Popularnym środkiem powierzchniowo-czynnym, stosowanym w produktach do pielęgnacji oraz tak zwanych kosmetykach kolorowych jest PEG-40 Hydrogenated Castor Oil. Działa jako solubilizator, emulgator oraz emolient. Stosowanie produktów zawierających w składzie PEG-40 Hydrogenated Castor Oil zapewnia uczucie miękkości skóry dzięki odżywieniu i zminimalizowaniu utraty wilgoci. Jest składnikiem między innymi preparatów przeciwsłonecznych, kosmetyków do pielęgnacji twarzy czy produktów leczniczych dla zwierząt.
PEG-40 Hydrogenated Castor Oil jest połączeniem syntetycznego glikolu polietylenowego wraz z olejem rycynowym, pochodzenia naturalnego. Wytwarza się go w procesie zwanym etoksylacją. Jest to reakcja chemiczna, która polega na dodatku tlenku etylenu do substratu – w tym przypadku do uwodornionego oleju rycynowego. Olej rycynowy reaguje z 40 cząsteczkami tlenku etylenu. W przemyśle oraz w literaturze fachowej stosowana jest także zwyczajowa nazwa PEG-40 Hydrogenated Castor Oil, która brzmi uwodorniony olej rycynowy. Numer CAS tego związku to 61788-85-0.
Podstawowe właściwości fizyko-chemiczne PEG-40 Hydrogenated Castor Oil:
Solubilizator
Pod względem chemicznym, PEG-40 Hydrogenated Castor Oil jest surfaktantem, inaczej środkiem powierzchniowo-czynnym. Budowa cząsteczki determinuje pozostałe jego właściwości, np. zdolność do solubilizacji. Surfaktanty takie jak PEG-40 Hydrogenated Castor Oil obniżają napięcie powierzchniowe pomiędzy dwoma fazami, np. pomiędzy fazą wodną a fazą olejową. Jest to możliwe dzięki temu, że tak zwany „ogon” cząsteczki surfaktantu (o charakterze niepolarnym) jest przyciągany przez olej, a „głowa”, jako polarna łączy się z fazą wodną. Jako solubilizator PEG-40 Hydrogenated Castor Oil jest najczęściej stosowany, aby umożliwić wprowadzenie składników, które są nierozpuszczalne lub trudno rozpuszczalne w wodzie. Właściwość ta jest szeroko wykorzystywana w kosmetykach i perfumach. Solubilizujące właściwości PEG-40 Hydrogenated Castor Oil wykorzystano również w preparatach doustnych. Stanowi on bezsmakowy solubilizator witamin, leczniczych płynów do płukania ust, olejków eterycznych, niektórych leków i propelentów w nośnikach aerozolowych.
Emulgator
Emulgatory takie jak PEG-40 Hydrogenated Castro Oil umożliwiają utworzenie emulsji, czyli połączenie fazy wodnej z fazą olejową. Jako emulgatory stabilizują powstałą emulsję, czyli przeciwdziałają jej rozwarstwieniu się. Łącząc substancje o charakterze wodnym i olejowym, pozwala także innym składnikom na spójne rozpuszczanie się w celu uzyskania pożądanego rezultatu. Ponadto zdolność do wzmacniania powstającej piany sprawiają, że chętnie jest stosowany w wielu płynnych detergentach. Jako emulgator, PEG-40 Hydrogenated Castro Oil pomaga w efektywny sposób usuwać zanieczyszczenia o charakterze tłuszczowym z powierzchni skóry i włosów. Zanieczyszczenia, które są zemulgowane łatwo jest następnie spłukać. Cecha ta determinuje jego zastosowanie w produktach do mycia twarzy i ciała.
Emolient
Głównym zadaniem emolientów jest ochroną przed utratą wilgoci. PEG-40 Hydrogenated Castor Oil jest składnikiem wielu popularnych preparatów nawilżających oraz kosmetyków do pielęgnacji włosów. Działa kojąco oraz zmiękczająco. Wspomaga wchłanianie wilgoci dostarczanej wraz z kosmetykami pielęgnacyjnymi. Dzięki temu zapewniony jest stały efekt nawilżenia naskórka. Emolienty chronią także głębsze warstwy skóry przed utratą wilgoci oraz przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych.
Związek ten znalazł szerokie zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, szczególnie w mydłach w płynie, żelach pod prysznic, szamponach do włosów czy kosmetykach dekoracyjnych. Ponadto znajduje się w składzie wód po goleniu, preparatów przeciwsłonecznych i ochronnych przeznaczonych do pielęgnacji ust. Jego właściwości solubilizujące są wykorzystywane w wielu płynach do płukania ust (również tych o leczniczym działaniu),a także w perfumach i mgiełkach zapachowych. Poza kosmetyczne zastosowanie PEG-40 Hydrogenated Castro Oil obejmuje produkty lecznicze dedykowane dla zwierząt.
PEG-40 Hydrogenated Castro Oil został uznany jako bezpieczny składnik do stosowania w kosmetykach. Wykazuje jedynie minimalne reakcje alergiczne, w przypadku wysokich stężeń i w przypadku skłonności do alergii i podrażnień. Sugerowana zawartość tego surfaktantu w kosmetykach, zapewniająca bezpieczeństwo użytkowania, to od 1 do 10%.
