Wodorotlenek cynku: amfoteryczność, otrzymywanie, zastosowania

Wodorotlenek cynku – wzór sumaryczny, właściwości

Co to jest wodorotlenek cynku? Wzór strukturalny tego związku wskazuje, że jest on zbudowany z jonu dodatniego w postaci metalu (cynku) i ma w składzie jony ujemne, grupy wodorotlenowe. Skład ten opisuje również wzór sumaryczny wodorotlenku: Zn(OH)₂.

Jakie charakterystyczne cechy ma wodorotlenek cynku? Masa cząsteczkowa Zn(OH)₂ wynosi 99,39 ± 0,02 g/mol. Jest to:

• bezwonne, higroskopijne ciało stałe o konsystencji sypkiej,
• substancja słabo rozpuszczalna w wodzie (gdy połączymy z wodą wodorotlenek cynku, osad na dnie naczynia będzie biały i zagęszczony).

Proszek wodorotlenku cynku ma kolor bieli lub złamanej bieli (barwa wodorotlenku cynku może też przypominać odcień złamanej, jasnoszarej bieli).

Jest jeszcze jedna cecha, typowa dla wodorotlenku cynku – struktura tego związku przypomina kryształki w kształcie rombów (rombościanów).

Wodorotlenek cynku: otrzymywanie

W jaki sposób powstaje wodorotlenek cynku? Reakcję otrzymywania Zn(OH)₂ chemicy nazywają reakcją strąceniową, ponieważ uzyskany dzięki niej produkt ma postać osadu. Co jest potrzebne do wytworzenia wodorotlenku cynku, jak otrzymać ten osad? Wystarczy połączyć niewielką ilość roztworu wodorotlenku sodu (jego zamiennikiem może być też wodorotlenek potasu) z roztworem, zawierającym sole cynku.

Czy wodorotlenek cynku jest amfoteryczny?

Amfoteryczność oznacza, że związki chemiczne reagują jak kwas lub jak zasada, w zależności od tego, z jakimi substancjami są łączone. Właściwość tę wykazuje właśnie wodorotlenek cynku. Charakter chemiczny Zn(OH)₂ można opisać jako amfoteryczny, ponieważ w różnych konfiguracjach zachowuje się jak kwas lub zasada.

Jak sprawdzić, czy wodorotlenek cynku ma właściwości amfoteryczne? Gdy połączymy go z silną zasadą, zachowa się jak kwas – i odwrotnie, w zestawieniu z mocnymi kwasami zareaguje jak związek alkaliczny. Nic więc dziwnego w tym, że amfoteryczny wodorotlenek cynku znalazł różne zastosowania w przemyśle i w życiu codziennym.

Wodorotlenek cynku – zastosowanie

Do czego przydaje się na co dzień wodorotlenek cynku? Roztwór tego związku lub sproszkowaną postać Zn(OH)₂ można wykorzystać m.in. do produkcji soli cynkowych. Sole te wykazują działanie oczyszczające, antybakteryjne i regenerujące. Wodorotlenek cynku w kosmetyce sprawdza się więc pośrednio jako surowiec, dzięki któremu powstają różnego rodzaju produkty do pielęgnacji ciała. Są to na przykład:

• płyny do mycia twarzy,
• żele pod prysznic,
• preparaty do higieny intymnej,
• szampony i płukanki przeciwłupieżowe, szampony do codziennej pielęgnacji włosów,
• mydła i pianki do mycia,
• preparaty i kosmetyki do skóry normalnej i trądzikowej (kremy, maści, sera).

Amfoteryczne i higroskopijne właściwości wodorotlenku cynku są również wysoko cenione w medycynie i leczeniu rozległych urazów. Jest to bowiem wysokiej jakości adsorbent, czyli substancja doskonale wchłaniająca i zagęszczająca inne substancje (na przykład ludzką krew). Opatrunki zawierające wkład wodorotlenkowy sprawdzają się na przykład po zabiegach chirurgicznych, w wyniku których następuje intensywne krwawienie. Adsorbenty chirurgiczne pozwalają zabezpieczyć ranę, która goi się szybko i bez powikłań.