściej wybieranych zwierząt należą:

• myszy i szczury,
• koty,
• psy,
• świnki morskie.

W niektórych krajach, takich jak Chiny czy Stany Zjednoczone, wciąż bardzo popularne jest też testowanie kosmetyków na królikach. Mimo licznych kampanii informacyjnych i prac nad zmianami w prawie, w eksperymentach zagranicznych firm kosmetycznych udział wciąż biorą również ssaki naczelne.

Jak kosmetyki są najczęściej testowane na zwierzętach?

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak przeprowadza się testy kosmetyków. Bardzo często w laboratoriach na całym świecie bezbronne stworzenia są traktowane w sposób niehumanitarny. Ocenie badaniom z wykorzystaniem zwierząt poddawane jest najczęściej:

• działanie różnych specyfików (kremów, żeli, perfum, mydeł, szamponów itd.) na skórę i śluzówkę zwierząt,
• prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji alergicznych, chorób i innych dolegliwości po kontakcie z kosmetykiem.

W trakcie trwania eksperymentów laboratoryjnych, zwierzęta są unieruchomione lub zamknięte w klatkach, co powoduje ich dyskomfort, stres, a nawet choroby przewlekłe i zgon.

Dlaczego testowanie kosmetyków na zwierzętach jest kontrowersyjne?

Nie ulega wątpliwości, że zwierzęta po testach kosmetycznych nigdy nie są w pełni zdrowe. Kontakt z nowymi, nieznanymi substancjami sprawia, że tracą sierść, są obolałe, mają zmiany skórne, nie chcą jeść i stają się apatyczne. Długotrwały kontakt z chemicznymi mieszankami, kremami, żelami lub antyperspirantami powoduje, że część zwierząt zaczyna chorować przewlekle. Sztuczne składniki nieustannie aplikowane na skórę powodują, że stworzenia hodowane w laboratoriach bezpowrotnie tracą zdrowie.

Wraz z rozwojem świadomości konsumenckiej znacznie wzrosło zainteresowanie losem zwierząt i tym, jak traktuje się je w laboratoriach . Ludzie coraz częściej zadają sobie pytanie, jaką rolę odgrywają żywe istoty w procesie produkcji kosmetyków i na ile zasadne jest ich wykorzystywanie. Procedura testów na zwierzętach na świecie budzi wiele kontrowersji. Nawet największe marki kosmetyczne o zasięgu międzynarodowym rezygnują więc z testowania na zwierzętach na rzecz nowych, innowacyjnych technologii.

Testy kosmetyków na zwierzętach: za i przeciw

Mimo zakazu testowania kosmetyków na zwierzętach, obowiązującego na terenie Unii Europejskiej, eksperymenty na szeroką skalę stosują firmy działające w branży medycznej i farmaceutycznej. Wielu naukowców jest zdania, że eksperymentowanie na zwierzętach jest jedyną, skuteczną metodą oceny jakości i bezpieczeństwa różnych produktów oraz ich składników. Takie stanowisko wynika w dużej mierze z faktu, że jako ludzkość nie opracowaliśmy jeszcze alternatywnych, równie skutecznych testów kosmetyków, leków itd.

Przeciwnicy testów na zwierzętach odwołują się do kwestii etycznych. Ich zdaniem ludzie nie mają prawa dla własnych interesów narażać zdrowia i życia innych gatunków istot żywych. Sprzeciw budzi głównie wykorzystywanie zwierząt w laboratoriach kosmetycznych. Czy produkcja i sprzedaż kosmetyków może odbywać się kosztem cierpienia zwierząt? To pytanie, które warto sobie zadać sięgając po kolejny, modny kosmetyk czy też suplement diety.