Poliole są związkami o długich łańcuchach o strukturze polimerycznej zakończonych co najmniej dwiema grupami hydroksylowymi. W zależności od liczby grup OH w cząsteczce nazywane są diolami (2 grupy hydroksylowe), triolami (3 grupy OH), tetrolami, itd. W tej grupie związków wyróżnia się poliole polieterowe, zwane inaczej polieterolami, oraz poliole poliestrowe, czyli poliestrole.
Poliole polieterowe – budowa i właściwości
Pod względem chemicznym polieterole są alkoksylowanymi glikolami lub alkoholami wielowodorotlenowymi, które powstają w reakcji tych alkoholi z tlenkiem etylenu i /lub propylenu. W zależności od budowy, można wśród nich wyróżnić między innymi poliole cukrowe, sorbitolowe, aminowe i aromatyczne.
Poliole polieterowe wykazują dużą odporność na hydrolizę. Zazwyczaj mają postać bezbarwnych, nierozpuszczalnych w wodzie cieczy. Ich wadą jest tendencja do utleniania się w podwyższonych temperaturach. Związki z grupy polioli polieterowych są dobrze rozpuszczalne w większości rozpuszczalników organicznych.
Poliole polieterowe reagują z izocyjanianami, tworząc materiały poliuretanowe. W zależności od zastosowanego poliolu, otrzymywane są tworzywa o różnej charakterystyce. Niektóre poliole nadają poliuretanom miękkość i elastyczność, a także odporność na niskie temperatury. Dzięki tym właściwościom znajdują zastosowanie w produkcji pian elastycznych. Natomiast jeśli w szkielecie polimeru znajduje się pierścień aromatyczny lub środki sieciujące zawierające grupy aminowe, wówczas taki poliuretan charakteryzuje się wysoką twardością i wytrzymałością cieplną. Z tego względu wykorzystywany jest do produkcji sztywnych lub półsztywnych pian.
Zastosowania polioli polieterowych
W Grupie PCC poliole polieterowe produkowane są pod nazwą handlową Rokopol® i przeznaczone są do wytwarzania różnego rodzaju materiałów poliuretanowych. Obecnie poliuretany stały się jedną z najszybciej rozwijających się dziedzin technologii polimerów, ze względu na możliwość wszechstronnego ich wykorzystania, a także unikatowe właściwości gotowych produktów. Poliuretany znajdują szerokie zastosowanie we wszystkich dziedzinach techniki i gospodarki.
Polieterole pod względem zastosowań można podzielić na kilka grup:
poliole do produkcji sztywnej pianki poliuretanowej (wykorzystywane w zastosowaniach izolacyjnych: w lodówkach, chłodniach przemysłowych, samochodach chłodniczych; w płytach warstwowych stosowanych w budownictwie, natryskach, powłokach wylewanych, jednokomponentowych piankach uszczelniających, izolacjach akustycznych),
poliole do produkcji blokowych pian elastycznych (stosowane w artykułach gospodarstwa domowego, przemyśle meblarskim, materacach, opakowaniach ochronnych do przewozu materiałów delikatnych, , wypełniaczach poduszek i kołder),
poliole do produkcji formowalnych pian elastycznych (wykorzystywane w przemyśle meblarskim, w matach podłogowych , w przemyśle samochodowym w siedzeniach, deskach rozdzielczych i podsufitkach, do produkcji blokowych pianek wysokoodbojnych oraz powłok podłogowych),
poliole do aplikacji CASE (Coatings – powłoki, Adhesives – kleje, Sealants – uszczelnienia, Elastomers – elastomery) – stosowane w przemyśle wydobywczym, samochodowym, odzieżowym, lotniczym, medycznym, meblarskim, budownictwie, w przemyśle drukarskim, spożywczym, stosowane są także przy produkcji artykułów biurowych, sportowych i w elektronice,
poliole do aplikacji niepoliuretanowych – stosowane jako środki smarne do specjalistycznych kompresorów, cieczy do obróbki metali, cieczy hydraulicznych oraz olejów przekładniowych.
