Opakowania

Funkcje opakowań

Opakowania stanowią integralną część większości produktów i mogą pełnić rozmaite funkcje:

• Funkcja ochronna – jedna z najważniejszych funkcji opakowania. Zapakowane przedmioty mogą wymagać ochrony przed wstrząsami mechanicznymi, wibracjami, kompresją, temperaturą, wyładowaniami elektrycznymi, zaparowaniem itp. Grupa PCC posiada w swojej ofercie produkt Chemstat AF-687, który może pełnić funkcję dodatku antyfogingowego na powłokach polistyrenowych, stosowanych przy produkcji np. tacek. Z kolei Chemstat AF-322 oprócz swoich właściwości przeciwmgielnych może być stosowany także jako środek antyelektrostatyczny przy produkcji produktów foliowych. Kluczowym jest, aby opakowanie zapewniało odpowiednią ochronę przed różnymi czynnikami chemicznymi, takimi jak np. tlen lub para wodna. W tym celu stosuje się różnego rodzaju środki pochłaniające wilgoć. Wysokiej jakości opakowania, które mogą być wielokrotnie wykorzystywane oraz przetwarzane, stanowią ogromną korzyść dla środowiska. Z najnowszych danych ONZ wynika, że w krajach słabo rozwiniętych ponad 30% wyprodukowanej żywności marnuje się z powodu stosowania opakowań o zbyt niskiej jakości,
• Funkcja kompletacyjna i logistyczna – polega na sporządzaniu zestawów asortymentowych w poszczególnych partiach dostawy, co ułatwia ich transport i składowanie. Wiąże się także z optymalizacją ładowności różnych środków transportu,
• Funkcja informacyjna – ma za zadanie informowanie o sposobie użycia, transportu, recyklingu, utylizacji opakowania lub zawartych w nim produktów,
• Funkcja marketingowa – polega na wykorzystaniu opakowania i etykiety do zachęcenia potencjalnego klienta do zakupu produktu. Wykorzystuje się do tego np. oryginalną formę, ciekawy dobór barw czy też wyróżniającą się grafikę. Opakowanie tworzy określony wizerunek firmy i wyróżnia produkt wśród konkurencji.

Surowce do produkcji opakowań

Najbardziej ogólny podział materiałów opakowaniowych dokonywany jest ze względu na rodzaj surowców potrzebnych do ich wytworzenia.

Opakowania papierowe i tekturowe

Papier używany jest do wytwarzania szerokiej gamy produktów do pakowania, takich jak etykiety, torby itp. Może być także stosowany do bezpośredniego owijania towarów jako tzw. papier pakowy. Tektura jest materiałem zdecydowanie grubszym i trwalszym od standardowego papieru. Jest używana zazwyczaj do przechowywania mleka, soków, płatków śniadaniowych itp. Podstawowym surowcem do produkcji opakowań papierniczych są włókna pochodzące z drzew iglastych i liściastych. Jednak mogą być w tym celu stosowane także włókna innych roślin, takich jak len czy bawełna. Ponieważ w procesie produkcji papieru pojawia się problem nadmiernego pienienia masy papierniczej, bardzo często konieczne jest używanie preparatów zapobiegających powstawaniu piany. Grupa PCC posiada w swojej ofercie produkty takie jak ROKAnol LP2023 oraz ROKAnol RZ4P11, które mogą być stosowane jako środki antypienne do produkcji papieru opakowaniowego.

Opakowania z tworzyw sztucznych

Mogą być wykonane z jednego tworzywa lub też stanowić tzw. opakowania kompleksowe, czyli powstałe z połączenia dwóch lub więcej tworzyw lub tworzywa z innymi materiałami (np. z papierem). Opakowania wykonane z tworzyw sztucznych charakteryzują się bardzo dobrymi właściwościami fizycznymi i chemicznymi, które dodatkowo mogą być modyfikowane przez zastosowanie różnych dodatków chemicznych.

Grupa PCC posiada w swojej ofercie szereg produktów mogących pełnić rolę modyfikatorów polimerów. Seria POLIkol to grupa dodatków stosowanych jako dyspergatory, emulgatory, a także środki zwilżające. Posiadają one pozytywną opinię organizacji FDA (Food and Drug Administration), która zezwala na ich stosowanie  w formie niebezpośrednich dodatków do żywności. Polioksyetylenoglikole, nazywane również PEGami, charakteryzują się bardzo dobrą rozpuszczalnością w wodzie, niską lepkością, a także właściwościami elektrostatycznymi. Produkty serii ROKAmer również mogą być stosowane jako dodatki dyspergujące i emulgujące do produkcji modyfikowanych polimerów. ROKAmery dopuszczone są do stosowania jako niebezpośrednie dodatki do żywności na podstawie list opublikowanych przez amerykańską organizację FDA.

Kolejną grupą dodatków są ROKAnole (LP2023, LP2529, LP27, RZ4P11). Są to alkoksylowane alkohole tłuszczowe stosowane m.in. jako środki niskopienne w procesie produkcji opakowań do żywności lub materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Związki te nie zawierają silikonu, a dzięki swojej budowie posiadają niską temperaturę krzepnięcia i zapewniają łatwość operowania w różnych procesach. Funkcję niebezpośrednich dodatków do żywności mogą także pełnić Laurylosiarczany , tym samym znajdując się na liście amerykańskiej organizacji FDA (Food and Drug Administration). Należy pamiętać, że produkty ROSULfan A (Ammonium Lauryl Sulfate) oraz ROSULfan L (Sodium Lauryl Sulfate) muszą być stosowane zgodnie z podanymi przez organizację definicjami, nie przekraczając maksymalnej dozwolonej dawki.

W praktyce do produkcji opakowań stosuje się kilka podstawowych tworzyw:

• HDPE – polietylen o dużej gęstości. W zależności od metody przetwórstwa może on służyć do produkcji szerokiej gamy opakowań. Przetwórstwo metodą wytłaczania z rozdmuchem pozwala na uzyskanie pojemników przeznaczonych do pakowania mleka oraz wyrobów chemicznych. Za pomocą wtryskiwania uzyskuje się cienkościenne pojemniki do produktów mleczarskich, a także wiaderka. Przy dodatkowym zastosowaniu rozdmuchu podczas wtryskiwania uzyskuje się butelki do pakowania kosmetyków, leków, dezodorantów i wielu innych. Ostatnią metodą przetwarzania polietylenu o podwyższonej gęstości jest wytłaczanie. Za jego pomocą produkuje się różnego rodzaju folie płaskie i rękawowe stosowane do produktów spożywczych. Doskonałym środkiem wykorzystywanym w procesach produkcyjnych PE jest glikol polietylenowy.  Chemstat P-400 może pełnić rolę środka antystatycznego i smarnego, a także niebezpośredniego dodatku do produkcji opakowań wykonanych z polietylenu,
• LDPE – polietylen o niskiej gęstości. Jest to materiał lekki, elastyczny i znajduje zastosowanie do wytwarzania worków do pakowania żywności, odzieży i folii termokurczliwych,
• LLDPE – liniowy polietylen o niskiej gęstości. Tworzywo to oferuje połączone właściwości pomiędzy HDPE a LDPE. Stosowane jest do wytwarzania worków do produktów spożywczych, ale również do produkcji folii rozciągliwej przylepnej,
• PP – polipropylen. Posiada właściwości zbliżone do polietylenu, ale charakteryzuje się znacznie większą przejrzystością. Wykorzystywany jest do pakowania odzieży, artykułów medycznych oraz opakowań zabezpieczających przed wilgocią,
• PVC – polichlorek winylu. Stosowany jest głównie do produkcji opakowań pośrednich ze względu na to, że zawiera w sobie substancje nieobojętne dla ludzkiego organizmu. PVC ma ogromne zastosowanie przemysłowe. Może być używany do produkcji folii do pakowania masła, mięsa, ryb, drobiu, wytwarzania woreczków np. do krwi, a także jest stosowany do produktów mleczarskich i artykułów kosmetycznych. Grupa PCC posiada w swojej ofercie produkt Chemstat G-118/9501, który może pełnić funkcję składnika formulacji do bezpośredniego kontaktu z granulatem polimerowym PVC. Jest to monoester glicerolu, który otrzymywany jest z całkowicie uwodornionego oleju roślinnego. Może pełnić funkcję dodatku antystatycznego przy produkcji polichlorku winylu oraz poliolefin,
• PET – politereftalan etylenu. PET służy głównie do produkcji pojemników spożywczych i butelek metodą wtryskiwania z rozdmuchem. Wykorzystywany jest także do wytwarzania tacek odpornych na podwyższoną temperaturę i woreczków do sterylizowanych artykułów medycznych,
• PS – polistyren. Sam w sobie jest tworzywem dosyć kruchym i sztywnym, które może służyć do produkcji np. cienkościennych kubków. PS może być modyfikowany do HIPS (polistyren o wysokiej udarności), a także do EPS (tzw. spieniony PS). Z HIPSu wytwarza się termoformowane pojemniki do pakowania produktów mleczarskich. Spieniony polistyren służy do produkcji tacek do mięsa, pakowania jajek oraz zabezpieczania delikatnych towarów. Głównym składnikiem formulacji smarnych przy produkcji polistyrenu jest tristearynian glicerolu (Chemstat® G-118/GTS),
• PC – poliwęglan. PC wykorzystuje się do produkcji butelek wielokrotnego użycia. W formie folii stosuje się go do pakowania pieczonego chleba, mięsa, sera i wyrobów cukierniczych.

Grupa PCC posiada w swojej ofercie także produkty stosowane w  produkcji wypełnień poliuretanowych, mających coraz szersze zastosowanie w sektorze opakowaniowym. Do produktów tych należą np. Ekoprodur 1814W i Ekoprodur OP2/S.

Opakowania z drewna

Głównymi surowcami do ich produkcji są materiały drzewne, takie jak sklejka oraz płyty pilśniowe, drewno z drzew liściastych i iglastych pod różną postacią (np. forniru) oraz wiklina z drzew krzewiastych. Skrzynki z forniru są wytrzymałe, tanie oraz elastyczne. Zwykle są używane do pakowania owoców, jaj i ryb. Skrzynki lite (tzw. szczelne) doskonale nadają się do transportu, ale też do przechowywania materiałów. Innym przykładem opakowań transportowych i pomocniczych wykonanych z drewna są popularne palety typu EURO. To dzięki nim możliwe jest stabilne przenoszenie dużych ilości materiałów. Pełnią także rolę ochronną i ułatwiają późniejsze magazynowanie. Oprócz licznych zalet, takich jak niska przewodność cieplna, mała szkodliwość dla środowiska oraz skuteczna ochrona towaru przed uszkodzeniami mechanicznymi, opakowania drewniane mają także słabe strony. Są zazwyczaj podatne na zawilgocenie,  posiadają wysoką palność, a także mogą chłonąć nieprzyjemne zapachy.

Opakowania aluminiowe

Aluminium, dzięki kompatybilności z technologiami drukowania, daje możliwość tworzenia opakowań z różnymi napisami i grafikami, zapewniając tym samym tożsamość danej marce. Opakowania aluminiowe są także bardzo lekkie i zapewniają dobrą barierę dla światła, gazów i wilgoci, dzięki czemu wydłużają żywotność produktów. Aluminium może być wykorzystywane jako opakowania w przemyśle medycznym, spożywczym, kosmetycznym  i napojowym, np. do produkcji puszek i pojemników.

Opakowania szklane

Szkło jest wytwarzane z wielu różnych surowców, jak np. piasek, soda kalcynowana, wapień oraz „stłuczka szklana”. Proces produkcji takich opakowań polega na mieszaniu i podgrzewaniu surowców, a następnie formowaniu pożądanego kształtu. Największą zaletą opakowań szklanych jest to, że są one w 100% recyklowalne i można je odzyskiwać bez utraty jakości lub czystości. Dodatkowo szkło jest nieporowate i nieprzepuszczalne, dzięki czemu nie wpływa na smak przechowywanej w nim żywności i napojów.