Polysorbate 20 to nazwa INCI monolaurynianu sorbitanu, który znalazł zastosowanie głównie w przemyśle kosmetycznym, ale pełni również podobne funkcje w procesach otrzymywania leków, żywności, chemikaliów rolniczych, a także środków czyszczących stosowanych w gospodarstwie domowym i przemyśle.
Polysorbate 20 to niejonowy związek powierzchniowo-czynny i emulgator o zastosowaniu głównie w przemyśle kosmetycznym. Funkcjonująca nazwa chemiczna tego związku to etoksylowany monolaurynian sorbitanu. Jego numer CAS to 9005-64-5. Stanowi amfipatyczny związek składający się z estrów kwasów tłuszczowych polioksyetylenosorbitanu. Jest materiałem złożonym ze względu na liczbę możliwych związków i izomerów strukturalnych, które mogą powstawać podczas syntezy.
Charakterystyczne cechy Polysorbate 20:
Najpowszechniejsze zastosowanie Polysorbate 20 znalazł we wszelkiego rodzaju produktach kosmetycznych i preparatach przeznaczonych do higieny osobistej. Służy między innymi jako rozpuszczalnik dla pozostałych komponentów formulacji kosmetycznej, jako emulgator umożliwiający łączenie się składników o charakterze hydrofilowym i hydrofobowym (głównie stosowany w emulsjach typu olej w wodzie). Polysorbate 20 pełni także funkcję stabilizatora nadającego trwałości otrzymywanego produktu (zapobiega rozwarstwianiu się faz w emulsji) i powstającej piany. Związek ten jest również stosowany w celu zmniejszenia lepkości roztworów środków powierzchniowo-czynnych. Uznany jest za łagodny detergent myjący, nie powodujący podrażnień. Polysorbate 20 jako składnik kosmetyków natłuszcza i działa kojąco na skórę. Zmniejsza potencjalne właściwości drażniące i wysuszające innych składników kosmetyków. Był nawet stosowany w opracowywaniu pierwszych szamponów przeznaczonych do użytku dla dzieci. Jest efektywnym mikroemulgatorem i solubilizatorem do rozpuszczania związków takich jak olejki zapachowe czy perfumy w wodzie. Spośród wszystkich związków z grupy Polysorbate, Polysorbate 20 ma najłagodniejsze działanie.
Produkty zawierające w składzie Polysorbate 20:
Polysorbate 20 jest powszechnie wykorzystywany do zastosowań naukowych. Został środkiem pomocniczym w preparatach biofarmaceutycznych, spośród których część może wykazywać aktywność enzymatyczną. Działanie Polysorbate 20 w postaci biofarmaceutycznej opiera się na roli stabilizatora. Z tego względu wymagane jest, aby ten środek powierzchniowo-czynny zachował swoją nienaruszoną strukturę. W przypadku, gdy ulegnie autooksydacji, nastąpi rozszczepienie łańcucha bocznego Polysorbate 20 i ostatecznego powstania krótkołańcuchowych kwasów, takich jak kwas mrówkowy, które mogą mieć wpływ na stabilność produktu biofarmaceutycznego. Inne zastosowanie farmaceutyczne to wykorzystanie w miejscowych środkach przeciwbólowych, przeciwreumatycznych i w produktach zapobiegającym poparzeniom słonecznym. Polysorbate 20, podobnie jak Polysorbate 80 są wymieniane jako substancje klarujące w preparatach okulistycznych oraz jako środki czyszczące, siatkowe lub rozpuszczalniki do soczewek kontaktowych w stężeniach nieprzekraczających 1,0%.
Poza wymienionymi uprzednio zastosowaniami Polysorbate 20, wykorzystywany jest również jako emulgator w trudnopalnych cieczach hydraulicznych. Są to przede wszystkim ciecze typu HFA, HFB, HFC i HFD-U.
W obróbce metali stosowany jest jako składnik formulacji obróbczych. Dzięki temu korzystnie wpływa na stabilność emulsji i poprawia charakterystykę pianotwórczą formulacji wykorzystywanych podczas procesów obróbki metali.
Ponadto produkty handlowe zawierające nawet do 99% Polysorbate 20, takie jak ROKwinol, oferowany przez Grupę PCC, jest stosowany w branży agrochemicznej, gdzie pełni funkcje emulgatora formulacji pestycydowych.
