Zalety transportu kolejowego

W tym artykule przybliżamy najważniejsze zalety transportu kolejowego, skupiając się na jego rodzajach, wpływie na krajową gospodarkę oraz roli, jaką przewozy kolejowe odgrywają w coraz popularniejszym transporcie intermodalnym. Zapraszamy do lektury!

Co to jest transport kolejowy?

Trudno zacząć tekst o zaletach kolei inaczej niż od tego, czym właściwie jest ten rodzaj przewozów. Kolejowy transport to obok spedycji samochodowej jeden z dwóch podstawowych rodzajów transportu lądowego. Tradycyjny podział przebiega wzdłuż osi przewozy pasażerskie – spedycja towarowa. W obu przypadkach jest on wykonywany za pomocą taboru kolejowego, w skład którego wchodzą lokomotywy oraz wagony przystosowanie do przewozu ludzi bądź ładunków.

Do sprawnego transportowania koleją niezbędna jest również infrastruktura. Mowa tu nie tylko o torach i elementach trakcji kolejowych, ale także o wszelkiego rodzaju budynkach, obiektach i urządzeniach technicznych, pozostających w zarządzaniu przez poszczególne państwowe oraz prywatne spółki kolejowe i przewoźników.

Rodzaje transportu kolejowego

Prosty podział na przewozy pasażerskie i towarowe to oczywiście nie wszystko, co należy wiedzieć o rodzajach transportu kolejowego. Jeśli chodzi o przewożenie ładunków, będące głównym zagadnieniem poruszanym w tym artykule, należy wyróżnić transport:

• pełnowagonowy,
• kontenerowy,
• drobnicowy.

Transport pełnowagonowy

Pierwszy rodzaj transportu kolejowego, często określany konwencjonalnym, zakłada przewóz ładunków luzem, w specjalnie przeznaczonych do tego wagonach towarowych, zbiornikach czy cysternach. Co przewozi transport całowagonowy? Najczęściej wykorzystywany jest przy przewożeniu materiałów sypkich oraz płynnych jak np.: węgiel, stal, zboża, paliwa i płyny, rudy czy artykuły chemiczne.

Ile ładunku może pomieścić standardowy wagon towarowy? Jego pojemność wynosi 100 m³, co pozwala na przewożenie tonażu wynoszącego od 50 do 60 ton, a więc ponad dwukrotnie większego niż można przewieźć samochodem ciężarowym.

Transport kontenerowy

Drugim rodzajem transportów kolejowych są przewozy kontenerowe, realizowane nie przy użyciu wagonów, ale kontenerów ustawianych na odkrytych platformach. Wybór tego rodzaju jednostki załadunkowej wynika z możliwości przewożenia jej na całej trasie za pomocą różnych środków transportu, np. pociągu, samochodu ciężarowego oraz statku. Ten rodzaj przewozu zyskał miano transportu intermodalnego, o którym więcej przeczytasz w dalszej części tego tekstu.

Transport drobnicowy

Ostatnią kategorią przewozów kolejowych, o których należy wspomnieć, jest transport drobnicowy, wykorzystany przy przewożeniu ładunków o niewielkiej objętości. Drobne przesyłki przewożone są zbiorczo pomiędzy terminalami kolejowymi, co jest znacznie bardziej opłacalne niż transportowanie ich drogą lotniczą oraz nawet dwukrotnie szybsze niż spedycja morska. Cena za przewóz ładunku zwykle ustalana jest na podstawie wymiarów oraz wagi przesyłki.

Rola przewozów kolejowych w transporcie intermodalnym

Przewóz kontenerów, czyli jeden z rodzajów transportu kolejowego, powszechnie wykorzystywany jest przy spedycji intermodalnej, określanej często transportem kombinowanym lub multimodalnym. Taka forma realizacji usługi przewozowej jest niezwykle opłacalna i pozwala ograniczać wpływ spedycji samochodowej na środowisko. Transport intermodalny zakłada wykorzystywanie różnych metod przewozu ładunku na całej trasie przy wykorzystaniu tylko jednej jednostki załadunkowej – kontenera. Dzięki temu nie ma potrzeby kilkukrotnego przeładunku towaru przy zmianie sposobu transportowania.

Przykładem realizacji przewozu intermodalnego z wykorzystaniem kolei jest sytuacja, w której kontener z towarem dostarczony zostaje do portu drogą morską, a następnie pociąg dowozi go z do magazynu znajdującego się w centrum kraju. Stamtąd do końcowego punktu odbioru ładunek przewożony jest samochodem ciężarowym. Na całej trasie wykorzystywany jest ten sam załadowany kontener, co znacznie skraca czas oraz obniża koszty wykonania usługi.

Jakie są najważniejsze zalety transportu kolejowego?

Wiesz już, co to jest transport kolejowy i jakie są jego podstawowe rodzaje. Czas poznać kluczowe zalety transportu kolejowego. Bez wątpienia należą do nich:

• szybkość realizacji przewozu – kolejowy transport, w odróżnieniu od spedycji samochodowej, nie jest narażony na korki, a przestoje w kursowaniu pociągów zdarzają wyłącznie w przypadku awarii składów lub infrastruktury. Warto również dodać, że w wielu częściach świata stan zaplecza pozwala na rozwijanie przez pociągi towarowe dużych prędkości,
• możliwość przewożenia ładunków o większych rozmiarach – pociąg jest doskonałym rozwiązaniem, jeśli chodzi o realizację transportów wielkogabarytowych. Standardowy wagon charakteryzuje się znacznie większą ładownością niż przyczepa samochodu ciężarowego, a dodatkowym atutem kolei jest możliwość wykorzystania otwartych platform,
• ekologia – w czasach, gdy zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych stanowi jedno z najważniejszych wyzwań dla przemysłu, wybór przyjaznej dla środowiska formy transportu to kolejny istotny argument, który przemawia za ograniczeniem spedycji samochodowej na rzecz transportu kolejowego,
• bezpieczeństwo na wysokim poziomie – zarówno jeśli chodzi o liczbę wypadków, jak i częstotliwość popełnianych przestępstw (włamań, kradzieży aktów wandalizmu) kolej należy do najbezpieczniejszych środków transportu.

Inne, istotne zalety transportu kolejowego to m.in.:

• niższe koszty w porównaniu z transportem lotniczym,
• uniezależnienie od cen paliw, sieci dróg oraz ograniczeń ruchu dla samochodów ciężarowych,
• możliwość kompleksowej obsługi z odprawą celną,
• szybsza realizacja i wyższe bezpieczeństwo ładunków w porównaniu z transportem morskim,
• możliwość wykorzystania kolei w transporcie intermodalnym,
• szerokie zastosowanie przy przewożeniu różnych towarów,
• dobrze rozwinięta infrastruktura oraz sieć połączeń kolejowych, szczególnie na Zachodzie Polski.

Transport kolejowy w Polsce – znaczenie i wpływ na gospodarkę

Mimo coraz bardziej rozbudowanej sieci dróg oraz rozwoju transportu samochodowego spedycja kolejowa w dalszym ciągu odgrywa bardzo ważną rolę w krajowej gospodarce. Według danych Eurostatu, w 2019 roku w Polsce transport kolejowy stanowił 11% wszystkich przewozów eksportowych, co przełożyło się na przewiezienie 17 000 000 ton ładunku przeznaczonego na eksport. 70% całego eksportu koleją trafia z Polski do 3 krajów: Niemiec, Austrii oraz Czech. Do naszych zachodnich sąsiadów najczęściej przewożony jest koks oraz materiały chemiczne, do Czech stal i węgiel, natomiast do Austrii – węgiel oraz koks. Przykładem wykorzystania dobrze prosperującego transportu kolejowego w transporcie intermodalnym jest spółka PCC Intermodal, należąca do struktury Grupy PCC.

Jaki jest koszt transportu kolejowego?

Niewątpliwie, do najważniejszych zalet transportu kolejowego zalicza się koszt tej formy przewozu. Możliwość przetransportowania jednym pociągiem towarowym nawet kilkuset ton towaru czyni ten rodzaj spedycji atrakcyjnym również z finansowego punktu widzenia. Zgodne z ogólną zasadą, koszt 1 pociągokilometra będzie tym mniejszy, im więcej ładunku zdecydujemy się przetransportować. Cenniki poszczególnych przewozów mogą jednak znacząco różnić się od siebie. Stali klienci zwykle mogą także liczyć na atrakcyjniejsze warunki współpracy, dlatego zawsze warto porównać, ile kosztuje transport kolejowy w stosunku do przewozu podobnego ładunku z wykorzystaniem samochodu ciężarowego.

Czy warto postawić na transport kolejowy?

Biorąc pod uwagę liczne zalety, jakimi spośród poszczególnych typów spedycji wyróżnia się transport kolejowy, z pewnością warto rozważyć go jako alternatywę dla przewozów autem. Wybór transportu koleją to sposób by uniezależnić się od rosnących cen paliw, zakorkowanych autostrad, smogu oraz dodatkowych kosztów, związanych z obsługą spedycji samochodowej. To również bezpieczna i wydajna forma realizacji dostaw, wybierana przez przedsiębiorstwa z wielu obszarów gospodarki.