Zielona energia – wszystko, co należy o niej wiedzieć

Niestety, jej produkcja za pomocą konwencjonalnych metod wiąże się z poważnym zanieczyszczeniem środowiska naturalnego w postaci emisji ogromnych ilości gazów cieplarnianych do atmosfery. Destruktywne konsekwencje tego zjawiska obserwujemy już od dawna w postaci pogorszenia jakości powietrza i globalnego ocieplenia mającego wpływ np. na zwiększenie częstotliwości występowania powodzi i huraganów, topnienie pokrywy lodowej na biegunach czy ginięcie wielu gatunków roślin oraz zwierząt.

Nic więc dziwnego, że od lat, zarówno rządy poszczególnych państw, jak i organizacje międzynarodowe tak zdecydowany nacisk kładą na promocję i wykorzystanie przez przemysł odnawialnych źródeł energii.

Jak powstaje zielona energia i co należy wiedzieć na temat OZE (odnawialnych źródeł energii)? Zapraszamy do zapoznania się z naszym poradnikiem, w całości poświęconym produkcji energii ze źródeł odnawialnych.

W niniejszym artykule staramy się odpowiedzieć na następujące pytania:

• czym jest zielona energia?
• jakie odnawialne źródła energii wykorzystuje się w polskiej oraz światowej gospodarce?
• dlaczego produkcja energii z udziałem OZE jest tak ważna?
• dlaczego zielona energia nazywana jest energią przyszłości?
• czym są certyfikaty oraz gwarancje pochodzenia zielonej energii?
• jak przebiega proces transformacji energetycznej w Polsce i na świecie?
• czy Grupa PCC wykorzystuje w swojej działalności zieloną energię z OZE?

Zapraszamy do lektury!

Czym jest zielona energia?

Termin „zielona energia” odnosi się do energii, wytwarzanej z odnawialnych źródeł. Popularność tego zagadnienia związana z rozwojem ekologicznych trendów w przemyśle sprawiła, że skrót OZE jest jednym z kluczowych haseł w strategiach firm realizujących cele zrównoważonej produkcji i konsumpcji, które są tożsame m.in. z europejską Taksonomią czy światową Agendą 2030 (rezolucja ONZ).

Odnawialne źródła energii (OZE) to zbiór naturalnych zasobów z których wytwarza się energię elektryczną oraz cieplną. Długotrwała eksploatacja nie wpływa znacząco na powstawanie deficytu tych zasobów, bądź też ich odnawianie odbywa się w krótkim czasie. Odnawialne źródła, z których wytwarzana jest  zielona energia to: wiatr, promieniowanie słoneczne, woda, źródła geotermalne, fale morskie, prądy i pływy morskie, biomasa, biogazy oraz  biopłyny.

Najpopularniejszymi źródłami ekologicznej energii odnawialnej są:  wiatr, słońce i woda.

W wielu krajach na świecie – w tym także w Polsce – zdecydowana większość energii elektrycznej wciąż wytwarzana jest poprzez spalanie surowców kopalnych, przede wszystkim węgla. Wiadomo, że procesy energetyczne z użyciem konwencjonalnych metod generują ogromne ilości dwutlenku węgla (CO₂) oraz wielu innych szkodliwych substancji, które skutecznie zanieczyszczają powietrze, gleby, wody gruntowe i powierzchniowe. OZE (odnawialne źródła energii) stały się więc doskonałą alternatywą dla tradycyjnych metod wytwarzania energii, głównie ze względu na fakt, że produkcja prądu z ich wykorzystaniem generuje wielokrotnie mniejsze ilości zanieczyszczeń.

Jakie odnawialne źródła energii wykorzystuje się w polskiej oraz światowej gospodarce?

Od kilku lat zarówno w Polsce i na świecie obserwujemy wyraźną transformację rynku energetycznego w kierunku odnawialnych źródeł energii. OZE cieszą się coraz większą popularnością zwłaszcza w krajach wysokorozwiniętych.

Wpływ na dynamikę światowej transformacji energetycznej mają nie tylko rządowe zobowiązania poszczególnych krajów  wobec dyrektyw Unii Europejskiej i przepisów wprowadzanych w innych regionach świata, ale także coraz większa świadomość ekologiczna przemysłu i korzyści finansowe, które niesie za sobą wykorzystanie zielonej energii odnawialnej.

Poza tym, dynamiczny rozwój sektora OZE jest niezbędny do zapewnienia Polsce i innym krajom bezpieczeństwa energetycznego, w kontekście sytuacji geopolitycznej związanej z wojną w Ukrainie.

Konsekwencje gospodarcze z którymi boryka się Europa pokazują, jak ważna jest suwerenność energetyczna poszczególnych krajów i regionów. Bezpieczeństwo energetyczne Polski zależne jest więc nie tylko od zakontraktowanych dostaw surowców, ale też od dywersyfikacji źródeł ich pochodzenia. Dlatego też tak ważne są inwestycje w technologie oparte na energii z odnawialnych źródeł.

Jakie są najpopularniejsze źródła zielonej energii w Polsce i na świecie?

Odnawialne źródła energii stanowią doskonałą alternatywę dla surowców nieodnawialnych takich jak: węgiel kamienny i brunatny, ropa naftowa czy gaz ziemny.

Najpopularniejsze źródła energii odnawialnej wykorzystywane w Polsce i na świecie to:

• słońce,
• wiatr,
• woda,
• geotermia,
• biomasa.

Udział powyższych rodzajów OZE w miksach energetycznych poszczególnych państw jest najbardziej znaczący. Warto poświęcić kilka słów każdemu z nich, by jeszcze lepiej poznać specyfikę odnawialnych źródeł zielonej energii.

Energia słoneczna

Stanowi najpopularniejszą obecnie odmianę energii odnawialnej. Energia ze słońca produkowana jest dzięki instalacjom fotowoltaicznym oraz kolektorom słonecznym. Te pierwsze pobierają ciepło słoneczne, by następnie zamieniać je na prąd elektryczny, drugie natomiast – na energię grzewczą, służącą np. do przygotowania ciepłej wody użytkowej w domowych lub przemysłowych instalacjach.

Energia wiatrowa

Jednym z filarów ekologicznej energetyki są również farmy wiatrowe, składające się z wydajnych turbin i urządzeń, które wytwarzają energię elektryczną. Wiatraki zamieniają energię kinetyczną na prąd elektryczny. Produkcja energii odnawialnej z wykorzystaniem farm wiatrowych najbardziej opłacalna jest oczywiście tam, gdzie występują strefy wysokiej wietrzności.

Energia wodna

Produkcja energii wodnej odbywa się z wykorzystaniem naturalnych prądów wód śródlądowych. Hydroenergia pozyskiwana jest głównie z rzek o odpowiednio silnym nurcie lub dużym spadzie. Wytwarzanie prądu odbywa się w elektrowniach wodnych, wyposażonych w specjalne turbiny, przetwarzające energię mechaniczną na elektryczną.

Energia geotermalna

Kolejnym źródłem zielonej energii jest ciepło geotermalne, które gromadzi się w wodach podziemnych oraz skałach głębinowych. Nazywane często „energią wnętrza Ziemi”, wykorzystywane jest przede wszystkim jako zasób grzewczy. Rzadziej służy do wytwarzania energii elektrycznej. Energia z wykorzystaniem ciepła geotermalnego może być produkowana na dwa sposoby: pośredni i bezpośredni.

Energia z biomasy

Innym poruszanym w tym artykule odnawialnym źródłem energii jest biomasa na którą składają się substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego. Odpady oraz pozostałości z hodowli, gospodarstw rolnych czy  domowych, mogą zostać poddane procesom spalania, gazowania czy estryfikacji.

Każdy z powyższych źródeł produkcji zielonej energii wymaga oczywiście inwestycji w odpowiednio zaprojektowane systemy oraz instalacje przemysłowe. Zapewnienie właściwych warunków technicznych stanowi kluczowe wyzwanie z perspektywy efektywnego przygotowywania, przetwarzania oraz wykorzystywania odnawialnych zasobów energetycznych.

OZE w Polsce – kluczowe regulacje

Warto zauważyć, że produkcja zielonej energii zarówno na potrzeby gospodarstw domowych, jak i na skalę przemysłową, wymaga odpowiednich regulacji prawnych, uwzględniających m.in. warunki przyrodnicze, indywidualną sytuację danego państwa (tzw. miks energetyczny) czy stopień zaawansowania technologicznego. Kluczowe zapisy dotyczące zielonej energetyki, znajdują się w ustawie z dnia 20 lutego 2015 o odnawialnych źródłach energii (z późniejszymi zmianami).

Dokument, stanowiący podstawę krajowego prawodawstwa, dostosowanego do wymogów Unii Europejskiej, określa m.in. zasady i warunki produkcji energii z wykorzystaniem OZE, a także krajowe plany rozwoju w tym strategicznym obszarze.

Transformacja energetyczna, czyli jak przestawić się na odnawialne źródła energii?

Wyzwanie, jakim jest znaczne zwiększenie udziału zielonej energii w miksie energetycznym, a w przyszłości – całkowite zastąpienie źródeł nieodnawialnych przez OZE, dotyczy wszystkich państw na świecie. W szczególnej sytuacji są kraje, które – tak jak Polska – swoją gospodarkę przez dziesięciolecia opierały przede wszystkim na węglu i paliwach kopalnych. Dla tych państw, charakterystyczny jest znacznie niższy udział OZE w całkowitej produkcji energii, niż ma to miejsce w przypadku liderów korzystających z zielonej energii. Należą do nich m.in. Niemcy, Kanada czy kraje skandynawskie.

W transformacji energetycznej nie do przecenienia jest rola państwa, które powinno koordynować procesy skutkujące zwiększeniem znaczenia OZE w branży energetycznej oraz stymulować poszczególne działania, m.in. wprowadzając stosowne regulacje prawne i stwarzając dogodne warunki w obszarze inwestycji w odnawialne źródła energii.  Zintegrowanie odnawialnych źródeł energii w  przemyśle może znacznie obniżyć obciążenie krajowego systemu energetycznego, co niewątpliwie pozwoli na redukcję kosztów oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych z korzyścią dla środowiska.

Gwarancje pochodzenia energii z OZE

Gwarancje pochodzenia energii elektrycznej są dokumentami poświadczającymi odbiorcy faktyczne wartości środowiskowe wynikające z uniknięcia emisji gazów cieplarnianych. Gwarancje pochodzenia energii z OZE świadczą również o tym, że określone ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej lub sieci przesyłowej zostały wytworzone z odnawialnych źródeł.

Innymi słowy, gwarancje pochodzenia potwierdzają, że energia elektryczna z której korzysta odbiorca została wytworzona z odnawialnych źródeł energii tj. z wiatru, wody, słońca, biogazu czy źródeł geotermalnych.

Gwarancje pochodzenia to stosunkowo tani, skuteczny i uznawany na międzynarodowym rynku  sposób na zagwarantowanie nawet 100% zużycia ekologicznej energii przez firmy produkcyjne, usługowe w każdej gałęzi gospodarki.

Gwarancje pochodzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii OZE oraz wytworzonej w procesie wysokosprawnej kogeneracji (CHP – Combined Heat and Power) stanowią przedmiot obrotu na Towarowej Giełdzie Energii (TGE). Zgodnie z przepisami, gwarancje pochodzenia są wystawiane w postaci elektronicznej i przekazywane do Rejestru Gwarancji Pochodzenia (RGP).

Dzięki współpracy międzynarodowej gwarancje pochodzenia mogą być również przedmiotem transakcji handlowych.

Zielona energia to energia przyszłości!

Choć polski przemysł wciąż oparty jest przede wszystkim na energetyce węglowej, oczywiste jest , że udział zielonej energii w produkcji przemysłowej będzie wzrastał wraz z upływem czasu. To już się dzieje – przedsiębiorstwa coraz częściej samodzielnie produkują bądź kupują energię pochodzącą ze źródeł odnawialnych. Wiele firm przemysłowych kupuje gwarancje pochodzenia energii z OZE, pokrywając częściowo lub w całości zapotrzebowanie na energię potrzebną do prowadzenia działalności.

W obliczu intensywnej eksploatacji naturalnych zasobów paliw kopalnych oraz lawinowo rosnących kosztów (także środowiskowych) ich wydobycia, zielona energia już dziś odgrywa coraz ważniejszą rolę w światowej gospodarce. Wszystko to sprawia, że od transformacji energetycznej nie ma ucieczki, a przyszłość energetyki odnawialnej rysuje się w bardzo optymistycznych barwach.

Świadomość ekologiczna w naszych domach!

Transformacja energetyczna nie tylko może, ale też powinna rozpocząć się w naszym najbliższym otoczeniu, czyli w naszych domach, gospodarstwach oraz firmach. Obecnie oczy całego świata zwrócone są w kierunku ekologii, a zrównoważony rozwój, skutkujący ochroną naturalnych zasobów oraz zmniejszeniem emisji szkodliwych zanieczyszczeń jest priorytetowo traktowany zarówno przez państwa, jak i organizacje międzynarodowe. Stosowanie energooszczędnych sprzętów, korzystanie z instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii takich jak kolektory słoneczne, systemy fotowoltaiczne czy pompy ciepła to ważne kroki w kierunku ograniczenia eksploatacji paliw kopalnych. Warto, wykonać go już dziś, ze świadomością, że nasze działania nie pozostają bez wpływu na środowisko.

Gwarancje pochodzenia energii z OZE w Grupie PCC

Grupa PCC jest jednym z producentów chemikaliów o dobrze sprecyzowanych celach środowiskowych. Spółki produkcyjne Grupy poprzez zakup gwarancji pochodzenia energii OZE realizują działania na rzecz neutralności klimatycznej wspierając tym porozumienie paryskie w sprawie ochrony klimatu. Dziś globalne cele środowiskowe muszą mieć przełożenie na efektywne działanie każdej gałęzi gospodarki, w tym także przemysłu chemicznego.  Przykładem takiego działania jest zakup gwarancji pochodzenia zielonej energii przez Spółkę PCC EXOL SA, które pokryją prawie 100% zapotrzebowania na energię w zakresie produkcji środków powierzchniowo czynnych w okresie 5 lat.

Zakupione gwarancje pochodzenia obejmują przede wszystkim energię pochodzącą z odnawialnych, niekopalnych źródeł, obejmujących głównie  energię wiatru i promieniowania słonecznego.

Zakup gwarancji pochodzenia zielonej energii umożliwia obniżenie śladu węglowego zarówno samej spółki produkującej środki powierzchniowo czynne, jak i wytwarzanych przez nią wyrobów. Dzięki temu firma jako uczestnik łańcucha dostaw producentów operujących w różnych branżach przemysłowych będzie miała realny wpływ na ich ślad środowiskowy.