Numer CAS jest numerycznym oznaczeniem przypisywanym substancjom chemicznym przez amerykańską organizację Chemical Abstracts Service (CAS). Indywidualnie przypisany numer pozwala na jednoznaczną identyfikację substancji. Jest to jedna z najpowszechniej stosowanych metod na całym świecie.
Chemical Abstracts Service jest to oddział American Chemical Society i zajmuje się prowadzeniem bazy danych związków chemicznych oraz sekwencji. W bazie CAS znajdziemy obecnie ponad 55 milionów różnych związków chemicznych, zarówno nieorganicznych, jak i organicznych. Każdy wpis do bazy CAS indentyfikowany jest na podstawie numeru w rejestrze CAS lub też w skrócie numer CAS.
Dawniej substancje chemiczne były identyfikowane głównie przy pomocy szerokiej gamy synonimów. Często były one jednak niejasne dla wszystkich, ponieważ konstruowano nazwy zgodnie z regionalnymi konwencjami, które odnosiły się do struktury, pochodzenia czy wzorów chemicznych. Dlatego też dobrze nam znane substancje mogą mieć wiele nazw historycznych, rodzajowych czy też handlowych.
Numery CAS zostały stworzone z myślą o prostocie i regularności, tak by były one łatwe do wyszukiwania w bazach danych. Jest to niezawodne, międzynarodowe oznaczenie przypisane do konkretnej substancji w różnych nomenklaturach oraz dyscyplinach uznawanych przez nauki ścisłe, przemysł, a także organy regulujące.
Numery CAS zapisywane są przy użyciu formatu xxxxxxx-yy-z i zawierają do 10 cyfr. Są to trzy ciągi cyfr oddzielone dywizami. Pierwszy z nich może liczyć od dwóch do siedmiu cyfr, duagi zawsze ma tylko dwie cyfry, natomiast trzeci ciąg jest jednocyfrowy.
Ostatnia cyfra jest to tzw. suma kontrolna, czyli cyfra uzyskiwana wg specjalnego algorytmu, co służy zapewnieniu integralności danych. W przypadku numeru CAS sumę kontrolną otrzymujemy poprzez sumowanie iloczynu pierwszej od końca cyfry pomnożonej przez 1, drugiej cyfry od końca pomnożonej przez 2, trzeciej cyfry od końca pomnożonej przez 3 itd. (w zależności od ilości cyfr w oznaczeniu). Z tej sumy wyznaczamy modulo 10 i otrzymujemy ostatnią cyfrę numeru CAS.
Przedstawmy to na przykładzie wody, której numer CAS to: 7732-18-5.
Pierwszy oraz drugi człon numeru CAS nie mają przypisanego szczególnego znaczenia. Są one zwiększane wraz z dodawaniem kolejnych substancji do rejestru.
Numer CAS przypisywany jest związkom chemicznym w celu ich identyfikacji. Należy jednak pamiętać, że stanowi on tylko oznaczenie, a nie unikalną cechę produktu. Przykładem tego mogą być różne odmiany bezwodne kwasu cytrynowego, które oznaczone są tym samym numerem CAS, choć związki o różnym uwodnieniu mogą już mieć inne numery. Przypisane oznaczenie może pomóc także w rozróżnieniu stereoizomerów danego związku. Glukoza posiada dwie formy: L-glukoza oraz D-glukoza (dekstroza). L-glukoza, która ma numer CAS 921-60-8, jest lustrzanym odbiciem D-glukozy, której przypisano numer CAS 50-99-7.
Wyszukiwanie substancji po numerze CAS jest jedną z najbardziej popularnych metod. Wykorzystując to oznaczenie mamy pewność z jakim związkiem chemicznym mamy do czynienia. Istnieją darmowe bazy, gdzie wykorzystując numer CAS możemy znaleźć nazwę, strukturę czy też wzór sumaryczny danej substancji, czy też odwrotnie.
Produkty, które znaleźć można w ofercie Grupy PCC, również opatrzone są numerami CAS przypisanymi do zawartych w nich substancji chemicznych. Dlatego też, wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu klientów, Portal Produktowy został dostosowany do funkcjonalności wyszukiwarki numerów CAS. Stworzona została specjalistyczna baza danych, gdzie zebrano numery przypisane do wszystkich produktów. Każdy z nich opatrzony jest podstawowymi informacjami na temat związku chemicznego. Możemy też sprawdzić jego wzór strukturalny i sumaryczny. Dzięki wyszukiwarce numerów CAS, klienci Grupy PCC mogą w łatwy sposób odnaleźć substancje chemiczne, które będą spełniały ich wymagania.
Zapoznaj się z naszą infografiką na temat numeru CAS!